àbra , nf: ara, arba 1, arva 1, avra Definizione bentighedhu fridu meda, dannosu pruschetotu a su frutuàriu / min. abredha Sinonimi e contrari abrina, araghe, atza 1, frina, livrina, saniete / cdh. spunzina Modi di dire csn: pònnere a unu in s'ara = genia de frastimu; famiu che avra = famidu che ruga, meda (su bentu fridu abbruxat s'erba) Frasi sos duos zòvanos si secabant de linna bona e no fit una note de abra chi lis poniat pagura ◊ in tempos malos camminei che a s'avra mala ◊ un'avra punghinosa de bidhighia demozat custa terra catigada ◊ s'avra mi che at sicau s'ortu Terminologia scientifica tpm Etimo ltn. aura Traduzioni Francese bise Inglese very cold, wind (air) Spagnolo gris Italiano sizza, vènto gèlido Tedesco eisiger Wind.

abrína , nf: alvina, avrina Definizione bentu fridu cun népide; fintzes una genia de ànima mala Sinonimi e contrari abra, araghe, atza 1, disàura, frina, fruxone Frasi apo bidu sas avrinas de sas dies e sas rochellas Terminologia scientifica tpm Etimo srd. Traduzioni Francese bise Inglese very cold air Spagnolo viento frío Italiano sizza Tedesco eisiger Wind.

aerèdha , nf Definizione bentighedhu lébiu Sinonimi e contrari aeresita, aerita, sisia 2 Traduzioni Francese brise Inglese gentle wind Spagnolo airecillo Italiano venticèllo Tedesco leichter Wind.

aragòne , nm Definizione bentighedhu forte; fintzes fortza, coràgiu, abbrítiu / ómine de a. = porosu, corazosu, chi s'ischit difèndhere Sinonimi e contrari araghe Etimo srd. Traduzioni Francese brise forte Inglese strong breeze Spagnolo brisa fuerte Italiano brézza fòrte Tedesco Wind.

àtza 1 , nf Definizione bentighedhu fridu Sinonimi e contrari abra, abrina, araghe, frina Traduzioni Francese bise Inglese very cold air Spagnolo brisa fría Italiano sizza Tedesco eisiger Wind.

bentitzólu , nm Definizione min. de bentu, bentu de pagu contu, lenu Sinonimi e contrari bentichedhu, frina, sisia 2 / cdh. vinticiolu Frasi bellu, mih, custu bentitzolu: est faghindhe una bella friscura ◊ est bentitzolu e a brusiare no faghet ca nos podet fuire su fogu Traduzioni Francese brise Inglese little wind Spagnolo brisa Italiano venticèllo Tedesco leichter Wind, Brise.

béntu , nm: ventu Definizione ària chi si movet po efetu de una diferéntzia de temperadura, prus o prus pagu forte, cun númenes diferentes segundhu sa bandha de ue benit; si narat fintzes de una fortza chi no si arrennescet a cumandhare, de cosa debbadas, chi no tenet sustàntzia, chi no faet a tènnere / min. bentichedhu / pro sa moida: su b. cradúschiat, frúschiat, múilat; pro sa fortza: su b. est lébiu, forte, disastau; pro sa temperadura: su b. est fritu, friscu, caente, budhidu; zenias de bentu segundhu sa bandha de ue benit: b. traessale o bentu de soli = solopu, itl. sciròcco, b. estu = ventu mastru chi benit de Nord-Ovest, travuntana = bentu fridu de su Nord, b. mesugiornali = de su Sud; b. muimui, o maimoni = itl. trómba d'ària; un'ispau de b. = itl. un àlito di vènto; èssere bentu (impersonale)= tirai, suai bentu; b. meda = bentu forti / erba de b. = ipigulosa (Parietaria officinalis) Modi di dire csn: b. furriadorzu = chi est tirendhe candho goi candho gai, chena frimmesa ne de fortza e ne de filada; nuu de bentus = raganu, tragonaja mala; fuedhai a su b. = in debbadas; pascirisí de b. = ispetare cosas mannas, crere in cosas chentza fundhu; èssiri prenus de b. = crèresi tropu; cúrrere o fàghere che bentu = in lestresa meda, pònnere mente luego; no ischire cale bentu de leare = no isciri su de fai in d-una dificurtadi manna; pudésciu a b. = púdidu a tzutzu, de si leare su fragu malu de atesu; cardiare a is bentos = abbaidare a crabas, no abbaidare a sa cosa chi unu est faghindhe, dare tentu o istare pessendhe in àteru Frasi apretixedhu a bessí cun cussu bentu fridu!…◊ candho si tenet su bentu est pretzisu a bentulare! (F.I.Mannu)◊ si at a pesare unu bentu chi che truvat sas nues ◊ su bentu s'est asseliadu ◊ su bentu est suendi e arciendirí sa fardeta ◊ sa note fit sélia, no pesabat un'ispau de bentu ◊ bentixedhu s'est torrau a ponni!…◊ ue no faghet bàrigu bi tocat bentu ◊ oe est bentu, est andhendhe unu bentu fritu!… ◊ no istes in su bentu, ca est fritu! ◊ s'at pesadu bentu forte 2. candho l'apo cramadu at fatu che bentu: petzi mi ndhe l'apo sapidu in dainanti! ◊ dhu timit a bentu isceti su dhu biri ◊ dego ndhe fipo peri ammaghiau, de babbu, ma lu timia a bentu! ◊ cantos annos passados sunt che bentu!…◊ no s'ischit su bentu chi che l'at picau! ◊ no s'ischit cale bentu leare 3. a fuedhus gei ti prenis: ma ses prenu de bentu! Cognomi e Proverbi prb: mellus su tentu de su bentu Terminologia scientifica tpm Etimo ltn. ventus Traduzioni Francese vent Inglese wind Spagnolo viento Italiano vènto Tedesco Wind.

boriàna , nf: buriana Definizione bentu forte a istrachia Sinonimi e contrari furione, subbitana, turbiana, ventàriu Terminologia scientifica tpm Etimo itl. buriana Traduzioni Francese bourrasque Inglese stormy wind Spagnolo viento borrascoso Italiano vènto temporalésco Tedesco gewitteriger Wind.

sisía 2 , nf Definizione bentighedhu lébiu Sinonimi e contrari aeresita, bentitzolu, frina Frasi de su bentu no s'intendhet piús una sisia (N.Cucureddu)◊ sa sisia si ndhe picat sas fozas grogas e sicas, múlina múlina ◊ s'ànima nostra est sartisartis a cada móghia de sisia ◊ no si pesat ne frina e ne sisia ◊ cussa pedra de tocu no la movent sisias ne bentos! Terminologia scientifica tpm Etimo srd. Traduzioni Francese brise Inglese breeze Spagnolo brisa Italiano venticèllo Tedesco leichter Wind.

ventàriu , nm: bentàriu Definizione bentu forte meda, malu Sinonimi e contrari boriana, furione, subbitana, turbiana Frasi unu ventàriu aiat sichitu a turvare e a molinare sas framas ◊ pariat chi unu ventàriu si aiat pinnicatu sa canna de sas coperturas Terminologia scientifica tpm Traduzioni Francese vent impétueux Inglese bad wind Spagnolo ventarrón Italiano ventàccio Tedesco lästiger Wind.

«« Cerca di nuovo