allacanàe, allacanài , vrb: allacanare, allecanai Definizione si narat foedhandho de gente, animales e matas chi funt cédios, lecos, chentza fortza po mancamentu de abba, po immarritzone, o àteru, de erbas e matas chi si che fúrriant o incrubant candho faet bentu forte; trebballare cun afannu, a cantu si dha podet fàere, tribbulare meda, fintzes torrare àlidu a pelea e a sa lestra, assupandho Sinonimi e contrari acalamai, addormicare, allebigiare, allechiai, ammustiai, caugai, ifrachire, inflachèssiri, irdebbilitare / fritire, muciare / acaogare, afandhare, afauciae, assupai, sufratare Frasi su sicori allàcanat erbas e floris ◊ seu totu allacanau de sa basca 2. aia iscavadu sa domo allacanendhe e mi so mortu de manu mia ◊ t'ismermu e ti allàcanu! ◊ ànima e corpus mi at allacanadu lassèndhemi tristu e isconsoladu (S.Baldino) 3. a brincos che la ponzeit in bidha, a limba fora allacanendhe che cane de catza (G.Addis)◊ sos canes fint isterrujados in s'umbra, allacanendhe a limba a fora Traduzioni Francese languir, affaiblir Inglese to languish, to weaken Spagnolo debilitarse Italiano languire, infiacchire Tedesco schmachten, ermatten.

arrebbentàre , vrb rfl: arrebentai, arrebentare, rebbentai Definizione pigare arrebbentu, carda, pelea meda, ma fintzes pigare arrennegu Sinonimi e contrari apedatzare, iltasire, stragai / arranegai | ctr. pasai Frasi a bortas s'ómine si arrebbentat chircandhe su chi no podet acatare 2. candho sa mama l'at dischiu si est arrebbentada e li at fintzas chistionau male (G.F.Sedda) Etimo ctl., spn. rebentar, reventar Traduzioni Francese éreinter Inglese to fatigue Spagnolo reventarse Italiano straccare Tedesco ermatten.

assubentài , vrb: assubentare, assubrentare, assuentai, assuentare Definizione èssere o fàere a assúpidu, torrare àlidu coment'e chi unu apat curtu; pigare su subentu o fúria bentosa Sinonimi e contrari acaugare, addemare, atanare, irfodhiare, isalidare, scannai / assubrimare Frasi su pipiu fiat assubentendu, cun cudhu sarragu mannu pariat donendu s'úrtimu respiru ◊ est arribbau a su monti assubentendu ◊ fiant assubentendu forti me is pesadas ◊ ses assuentendi ca fiast currendi ◊ si fiat assubrentau e isciopau puru ◊ seu giai assubentendi isceti a su pensamentu! Etimo srd. Traduzioni Francese devenir poussif Inglese to become broken-winded Spagnolo jadear, enfermar de huélfago Italiano ansimare, imbolsire Tedesco keuchen, ermatten.

calamài , vrb: acalamai, calamiai, calemai, callamai, caramai Definizione calàresi de su sicore, po mancamentu de abba, de fortzas Sinonimi e contrari acalabiare, allartzanai, allebigiare, allizare, irdebbilitare / ammaculiare, apirchizonare Modi di dire csn: unu frori caramau, calamiau, follas callamadas = tzédidu, tzédidas de su sicore; c. s'atza = dòrchere, pèrdere s'ata (in suspu, sa capatzidade de s'impònnere, de faedhare) Frasi s'est calemada sa mata 2. gopai Giuanni, bosu gei seis de bon'arratza e no si calamat s'atza che gortedhu arruinau! ◊ seu caramada: no tengu balia de nudha, cun cussu pentzamentu! Etimo srd. Traduzioni Francese se flétrir, affaiblir, se faner Inglese to dry up, to wither, to weaken Spagnolo marchitarse Italiano appassire, infiacchire Tedesco ermatten, welken.

camulàre , vrb Sinonimi e contrari acaogare, afandhare, afauciae, allacanae, assupai, sufratare Traduzioni Francese languir, haleter Inglese to languish Spagnolo languidecer, jadear Italiano languire, ansimare Tedesco ermatten.

isteniài, isteniàre , vrb Definizione irdebbilitare, fàere a isténiu, a debbilesa, chentza fortzas, cun prus pagu fortza Sinonimi e contrari ilghelenire, iltasire, irdebbilitai, istenorare Frasi s'abe est reduida a vida isteniada dai sos fogos e dai sas carestias ◊ mancai isteniau de su fàmini, ispítzulat su pani abbellu abbellu 2. est una boghe de fémina a tretos sica e sigura e a bortas isteniada e lena Etimo itl. Traduzioni Francese épuiser Inglese to exhaust Spagnolo extenuar Italiano estenüare Tedesco ermatten.

«« Cerca di nuovo