isciucutàre , vrb Definizione fàere o lassare calare abba (o àteru deasi) de calecuna cosa isciusta (istrégiu, orrobba), a bortas fintzes is úrtimos istídhigos Sinonimi e contrari aggutai, botiare, ilgutare, sucutare, sucutire Etimo itl.t soggottare Traduzioni Francese dégouliner, égoutter Inglese to drip Spagnolo gotear, escurrir Italiano sgocciolare Tedesco tröpfeln lassen.

iscolài , vrb: iscolare, scoai 1 Definizione nau de cosa chi calat coment'e abba, a coras, a istídhigos o àteru deasi, pèrdere lassandho orrúere; si narat fintzes in su sensu de passare, acabbare Sinonimi e contrari sucutare 2. su celu e sa terra si n'ant a iscolare, ma is foedhos mios nono Etimo srd. Traduzioni Francese égoutter Inglese to strain Spagnolo escurrir Italiano scolare Tedesco abtropfen lassen.

iscorcorigàre , vrb: iscorcorijare, iscrocorigai, iscrucurigare, iscurcurigare, scorcorigai Definizione foedhandho de istudentes, giare corcovica, votu deasi bàsciu de no passare a is esames; torrare corcovica, giare su Chi nono a s'ómine chi dimandhat fémina a pobidha; orrúere a terra, fàere un'orrutòrgia Sinonimi e contrari bociai 1, corcovicare, iscorcovicare / istrampare Frasi ita si at a laureai candu dh'ant iscrocorigau tres bortas!◊ nci ndi fiat chi dhu iscrocorigànt un'annu ei e unu no Etimo srd. Traduzioni Francese recaler, coller Inglese to fail Spagnolo suspender, catear Italiano bocciare Tedesco durchfallen lassen.

lambicài, lambicàre , vrb: alambicai, limbicae, -ai, -are Definizione fàere calecuna cosa a lambicu (po ndhe seberare una sustàntzia), calare a istídhigos Sinonimi e contrari abbardentare Frasi tenit de lambicai s'acuardenti ◊ sa stracia ammuinat in pratza e asuba de sa fentana si atzàpulat arrabiosa e lambichendu ◊ pro limbicare su binu su limbicu cun refinu cheret chi siat usadu! (B.Asili) 2. si est furriada a colore de binassa limbicada! Etimo itl. lambiccare Traduzioni Francese distiller Inglese to distil, to drip (let) Spagnolo destilar, alambicar Italiano distillare, sgocciolare Tedesco destillieren, tröpfeln lassen.

lassài , vrb: lassare, latziai Definizione abbarrare a su chi bollet fàere s'àteru, arrimare o abbandhonare po pagu o po sèmpere ccn. cosa, pònnere su chi si portat in manu o chi si tenet poderau (o fintzes solu no pigare su chi si biet o chi un'àteru ponet a bèndhere, a pigare, a papare); istagiaresindhe de una cumpangia, istorrare cojuandho, iscapiare unu css. allióngiu, iscuncordare; a bortas si narat fintzes in su sensu de intregare calincuna cosa a un'àteru, fidandhosindhe po dha custodiare unu pagu / cong. lasse o lessa (1ˆ p. sing. e fintzes is àteras) Sinonimi e contrari abbandhonare, acogiai, cambare, codiare, coigiare, dassare, disamparai, discuidai, incoizare, iscapare, scabidai / imprestare / intregai | ctr. agguantai, leare, mantènnere, picare Modi di dire csn: dare una cosa a lassare = donai po si dh'aguantai chini dha pigat, chentza de dha depi torrai; lassare in bídere e in fághere = lassare deretu su chi unu est faghindhe; lassare a unu in bàmbinu, in bambis = chentza risposta, aisetendhe, gai che macu; lassare a unu in tzàntzara, in càncaru = lassàrelu candho mancu si l'ispetat, lassàrelu in su menzus, lassai in campu e in crachi; lassare desesi (a unu, una cosa) = lassaidhu a solu, a su chi fait de passei suu; lassare sa conca a unu = lassaidhu in paxi, in asséliu; no lassare pedra e linna = pigaindi totu, no lassai nudha Frasi lassa fàghere a mie! ◊ lassa chi ti ndi boghi sa pitzialla de s'ogu! ◊ no mi lasses solu ca timo! ◊ in sa vida ite lassamus si no tenimus contu de su chi semus? ◊ torru a sa domu chi apu lassau ◊ lassaidhu fuedhai! ◊ cussu mànigat totu ma lassat sa fae 2. s'àinu candho móssigat no lassat fintzas chi no tocat sas dentes apare ◊ est illeriadu: no ti lassat fintzas chi no ti at contadu donzi irbéntiu! 3. no ti lasses sa pinna, torramila! ◊ l'amus istadu una forramenta e lassada si l'at ◊ custu líbberu ti lu so dendhe a istare ebbia: cudhu est a lassare puru 4. fint ammorendhe, no andhaiant de acordu e lassados si sunt ◊ sento su ti lassare, bene meu! ◊ cussus fiant isposus ma si funt latziaus 5. a mi la lassas cussa farche, chi mi ndhe messo s'erba? ◊ si mi lu lassas, custu líbberu, mi lu lezo ◊ mi dhu lassas su molenti po trebai? 6. Simone e Andria, Giagu e Giuanne apenas chi los at giamados, ant lassadu totu in bídere e in fàghere e sunt andhados cun Cristos 7. làssami sa conca, no so in chirca de nudha! 8. O mà, bos lasso sos pitzinnos cant'isto faghindhe cumandhu!◊ Fulanu mi at lassadu custa cosa a bi la tentare, ma como so andhendhe deo puru: a chie la lasso si no torrat? Cognomi e Proverbi prb: chie lassat a cras lassat a canes Traduzioni Francese laisser, lâcher, quitter Inglese to leave, to allow Spagnolo dejar Italiano lasciare Tedesco lassen.

pedrificàre , vrb Definizione nadu de animales o linnas de àteras eras, fàere a pedra, coment'e pedra Sinonimi e contrari acarchinare Frasi fit robba chi de annos ndhe aiat mizas e mizas: una conca de mortu intrea pedrificada (T.Masala) Traduzioni Francese fossiliser Inglese to fossilize Spagnolo petrificar, fosilizarse Italiano fossilizzare Tedesco fossilisieren lassen, versteinern lassen.

sangrài, sangràre , vrb: assangrare, sangriai, sengrai Definizione pigare o bogare unu pagu de sàmbene, de sa carena; in cobertantza, isfrutuare meda, furare cosa meda a unu Sinonimi e contrari disangrenare, dissambenare, sagnare Frasi cussu biviat tirendi dentis o sangrendi sa genti 2. ant sangradu sa zente a pagamentas! Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese saigner Inglese to bleed, to rip off (s.o.) Spagnolo sangrar Italiano salassare Tedesco zur Ader lassen.

sgutài , vrb: ilgutare* Definizione lassare o fàere calare s'abba (o àteru) a istídhigos de calecuna cosa, fàere pèrdere s'abba meda (o àteru), fintzes imbuidare / s. una funtana = illichidare o bogàrendhe totu s'abba Sinonimi e contrari aggutai, sucutare, sucutire Traduzioni Francese couler, égoutter Inglese to trickle Spagnolo gotear Italiano sgocciolare Tedesco tröpfeln lassen.

suài , vrb: sulai, sulare, surare Definizione surbare, bogare o fàere sulu, ària, bentu, fintzes in su sensu de su sonu chi faet s'ària chi essit o passat a fortza; torrare àlidu, bogare súlida, nàrrere calecuna cosa a murrúngiu o a iscúsiu, pònnere in s'origa, nàrrere, giare a ischire; prènnere de sulu, de ària Sinonimi e contrari sulvare, surbiai / fruscidare, frusiai, moidare, sulietai, zumiai / respirai, musciai Modi di dire csn: sulai che píbera = istare a súlidas de arrennegu, survilare; no sulat ne suba e ne suta = no fuedhat, no bollit fuedhai, no muscit (in cobertantza, innòi "suba" est sa buca e "suta" su pertusu) Frasi suididhu ca gei iscapat pampa, cussu fogu! ◊ bati linna a su fogu, o cres chi nos sulamus sas ungras?! ◊ cussu frúschiu li pariat su surare de sa colovra 2. su connau no sulàt prus: si fiat mortu! ◊ babbu tuu depit arriposai: chi nisciunus sulit a dhi segai su meigama! ◊ cussu no iscidiat nudha: chini si dh'at suau? 3. sos de s'Altu ant detzisu chi pro rezer sa nassione totu devimus sulare buscichedhas de sabone ◊ paret suladu de cantu est rassu, cussu cristianu! ◊ si li alterat dogni pilu e si ponet che píbera a sulare ◊ su malloru, sulendi che píbera, si nci dh'iscudit asuba a conca bàscia isciamiendu is corrus acutzus Etimo ltn. *subilare Traduzioni Francese souffler, respirer Inglese to blow, to breathe, to speak Spagnolo soplar, resollar Italiano soffiare, fiatare Tedesco blasen, etwas verlauten lassen.

zacaràre , vrb: giagarare*, zagarare Definizione bogare a fora o fàere fuire de mala manera, fuire, pigare a s'ingrundha a cúrrere, a fàere Sinonimi e contrari assulurgiare, giarigare, ispabuciare, isvalostiare, salargiare, stagiai, ussiare | ctr. asseliai, batire, cramare Frasi parides timinne e zagaranne feras, totus a boghes postas ◊ si no mi l'agabbas, oe ti zàgaro! ◊ si zàcarant sas pudhas, sos animales fachendhe dannu Traduzioni Francese faire fuir Inglese to stir violently Spagnolo agitar, ahuyentar, echar a correr Italiano esagitare, far scappare Tedesco weglaufen lassen.

«« Cerca di nuovo