aprobài , vrb: aprovai, aprovare Definizione cunsiderare bonu, chi andhat bene; foedhandho de iscolas e de istúdiu, passare a unu a sa classe prus ainnanti, prus arta Sinonimi e contrari promòvere Traduzioni Francese approuver Inglese to approve of Spagnolo aprobar Italiano approvare Tedesco billigen, zustimmen, versetzen.

cambiài , vrb: cambiare, cammiare, ciambare, giambare Definizione giare, nàrrere, fàere àteru, cosa diferente a càmbiu, una cosa in parte de un'àtera, fintzes in su sensu de pònnere bestimentu diferente, pigare àtera abbitúdine, un'àtera filada (e àteru mezu), crèdere in àteru; andhare de unu logu a un'àteru po istare / cambiare dinari = dare moneda russa in càmbiu de minudos, assignos cun moneda currente, fintzas una moneda cun àtera de istadu diferente Sinonimi e contrari furriai, mudai, tramudai Frasi seo semper sa própia e no apo cammiau ◊ no bi càmbiat mai cussu: dortu fit e dortu si che morit! ◊ tui puru depis cambiai, ca no ndi potzu prus de sa strolichéntzia cosa tua! ◊ su tempus a bortas càmbiat de una die a s'àtera ◊ carchi cosa ciambavat peri dae unu vichinadu a s'àteru ◊ e ite n'iscit mamma tua ci càmmias istrada?◊ immoi andaus a si acabbai de cambiai, ca parit chi portu s'inghisciadura! 2. no teniast duus annus candu ndi seus cambiaus a innòi ◊ su pastore ch'est ciambendhe su bestiàmine a s'àtera pastura ◊ apenas chi podimus noche cambiamus a sa domo noa ◊ a Fulanu che l'ant cambiadu a triballare in àtera bidha ◊ bae e càmbiadi ca essimus a cumandhu! ◊ innanti mi sàmuno e apustis mi che càmbio ◊ andhendhe a Núoro in trenu, in Macumere si càmbiat 3. candu dh'apu nau de aici at cambiau de idea Cognomi e Proverbi prb: marxani càmbiat a pilu ma no a trassas Etimo itl. Traduzioni Francese changer Inglese to change Spagnolo cambiar, trasladar Italiano cambiare, sostituire, trasferire Tedesco wechseln, versetzen.

incrivíre , vrb Definizione calare unu cropu, giare su cropu abbaidandho bene innanti comente iscúdere, pigandho sa mira Sinonimi e contrari isciúdere, tzacai Traduzioni Francese frapper Inglese to deal a blow Spagnolo asestar un golpe Italiano assestare un cólpo Tedesco einen Schlag versetzen.

intzichíre , vrb Definizione fàere a corpu malu feri 'ene, andhare bene, arresurtare bene su chi si narat o chi si faet fintzes chentza ndh'èssere seguros; intrare, istichire Sinonimi e contrari inciviri, ingertai, intzecare 1 / iferchire, intrare, intzicare Modi di dire csn: intzichidu ti est? = intesu l'as?, a ti resurtat?; intzichire una surra = surrai, donai una carda de corpus 2. aiat intzichidu sa cresura de sazos de prunetza chi no b'iferchiat mancu su porcu ◊ no li fit avassata mancu sa balia de intzichire un'impodha a s'àinu ◊ custos sunt totu colpos chi intzichint Etimo itl. inzeccare Traduzioni Francese deviner, sentir Inglese to guess, to acknowledge Spagnolo acertar Italiano azzeccare, recepire Tedesco versetzen, erraten, aufnehmen.

isordulàre , vrb Definizione pònnere a tréulu una cosa giai bene posta, assentada Sinonimi e contrari isciasciai, iscordulare, iscunsertare, scuncodrai, suliertare, trauai | ctr. adaretzai, assantai, remonire 2. custa cosa est totu isordulada, nada goi, e no si cumprendhet! Traduzioni Francese mettre sens dessus dessous Inglese to upset Spagnolo trastornar Italiano scombussolare Tedesco in Aufruhr versetzen.

istrallocàre , vrb Definizione cambiare logu, portare de unu logu a un'àteru Sinonimi e contrari istrallatare, trasladai Frasi aèreos, naves, màchinas e trenos m'istrallocant in donzi parte e logu (G.Ruju) Traduzioni Francese déménager Inglese to move Spagnolo mudarse, trasladarse Italiano traslocare Tedesco versetzen.

salargiàre , vrb: assalarzare, salarjare, salarzare Definizione fàere mòvere, istesiare, cúrrere o fuire de mala manera pigandho a boghes o fintzes iscudendho, coment’e faendho assicare o tímere: si narat fintzes po cosa (dannu, ammeletzu, perígulu) chi ponet pistighíngiu forte, mannu, apretosu Sinonimi e contrari agegherai, assuidari, assulurgiare, isciuliai, ispabuciare, istrajare, istratallai, isvalostiare, surrullai, trambuscare, ussiare / grisai | ctr. achedare, asserenare, assussegai Frasi no salarzes sas berbeghes ca sunt próssimas e lis faghet male a cúrrere! ◊ a s'isparu su bestiàmine si est totu salarzadu ◊ ehi oe, si leo cussu fuste ti salarzo! ◊ salàrzache sas pudhas ca sunt bichendhe sos fiores! ◊ a sos furones los at salarzados e fuidos sunt rajendhe ◊ cussu dannu at salarzadu totu sa bidha 2. m'intendho su coro salarzadu: depet èssere cussu gafè chi apo bufadu Traduzioni Francese agiter, troubler, mettre en deroute Inglese to cause a turmoil Spagnolo alborotar, ahuyentar, dispersar Italiano subbugliare, esagitare, méttere in fòrte agitazióne, sgominare, sbaragliare Tedesco in Aufruhr versetzen, erschüttern, aufregen.

trambuscàre , vrb: trobbuscare, trubbuscare, trumbuscare, trummuscare Definizione pònnere avolotu, fàere murigu, pesaresindhe cun fortza po aferrare a ccn. o ccn. cosa, iscúdere, atumbare o àteru deasi; nau de su tempus, isconciare, cambiare in malu / oju trambuscadu = malu, malàidu Sinonimi e contrari agegherai, assulurgiare, isciuliai, ispabuciare, trumbugliai / afarcai, salargiare, trubare Frasi arribbaos a cara a unu tzilleri cumintzant a si trubbuscare: una tropa de zòvanos s'est iscudendhe e picandhe a predas ◊ su procu de pressorju trumbuscadu chin su tirju s'arràsciat su pojolu ◊ cust'atzorodhu at trambuscadu totu sas datas e no si cumprendhet prus nudha ◊ bentos de gherra si sunt trambuscados 2. cust'ómine giughiat un'oju trambuscadu, ma no fit feu Etimo srd. Traduzioni Francese mettre en émoi, se jeter (sur) Inglese to cause a turmoil, to throw oneself Spagnolo alborotar, lanzarse, arremeter Italiano subbugliare, avventarsi Tedesco in Aufruhr versetzen, sich stürzen.

tramudài , vrb: atramudai, tramudare, tramulare, tramunare, tramurai Definizione cambiare, mescamente bestimentu, logu, cunditziones; fintzes traduire o furriare un'iscritura de una limba a s'àtera Sinonimi e contrari cambiai, mudaciare, mudai, stramudai, tramuxulare Frasi bi at cosas chi tràmunant in fele sos chervedhos ◊ si passas in logu chi potzas arrui, su mellus chi fatzas tramura caminu! (D.Bernardini)◊ cussos butios de suore si sunt tramulados in prellas ◊ po chi apas su pilu cambiau tramudai no podis sa natura ◊ su sole bellu si tràmunat in chimera ◊ sos pastores tramudant a sartu cajente a iverrare ◊ po Santu Zuanni cadhos e cadheris, tramudaos a festa, current a inghíriu de sa crésia 2. su pastore setziat s'ebba e faliat a bidha a si tramunare ◊ mi tràmuno ca esso a foraidha Etimo ltn. tra(n)smutare Traduzioni Francese changer, déménager Inglese to change, to move Spagnolo mudar, cambiar, mudarse Italiano mutare, cambiare, traslocare Tedesco ändern, versetzen.

«« Cerca di nuovo