acoidài, acoidàre , vrb: acoitai, acoitare, acuitai, acuitare, coidai Definizione fàere sa cosa in lestresa, cantu prima, a presse Sinonimi e contrari apressare, illestrire, incoire | ctr. istentare Frasi s'atóngiu acoidendi pesat unu lentzoru niedhu de nuis ◊ tocat a s'acuitai ca no s'aspetant ◊ issu si fut acoitau a crocai ◊ acoita a torrai! ◊ acoitaisí a si ndi andai! ◊ acoitate ca tenzo de fàchere su pranzu! Etimo srd. Traduzioni Francese presser Inglese to hurry Spagnolo apresurarse, darse prisa Italiano affrettare, fare in frétta Tedesco sich beeilen.

afiliatàre , vrb: afiliotare Definizione fàere fine, acabbare impresse de fàere una cosa, nau sèmpere però po candho no si faet Sinonimi e contrari atoliare, spodhai Frasi no ndhe afiliotat nudha ◊ si est murrunzadu cun su sótziu ca cussu de cosa no ndhe afiliotat mai ◊ a candho a ti afiliotare bi ndhe cheret!… Traduzioni Francese se dépêcher Inglese to hurry up Spagnolo darse prisa, despachar Italiano sbrigarsi Tedesco sich beeilen.

allestài , vrb: allestrai, allestrare Definizione fàere in lestresa, pònnere presse Sinonimi e contrari allestire, apressurai, impressare, impressire, impressurare, trotinare Frasi sos àinos fint addainanti de nois allestrendhe in sa falada (M.Bua) Etimo srd. Traduzioni Francese presser, hâter Inglese to hurry Spagnolo apresurar Italiano affrettare Tedesco beschleunigen, sich beeilen.

apressàre , vrb Definizione fàere impresse, coitare de prus Sinonimi e contrari acadriare, acoidai, apressurare, impressire | ctr. istentare Frasi cuss'issudhu l'at fatu apressare su passu Etimo srd. Traduzioni Francese presser Inglese to hurry Spagnolo apresurar Italiano affrettare Tedesco beschleunigen, sich beeilen.

apretàe, apretài , vrb: apretare 2, apretari Definizione pònnere in apretu, in dificurtade manna, pònnere presse, essire o fàere prus càdriu, prus fruscu; rfl. caminare prus impresse, istirare su passu camminandho Sinonimi e contrari acadriare, apressurai, apretonare, trotinare Modi di dire csn: apretare una cosa a… (a sole, a fogu, a chíngia, e gai) = fàghere dannu a sa cosa cun su sole, cun su fogu, sa chíngia a tropu; apretare sa màchina = fàghere andhare prus lestra Frasi sighint sas agonias a apretare ◊ su sole apretaiat sa campagna chena piedade ◊ bae a sa friscura, ca a tardu ti apretat su sole! ◊ a su malàidu li at apretadu su male ◊ in cussu logu mergiani apretat e no fait a fidai is angionis 2. is fillus megant de dh'apretai a comporai su tratori ◊ su guvernu cheret apretadu chi muntenzat sas promissas ◊ si apretesint de sighire sa volontade sua ◊ si ti apretat su fritu cugúzadi! ◊ candu mi apretat su fàmini papu ◊ l'est apretandhe su sonnu ◊ su bentu est apretendhe ◊ est comintzendhe a pròere: si apretat abberimus su paracu 3. a sa padedha abbàssiali su fogu, no l'apretet ca si atacat 4. cudhu si apretat e aciapat su cani Etimo spn. Traduzioni Francese presser Inglese to chase closely Spagnolo apretar Italiano incalzare, mèttere frétta a qlc., intensificare qlcs Tedesco jdn zur Eile antreiben, sich beeilen.

coidàe, coidài , vrb: acoidai, coitai, coitare, cotiare, cuidai, cuidare, cuitare Definizione fàere impresse, a sa lestra, pònnere pagu tempus a fàere una cosa; contivigiare sa cosa / impr. cotiae!, coitàtebbos!, coitaisia! = faghide impresse!; andhare, fàghere, nàrrere coitendhe = coitare andhendhe, faghindhe, nendhe Sinonimi e contrari apressare, incoire | ctr. adasiai, discodiare Frasi setzat in cogina ca seo annanno a logu, già coito! ◊ mancai coidit a dh'arrosci, si est pigau a bonas gei trabballat ◊ vae a iscola e cótia a ghirare! ◊ li apo iscritu e mi at rispostu cuitendhe ◊ a mengianu su mairu si nd'est coitau a pesai Etimo ctl., spn. cuytar, coytar Traduzioni Francese se hâter Inglese to hurry up Spagnolo apresurarse Italiano affrettarsi, spicciarsi Tedesco sich beeilen.

ilboligàre , vrb: ilvoligare, irbodhiare, irbolicare, irboligare, irvolicare, isbodhiare, isboligare, isvodhiare, isvoligare, ivoligare, sbodhiai Definizione apèrrere, istèrrere una cosa imbodhigada o fata a lómboru (o a lobos); foedhare de una chistione coment’e ispiegandhodha; rfl., nau de sa manera de fàere sa cosa, fàere impresse, cun lestresa, cun coidau Sinonimi e contrari illorigare, ispirigare, istèrrere, istròbere, istrobillai, spodhai / acoidai, ispontziai | ctr. allomborae, imbodhiai / istentare Frasi at isvoligadu s'atzola ◊ si nche at irbolicau sa fardeta ◊ est pensandhe a comente irboligare su filu de sa vida sua 2. aiat in mente de fàghere unu discursu difítzile e isvoligadu cun chentu lemas, ma posca at timidu chi l'apataiant in calchi modu cun su professore 3. si no t'irbóligas ti lasso e mi che andho! ◊ cheret chi nos isvodhiemus si cherimus fàghere a tempus! ◊ bi sunt cudhos chi pro s'irboligare de chistiones e pilisos truncant in curtzu: si fuint!◊ cosa de nudha a l'irbolicare sa pràtica de un'amicu suo in ufíssiu!… Traduzioni Francese dérouler, démêler, déployer, se dépêcher Inglese to unwind, to roll into a ball, to lay, to hurry up Spagnolo devanar, extender, darse prisa Italiano svòlgere, dipanare, distèndere, spicciarsi Tedesco abwickeln, ausbreiten, sich beeilen.

impressíre, impressíri , vrb Definizione tènnere o pònnere presse Sinonimi e contrari allestai, allestire, apressare, apressibbiri, apressurai, impressare, impressurare | ctr. abbacai, abblandai Frasi candho est arribbau, unu de sos cumpanzos lu fit impressindhe a contare s'istória de su Costerinu Etimo srd. Traduzioni Francese presser, insister Inglese to hasten Spagnolo apresurar Italiano affrettare Tedesco beschleunigen, sich beeilen.

mòere , vrb: mòfere, mòghere, mòvere, movi, mòviri Definizione cambiare posidura, portare de unu logu o tretu a un'àteru, murigare; fàere cambiamentu, abbiare unu dolore; tzucare, rfl.pònnere in camminu, fàere viàgiu; fàere impresse / ind. pres. 3ˆ p. sing. mofet, moghet; cong. 2ˆ p. pl. moghetzas, movetzas; pps. móvidu, mófitu, mófiu Sinonimi e contrari irmoventare / andai, bènnere, caciare, cambiai, suncai, tocai 1 / coidai | ctr. firmai Modi di dire csn: mòviri s'istògumu = buluzare, fàghere a gana mala; movirisí po ternura = àere dolu, fàghere làstima; èssere a su moe moe = moindhe, pagu frimmu, candho goi candho gai; moindhe (nau de cosa chi si movit cun fuliesa manna) = frusiendi (bíere "múere") Frasi moe cussa pedra! ◊ sa pudheca est maseredha, mancu si movit candu dha tocas! ◊ su cane est moindhe sa coa ◊ moediche dae cue! ◊ non cherzo andhare in ancas chi mofent pro abbitúdine (L.Loi)◊ boe betzu, isfinidu, fadicadu, no si mofet ◊ a sa cosa prantada li cheret móida sa terra ca creschet de prus ◊ scerada est sempri crocada, non si podit movi, mancu pesai de su letixedhu ◊ no bos moghezas finas chi torro! 2. sa borta chi mi funta móvius is genugus fui abarrada sétzia unas cantu diis ◊ su tempus est móvidu, est moindhe ◊ no lu moent nen diàulos e nen santos candho si che tzacat un'idea in conca! ◊ sas berbeghes cherent móidas a pàschere 3. moe cun megus a cumandhu! ◊ mira ca soi fendi sa lómpia agante de Luiginu, po intendi si cras movit a Castedhu ◊ de meriadorzu movet su masone in paschimenta ◊ arguai a tibe chi ti mogas! 4. zuto una dente a su moe moe: at a èssere menzus chi mi ndhe la feta tirare ◊ ti as a mòere carchi dente manighendhe cussa peta tosta! 5. mòfeti, sinono torrat a rosinare e nos infundhimos! ◊ mòedi, mih, ca no bi at ora! ◊ toca movidindi ca tèngiu fàmini! Etimo ltn. movere, moere Traduzioni Francese bouger, remuer, déplacer, détourner (dissuadere), se dépêcher Inglese to move, to shift Spagnolo mover, desplazar, moverse, darse prisa Italiano muòvere, movimentare, spostare, smuòvere, sbrigarsi Tedesco bewegen, versetzen, umstellen, verrücken, aufbrechen, sich beeilen.

«« Cerca di nuovo