acabbúlli , vrb Sinònimos e contràrios ibbrodhiai, spodhai Tradutziones Frantzesu débrouiller Ingresu to disentangle Ispagnolu desenmarañarse Italianu sbrogliarsi Tedescu sich herausziehen.

baghigliài , vrb rfl: baghillai Definitzione ammostare abbilidade, fàere is cosas impresse (ma si narat fintzes in su sensu de pèrdere tempus, istare faendho e chentza fàere, divertindho) Sinònimos e contràrios manizare Frases est trigadiu e tocat a si baghillai! ◊ mi podia baghillai cun tui, o conca mia, che pilloni mi paríasta de podi bolai! ◊ su prefetu si setzit in su postu de onori e si narat chi si siat baghillau diaderus ◊ agiudamí a mi ndi bogai sa camisa, ca no mi potzu baghillai cun s'artrosi chi tengu! 2. a cust'ora cussa at fatu, bastit chi no si siat baghillada andendu e benendu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se débrouiller Ingresu to manage Ispagnolu ingeniarse Italianu destreggiarsi Tedescu sich durchwinden.

ibbrodhiài , vrb rfl: isbrodhiai Definitzione fàere calecuna cosa chentza dificurtade, bínchere is dificurtades a sa lestra Sinònimos e contràrios sbodhicai, spodhai Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu se débrouiller Ingresu to extricate oneself Ispagnolu desenredar Italianu districarsi, sbrogliarsi Tedescu sich entwirren, sich herausziehen.

irbojàre , vrb: irvojare Definitzione pònnere bene o iscapiare cosa betada o intrada apare de malu betu, istrobicare; essire o bogare de pare, ispicigare, iscrobare, lassare; fintzes fàere in lestresa Sinònimos e contràrios istrepojare, istrobillai, strogai / chirrare, disgagiai, ibbortare, iscrobare, lassai | ctr. imbogiare Frases irbojare sos pilos, sas funes, sos presorzos ◊ candho sos fiados si ammisturant za bi ndhe cheret a los irbojare!… 2. no los irbojes cussos zòvanos, ca si cherent bene! ◊ commo, za chi no càmbias tue a li lassare picare s'ammorau chi cheret, fiza tua secat sas funes e irbojat! ◊ commo est chin su maridu e no irbojat prus! ◊ su pitzinnu no s'irbojat mai dae su zaju, ca li at amore ◊ sas bichinas sunt issias a irbojare sos duos pitzocos ca si fint matzucandhe ◊ si est a irvojare, ajó ca contamus sa robba! 3. lestru, irvoja e camina! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu débrouiller Ingresu to extricate Ispagnolu desenredar, desembrollar Italianu districare Tedescu entwirren.

scabbúlli, scabbúlliri , vrb: iscabbúllere* Definitzione arrennèscere a ndhe pigare calecuna cosa de is manos de un'àteru a fortza o cun abbilesa, arrennèscere a otènnere, arrennèscere a si ndh'essire o a fàere a mancu de una chistione, de una dificurtade, de ccn., arrennèscere a ndhe bogare calecuna cosa, unu profetu / pps. scabbúlliu, scabburtu, scabbutu; s. ccn. cosa de una chistioni = bogar'e ragas, lòmpere a carchi resurtadu Sinònimos e contràrios afranchire, allibberai, difèndhere, disgagiai, ifrancare, illertire, irfroculare, iscrúfere, schighitzí / ischire Frases oi gei ndi scabbullis de làmbrigas! ◊ cun tres sogas dh'acapint e no ndi dhu scabbullat nisciunus! ◊ at comporau pitiolus po is angionedhas, cussas pagas scabutas de is farruncas de is margianis 2. ant bociu a babbu e fillu, ma sa giustítzia no nd'at scabbúlliu nudha ◊ no teniat unu sodhu po ndi scabbulli unu pràngiu ◊ sighiat a si ndi pesai prima de orbesci po ndi podi scabbulli una tassa de lati ◊ imparas assumancus un'arti, su tanti po ti ndi scabbulli un'arrogu de pani ◊ at gherrau po si scabbúlliri unu palmu de terra! ◊ no si scabuleis s'alimentu chi si spàciat, ma cussu chi durat po sa vida eterna (Ev) Tradutziones Frantzesu se débrouiller Ingresu to free oneself, to get off Ispagnolu apañárselas Italianu liberarsi, cavàrsela Tedescu sich befreien, sich freimachen, davonkommen.

spodhài , vrb: spodhiai, spodhicai, spudhiai Definitzione istesiare s'una de un'àtera duas cosas apicigadas apare; apèrrere calecuna cosa imbodhigada, un'imbodhigu; foedhandho de calecunu impreau in calecuna faina, fàere cun coidu, arrennèscere a batire a concruos Sinònimos e contràrios ispitzigare, istacare / ilboligare / acabbulli, atoliare, istrobillai | ctr. apodhai Frases no arrennesciat a ndi spodhai sa castiada de pitzus de cudha fémina ◊ no ndi spodheis is billetus, po praxeri! 2. is féminas in su mòri a màriga in conca parint unu frocu chi si spódhiat su mengianu ◊ spódhiat unu paperi e agò ndi pigat unu paperotedhu piticadhedhu ◊ coida dimónia, spódhia is cambas ca no ses totu a un'ossu! 3. spódhia a fuedhai sentza de bregúngia! ◊ balla ca fillu miu dhu spódhiat s'italianu! ◊ at murrungiau cun su cumpàngiu ca cussu no ndi spodhat, de sa cosa ◊ dha tenit una cida, sa televisioni, po dh'arrangiai, ma no ndi spodhat! ◊ custu est su momentu de si spodhicai! ◊ issa si fut spudhiara po fai benni s'ambulantza a nci portai a mamma a su spirali Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu détacher, débrouiller Ingresu to unravel, to take out Ispagnolu despegar, desenredar Italianu staccare, sbrogliare Tedescu lösen.

sprobigài , vrb: isprobigai*, sprobugai Definitzione arrennèscere a cumprèndhere, a bíere, a fàere calecuna cosa de dificurtosu; fàere impresse Sinònimos e contràrios cumprèndhere, sebeltare, spirigai, spodhai / acoidai, ispontziai Frases dhui est sa giustítzia, chi sprobigat totu ◊ dèu de italianu ndi spróbigu pagu ◊ citudidha, ca immoi seu isprichendidhu sa cosa po chi su pratori dha potzat sprobugai! ◊ cumbenit chi si sprobighit prima de iscurigai! Tradutziones Frantzesu se débrouiller Ingresu to extricate Ispagnolu desenredar Italianu sbrogliare Tedescu entwirren.

trampistàre , vrb Definitzione arrennèscere in calecuna cosa, mescamente a campare, a fortza de ispedientes, a sant'arràngia, coment'e pigandho a trampa; a logos, fintzes andhare coment'e orruendho / trampistare su tempus, sa vida, sa die, sa sorte Sinònimos e contràrios trampigiare, trampulinare, tramputzare / trabbucai 1 Frases fintzas chi campo fato su chi poto, m'isto pasadu e fuo dogni cumbata tentendhe de trampistare a sa dereta (Z.Zazzu)◊ calchi malignu narat chi at furadu, chi at trampistadu ◊ trampistendhe in su pagu fis cuntentu e fatu a sa bonatza ◊ cussos trampistant negusciendhe runza Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se débrouiller, vivre d'expédients Ingresu to get by Ispagnolu apañárselas, ir pasando Italianu barcamenarsi, tirare a campare Tedescu sich durchschlagen.

«« Torra a chircare