abboài , vrb: abbuai Definitzione abbruxare s'istula, is terrenos de arare; curpire, tocare a népide su laore Sinònimos e contràrios abbrugiai, abbruscare, abburare / nabronari / abburvurare, achichinare, afurconare, anneulare Frases in cudhus campus si bit fumu: stau ca funt abbuendi! Tradutziones Frantzesu brûler légèrement Ingresu to scorch, to affect by smut Ispagnolu quemar, artigar Italianu abbruciacchiare, ingolpare Tedescu absengen, mit Brandpilzen befallen.

abbrugiài, abbrugiàre , vrb: abbrujae, abbrujare, abbrusai, abbrusare, abbruxai, abbruxare, brugiare Definitzione passare a fogu, calare a chinisu sa cosa; nau de su chi faet su fritu, sicare s’erba, su matedu modhe; pistidhire o ispirtire meda in sa carre; nàrrere male de s'àteru bogandhodhi fama mala a innóriu, fàere andhare male Sinònimos e contràrios abbrajare, abbruscare, abburare, afocazare / infamai, innorare Frases seus babbus sentza fillus, matas abbrugiadas ◊ mi parit ca pigu fragu de afracau: bolis biri ca si est abbrugiada sa cassarola chi tenis in su fogu?! ◊ in su padente abbrusau bi at solu morte e rosura ◊ nci ammancat peti chi s'abbrugit su pràngiu po asseliai is cosas!… 2. su frius abbruxat is matas 3. su soli abbruxat me in s'istadi 4. sa língua tua abbruxat che fogu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brûler Ingresu to burn Ispagnolu quemar Italianu bruciare Tedescu verbrennen, brennen.

afracàe , vrb: afracai 2, afracare Definitzione passare a fraca, a fràmula de fogu (fintzes abbruxare cosa coendho in istrégiu) Sinònimos e contràrios abbruschiai, afracuai, brugiare Frases as lassau afracai sa cassola in su fogu ◊ sa pulenti si no dha mórigas si afracat (E.Nieddu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brûler légèrement, roussir Ingresu to scorch Ispagnolu chamuscar Italianu bruciacchiare Tedescu anbrennen.

aframatzàre , vrb Definitzione abbruxare a lébiu, unu pagu, a fràmula Sinònimos e contràrios abbruscare, aflachilai, afogogliare, afracuai, aframiai, aframucionare, allampiai 1, summuscrare Frases su fogu no las at brusiadas, sas àrbures, ca su logu fit netu, ma las at aframatzadas ca est coladu acurtzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brûler légèrement Ingresu to scorch Ispagnolu chamuscar Italianu bruciacchiare Tedescu anbrennen, verbrennen.

aframiài, aframiàre , vrb: aframmiare, flammiai Definitzione coment'e aframatzare, abbruxare unu pagu (a fogu, a fumu, cun arrancu malu)/ aframiai su casu cun is manus = abbatigare su casu in sa labia apustis morigada sa preta Sinònimos e contràrios abbruscare, aflachilai, afogogliare, aframatzare, afumentai, allampiai 1, summuscrare / incèndhere Frases istesiadinci de sa forredha, ca ndi essis aframiau! ◊ mi as aframiau cun cussus peis pudéscius! ◊ chi sighit custu sicori fintzas s'erba noa si afràmiat 2. su lati callau dhu murigant, dh'afràmiant e ndi dhu piscant a is aiscus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brûler légèrement Ingresu to scorch Ispagnolu soflamar, socarrar Italianu passare alla fiamma Tedescu anbrennen.

brugiàre , vrb: abbrugiai, brujare, brusare, brusiare, bruxare Definitzione passare o fàere a fogu, calare a chinisu sa cosa; perdimentare sa cosa; nau de su chi faet su fritu, sicare sa cosa; pistidhire meda; nau de su cimentu, chi no afortit, no intostat e si sicat a pruine / brusiare s'erva birde = nàrrere male de unu Sinònimos e contràrios abbrajare, abbruscare, abburare, afocazare, fruxare / sperditziai Frases bucas sididas, laras bruxadas ◊ sas matas chi as brujadu t'isetant pro t'impicare! ◊ sa calura de s'istiu brúgiat sa cosa ◊ su sole ruju che a su fogu brúgiat finas sa pedra ◊ si pesesit unu fogu e brusesit su laore ◊ ponet fogu, brusat pasturas e laores e si dha pigat cun sos animales puru! 2. sa limba de cussu pudidinosu brúsiat s'erva birde! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu brûler Ingresu to burn Ispagnolu quemar, arder Italianu bruciare, àrdere, scottare, ustionare Tedescu verbrennen, ausdörren.

conciumíre , vrb: consumire, consumiri, cossumire, cussumire Definitzione acabbare, ispaciare ccn. cosa, imbeciare is cosas a fortza de dhas manigiare: dhu narant fintzes de gente, torrare a malu puntu de sa debbilesa po is dispraxeres Sinònimos e contràrios afinai, afinigai, assutighilare, consumai, ifiniare, infinigae, isgumentare, ispitire, sutigare | ctr. abboniare Frases su lughinzu a che èssere cossumidu prego siant chent'annos e piús ◊ apo pediu sa gràcia de pòdere conciumire cust’orrughedhu de vida innoe, aube n’est barta sa pena de dha bivire (G.Locci) 2. prite, amantes, faghides tanta gherra e bos consumides in debbadas? Ètimu ctl., spn. consumir(se) Tradutziones Frantzesu détériorer, brûler (fig.), être dévoré Ingresu to damage, to be distressed Ispagnolu consumir, gastar Italianu deteriorare, strùggersi Tedescu abnutzen, vergehen.

fogulàre , vrb: afogulare Definitzione pònnere fogu; abbruxare Sinònimos e contràrios afocazare / brugiare 2. cun cuss'abba budhendhe mi so totu foguladu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brûler Ingresu to burn Ispagnolu quemar Italianu ustionare Tedescu verbrennen

iscotài, iscotàre , vrb: scotai 1 Definitzione fàere o pònnere a budhire unu pagu, còere o abbruxare unu pagu / èssere iscot’iscota = budhiu de no si pòdiri aguantai Sinònimos e contràrios acotai Frases a custa cosa li cheret dadu duos bullos pro l'iscotare ◊ apo leadu sa padedha e mi so iscotadu ca fit in su fogu ◊ cust'abba est iscota iscota: pisti a budhida! ◊ sa corda dh'iscotant aizu e dh'arrustint Tradutziones Frantzesu brûler Ingresu to burn, to scorch, to scald Ispagnolu quemar Italianu scottare, sbollentare Tedescu aufkochen, abbrühen.

piciài , vrb: (pi-ci-a-i) pissiai pitziai, pitziari Definitzione prus che àteru s'efetu chi faet cosa chi punghet o chi abbruxat in sa carre; fintzes pigare cosa (esca) a buca coment'e bicandho; in cobertantza, nàrrere cosa, foedhos chi dispraxent, ofendhent Sinònimos e contràrios pistidhire, púnghere, ispiciulare, spurtiri / piticare / anniscai / dispiàchere Frases su soli budhiu de s'istadi pítziat ◊ mi pítziat sa ferida 2. su piscadori a lentza est abetendi chi su pisci pitzit ◊ su casu papadhu pítzia pítzia, ca no proit de su celu! 3. is fuedhus avrincosus ferint e pítziant, ma a bortas faint prangi a chini dhus ghetat! Ètimu ltn. *pits Tradutziones Frantzesu brûler Ingresu to burn, to hurt Ispagnolu quemar Italianu scottare Tedescu brennen.

pistidhíre , vrb Definitzione fàere pitzigore, abbruxore, fàere nàrrere pistidha! po cosa budhia o chi punghet o tastandho cosa pitzigorosa Sinònimos e contràrios piciai, pistidhare 1, pistire, spurtiri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brûler Ingresu to burn Ispagnolu quemar Italianu scottare Tedescu brennen.

sfoghigiài , vrb Definitzione coment'e pigare fogu, èssere abbruxandho Sinònimos e contràrios afocazare, brugiare, scallentai 2. sa Sardigna est dogna istadi sa própiu cosa, sfoghigiada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brûler, prendre feu Ingresu to revive Ispagnolu quemar Italianu rinfocolarsi Tedescu sich wieder erhitzen.

spurtíri , vrb: ispirtire* Definitzione pistidhire in sa carre comente faet cosa budhia, su sole o àteru, ma fintzes comente faet cosighedha a punta che lana tostada o tètera, cosa arrasposa; giare ifadu, coment'e de cosa chi punghet o pistidhit in sa pedhe Sinònimos e contràrios fríere, ispitudhare, ispitulare, papai, pistidhire, piticare Frases spurtit custu soli: seus in gennarxu e pareus in maju! ◊ notesta mi spurtiat custu pei, comenti dhu portu unfrau ◊ custu maglioni comenti mi tocat mi spurtit in su tzugu, ca sa pedhi est prus dilicada ◊ dhi spurtiat sa buca: fiat bíndhighi dis crocau 2. funt is ingiustítzias chi ti spurtint Sambenados e Provèrbios prb: a chini spurtit coit Tradutziones Frantzesu démanger, brûler Ingresu to itch, to smart Ispagnolu picar Italianu dare prurito, bruciare Tedescu jucken, brennen.

summuscràre , vrb: sumuscrare Definitzione abbruxare unu pagu Sinònimos e contràrios abbruscare, afiamusciare, aflachilai, afogogliare, aframatzare, aframucionare, aframiare, auscare, ulciare Frases si sumuscrat su porcu apustis mortu ◊ comente fia acontzendhe su fogu mi apo sumuscradu su pilu de su bratzu ◊ sa luchedha de s'istupinzu intro de su botedhu prenu de ozu ghermanu aiat atacau a sumuscrare su letzolu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu brûler légèrement Ingresu to scorch Ispagnolu chamuscar Italianu abbruciacchiare Tedescu leicht anbrennen.

ulciàre , vrb: uschiare, usciare, uscrare, uscrai Definitzione abbruxare unu pagu, nau prus che àteru de pilu, tzudha o cosas deasi Sinònimos e contràrios abbruscare, auscare, summuscrare Frases bocheint su porcu e deretu l'uscreint ◊ ponet fogu a s'usciadinu e úsciat su porcu ◊ apenas ispojoladu, su porcu cheret ulciadu ◊ paris a su zigarru si uscrabat fintzas su nasu, cussu! Ètimu ltn. usc(u)lare po ustulare Tradutziones Frantzesu brûler légèrement Ingresu to scorch Ispagnolu chamuscar, socarrar Italianu abbruciacchiare Tedescu leicht anbrennen.

«« Torra a chircare