brugliàre , vrb: brullai, brullare, brullari, burlai, burlare, burulare Definizione nàrrere o fàere brullas, pigare a brullas, siat po erríere e siat, fintzes, po nàrrere calecuna cosa chi si tenet duritu a nàrrere Sinonimi e contrari bufonai, brulletare, chestiare, ciascare, ischeltiare Modi di dire csn: brulla brullendhe… s'ogru boghendhe = fàghere brullas chi ofendhent, chi faghent dannu; b. a unu = leàrelu a brullas pro l'allegrare, pro lu fàghere a ríere, pro l'istraviare candho est tropu orioladu; cun santos e cun macos no cheret chi si bi brullet = is santus ca meressint arrispetu, is macus ca no cumprendint Frasi cun su tiau no boit a brullai! ◊ torraiant a su rivu ridenne e brullànnesi ◊ invece de ti ndhe burulare, míntemi in parte de sos milliones! ◊ cun macus e cun santus no fait a brullai ◊ no mi brulles ca ndhe apo pagu gana! ◊ issu fut ferenau, ma is amigos no dhu lassànt un'iscuta chentza dhu brullare Traduzioni Francese railler, plaisanter Inglese to play a trick Spagnolo bromear Italiano burlare Tedesco verspotten, aufziehen.

iferchíre , vrb: ifirchire, ifischire, ifrechire, infelchire, inferchire, infeschire, infilchire, isfelchire Definizione intrare o fichire una cosa in s’àtera, nau mescamente de su intrare unu cambu noàdile cun pagos ogos (istica, iferta) de una linna in su múzulu (o truncu immuciurrau) de un’àtera a manera chi in custa crescat sa matessi linna de su cambu nou; si narat fintzes de su vacinu chi si faet a is sanos po pigare s’infetu de una maladia chentza bènnere graves ma de abbarrare amparaos de no dh'aciapare prus Sinonimi e contrari felchire, fichire, incirai, infèrchere, infèrrere, infrissire, innestare, schidonai, tzacare Modi di dire csn: i. sa sartitza = pònnere sa sartza o purpuza cundhida in s'istentina; i. s'acu = ifilare s'agu Frasi sas dentes suas parent infeschidas ◊ sa pupiedha de istratzu zughiat aguzas ifischidas ◊ leat s'aguza e si che l'infilchit in sos benujos ◊ at intzichidu sa cresura de sazos chi no b'iferchit mancu su porcu ◊ at isfelchidu unu bículu de saltitza in s'ispidu 2. sonniaiat chi fit dendhe sa meighina, immamendhe, pudendhe, ifischendhe, binnennendhe (S.Patatu)◊ a iferchire sos ozastros a isse l'aiant imparau sos prades Etimo ltn. infercire Traduzioni Francese enfiler, greffer, ensacher, inoculer Inglese to graft, to sack, to stick Spagnolo espetar, injertar, inocular Italiano infilzare, innestare, insaccare, inoculare Tedesco aufziehen, veredeln, einimpfen.

ifertzíre , vrb: ifichire, ifretzire, ifrichire, ifricire, ifrigire, ifrissire, ifritzire, ifrucire, infertzire, infretzire, infriciri, infrigire, infrissire, infrissiri, infritzire, infritziri Definizione intrare una cosa in ccn. àtera, púnghere ccn. cosa cun aina puntuda meda; unire cun puntos longos e lascos is orrugos de orrobba de unu bestimentu po dhos pòdere apustis cosire bene; foedhandho de pigiones, andhare e torrare a bólidos curtzos; in cobertantza, intrare in chistiones angenas Sinonimi e contrari afritzire, intzudhire / apuntorgiai / frissai, iferchire, infrissai, schidonai | ctr. isfretzire Frasi ispingi ispingi nc'est infrissiu in mesu a tanti genti 2. frimadí, deghinou t'infríciu coment'e una rana! ◊ fia infrissendu una tratalia po dh'arrustiri ◊ seu pighendi fragu de anguidha infrissida in s'ischidoni arrustendi ◊ pigae s'ischidone e ifichiedhu po dhu fàere a orrostu 3. oje a mi cheres a ifertzire e a cusire? ◊ menzus de comente cosis tue ifretzit àtere a manu istropiada! ◊ cun su sartigu t'infrissu su bruncu! ◊ su mastru de pannos est semper secandhe, azunghendhe e ifritzindhe 4. sos tzírrios de sas alasdepedhe m'infertzint sa gianna de s'ànima 5. càndhidas columbas ifertziant in su chelu, zocandhe 6. foras de su logu meu su sentimentu m'ifritzit sa carena, so in turmentu 7. no boliat a si che ifrichire in chistiones de is bighinos e méngius faiat su dovere suo Etimo itl. Traduzioni Francese enfiler, faufiler, piquer Inglese to stick, to tack, to quilt Spagnolo espetar, hilvanar Italiano infilzare, imbastire, impuntire Tedesco aufziehen, heften, steppen

ifutíre , vrb: irfutire, sfutiri Definizione pigare a befa, leare in giru Sinonimi e contrari cantonare, irfútere*, strochillai Frasi l'ifutiat nèndheli chi tantu no bi resessiat Traduzioni Francese se payer la tête, se ficher Inglese to pull s.o's leg Spagnolo tomar el pelo Italiano sfóttere Tedesco aufziehen.

pesài 1 , vrb: pesare 1, pesari 1 Definizione fàere totu su chi serbit po contivigiare is pipios fintzes a ch'èssere mannos, fatos a ómines, a féminas; parare e contivigiare bestiàmene, contivigiare prantones, matighedhas po crèschere méngius Sinonimi e contrari allevai, aparai Modi di dire csn: pesai famíglia, pipius, criaduras; pesare su babbu, sa mama, a ccn. = ndi torrai a su babbu, a sa mama, pònniri a su pipiu su própiu nòmini de s'ajaju, de s'ajaja, de ccn.; pesare a impróveru = nàrriri unu díciu, un'àteru nòmini a unu, fintzas a candu dhi abarrat coment'e annomíngiu Frasi dèu apu pesau seti fillus ◊ cussa fut sa bidhixedha innui si fut pesau issu ◊ beneico sas pretas chi at secatu babbu pro pesare a mie ◊ lu peseint a dulches e a pistocos ◊ sas monzas ant batiu pitzinnas òrfanas pro las pesare ◊ tue ses male pesau e male chischiu ◊ su pitzinnu fit pesadu a pibinos, visciadu ◊ como no est che candho bos sezis pesados vois ◊ in cuss'iscola pesant is ragionieris 2. innoxi, ca tengu logu, pesu pudhas, cunillus e àterus animalis ◊ si lassant bibos solu sos crapitos de pesare pro crèschere su tazu ◊ amus innetiadu e pesadu sos ozastros pro los iferchire a olia ◊ nosu pesamus su procu e mammai fiat su sartitzu 3. Fulanu at pesadu su frade mannu mortu de dirgràssia triballendhe, candho at tentu su primu fizu ◊ fit bragheri ca su ghéneru lu aiat pesau 4. a minore li naraiant goi e goi, e gai bi che lu ant pesadu, a impróveru Traduzioni Francese élever Inglese to bring up, to breed Spagnolo criar Italiano allevare Tedesco aufziehen, erziehen, züchten.

pesamènta , nf Definizione su pesamentu de su fedu minore, ma mescamente de su bestiàmene Sinonimi e contrari pesadia Etimo srd. Traduzioni Francese élevage Inglese breeding Spagnolo crianza, cría Italiano allevaménto Tedesco Aufziehen, Zucht.

«« Cerca di nuovo