camaréri , nm: cambareri, camerieri Definitzione ómine chi atendhet istràngios mescamente in albergos Sinònimos e contràrios serbidori, teracu Frases candu at tocau sa porta est essiu unu cambareri ◊ benit unu camareri e dhi narat: “Ita disígiat, sa Sennora?”◊ su fizu de su re at postu a su camareri pena de molte si no fit beru su chi li naraiat ◊ nos altzaiat sa boghe fintzas unu camareri! (F.I.Mannu) Sambenados e Provèrbios smb: Cammareri Terminologia iscientìfica prf Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu garçon, domestique Ingresu waiter Ispagnolu camarero (loc. pubbl.), criado (casa) Italianu camerière Tedescu Kellner.

casandrínu , agt Definitzione chi est pesau in domo, chi istat in domo, chi no est abbituau a istare in su sartu Sinònimos e contràrios domaresu, domarzu, pudhinu | ctr. agreste Ètimu crsn. Tradutziones Frantzesu domestique Ingresu domestic Ispagnolu doméstico Italianu domèstico Tedescu häuslich.

chessínu, chéssinu , agt Definitzione angionedhu pesau in domo a papinu, masedu / leare, giúghere, pesare a c. = coment'e un'angioni pesau in domu o chi si portat avatu tzerriendidhu Chessi! Chessi! Sinònimos e contràrios domaresu, masedu, pudhinu Frases est chéssinu che anzone 2. teniat una crabita pesada a chessinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu domestique, docile Ingresu domestic, docile Ispagnolu doméstico, dócil Italianu domèstico, dòcile Tedescu gezähmt, zahm.

mannalíciu , agt, nm: mannalíssu, mannalitu, mannalitzu, mannaritzu Definitzione pegus (craba, baca, brebè) contivigiau a manu, a solu, che mannale pesau in domo po su bisóngiu de sa famíglia, masedu de no tímere sa gente; porcu pesau a mannale / crabas, berbeghes mannalitas = tallu piticu de crabas, de brebeis tentas a manu, a solas, chi atóbiant po andai impari, a tallu, po pàsciri Sinònimos e contràrios annarile, mandhaliscu, mannalinu Frases mi est mancada sa crabita dae su masone: fit maseda che mannalita ◊ de cussa maladia ndi fut morta una craba mannalissa ◊ unu merici atopaus un'aredi de mannalissas contoniendu ◊ aimis mortu su porcu mannalitu Ètimu ltn. manualis, -e Tradutziones Frantzesu apprivoisé, domestiqué Ingresu tame Ispagnolu domesticado, manso Italianu addomesticato Tedescu gezähmt, zahm.

masédu , agt, nm: maseru, masetu Definitzione nau mescamente de animale (ma fintzes de gente), chi si lassat pigare chentza si arrempedhare, chi no si fúrriat, chi no fuit po si dhi acortzire ccn., chi no timet sa gente; foedhandho de erba, chi est chentza ispina, o fintzes chi est calidade trebballada; in cobertantza, su sonnu; nau a ispantu, chi est arestosu, chi est tropu caru, chi faet male o dhue at de dhu tímere Sinònimos e contràrios aresu, càsticu 1 / fradeslenos, sonnu | ctr. agreste, agrestosu, screnciosu Maneras de nàrrere csn: m. che umbra, che anzone, che boe, che truncu, che crastu = masedu meda, chi mancu si movit po dhu tocai; rusta masera = su chímighe; su masedu = su èssere leados a sonnu, sonnu coment'e male Frases sas crabolas mi passant serente e deo isto masedu che anzone ◊ si est ómine areste benit masedu ca timet chi airadu est su Segnore ◊ innanti fist maseda, andhendhe parias topa… como sa manu in sa gropa no bàlias e brincas meda! (G.Budroni) 2. de su frenugu bi est sa creze maseda, a conca manna, e sa creze areste chi faghet desesi, bonu puru ◊ sa cartzofa maseda no est saborida che a s'ispinosa 3. beni, Masedu, beni: tiramindhe e ti che tiro! ◊ si l'est inghiriandhe su masedu… 4. za est masedu faghindhe prétzios: lampu a caru! ◊ tantu za ses masedu: no faghet a ti nàrrere nudha chi deretu ti che àrtzias! ◊ atentzioni, o si pentzat ca dhus agatat masedus meda?!…◊ candho ti benit su bermegorru za ses masedu… e chie ti muntenet?! Sambenados e Provèrbios smb: Masedu Ètimu ltn. mansuetus Tradutziones Frantzesu inoffensif, doux, docile, apprivoisé, domestiqué, cultivé Ingresu meek, tame, tilled Ispagnolu manso, dócil, domesticado, cultivado Italianu mansüèto, dòcile, addomesticato, coltivato Tedescu zahm, gezogen.

selvidòre , nm, agt: serbidore, serbidori, servidore, sirvidore Definitzione persona, ómine, chi atendhet a ccn. a pagamentu (nau de f., -a); chi serbit o andhat a serbire Sinònimos e contràrios teracu, lacaju 1 Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu domestique Ingresu servant Ispagnolu servidor, criado Italianu servitóre Tedescu Diener.

tzaràcu , nm: ceracu, seracu, teracu, tzeracu Definitzione ómine pagau po serbire a contu de mere angenu; fintzes giòvono, piciocu / leare o portare a ccn. a tzerachinu = coment'e unu tzeracu Sinònimos e contràrios intzeracu / cdh., ttrs. tziracu Frases a issa dh'arrespetant tzeracus e meris ◊ furat su tzeracu, furat sa serbirora e ti faint torrai a s'ossu! ◊ su tzerachedhu si aiat atzapatu un'àteru mere e si nche fit annatu ◊ candho cumenciaiat a amannitare, unu, dhu mandhànt a tzerachedhu cun meres angenos po dhi giare un'imbudu de trigu Tradutziones Frantzesu domestique Ingresu servant Ispagnolu criado, doméstico Italianu sèrvo Tedescu Diener.

«« Torra a chircare