abburrúntu , nm Definizione briga chi si giaet a unu, su abburruntare Sinonimi e contrari afetuada, apoboretada, bria, certu, missamanu Frasi su físsiu est prus malu de s'abburruntu e isse, perrigónchinu, sighit a bufare, paret chi sa fémina apat faedhadu a su muru Etimo srd. Traduzioni Francese reproche Inglese reproof Spagnolo reproche Italiano rimpròvero, biàsimo Tedesco Vorwurf, Tadel.

aciótu , nm: atzotu Definizione aina po iscúdere fata totu a tiras longas de corria, ma prus che àteru su cropu de s'aciota, su aciotare; a logos, atzotu est sa candhelita de s'abrutzu e fintzes de su chibudhone; in cobertantza, sa briga o sa pena chi si giaet a unu / a. de pedhi, de cagnu, po cuadhus Sinonimi e contrari aciota / aciotada / aciociada Frasi cudha fémina cristiana dh'ant cundennada a is aciotus ◊ ndi essit de s'inserru e no timit aciotu ◊ chi ti cassant, a tui, un'aciotu no ti at a mancai! 2. atzotu lu narant a sa canna noa e modhe de s'almutzu ◊ su chibudhu mascru poltat s'atzotu Etimo spn. azote Traduzioni Francese reproche, punition Inglese reproach, punishment Spagnolo azote, castigo Italiano rimpròvero, castigo Tedesco Vorwurf, Strafe.

afetuàda , nf Definizione su chi si narat a briga a un'àteru, o fintzes paribari, po cosa male fata, ma podet èssere fintzes su chi si narat a difesa de ccn. Sinonimi e contrari abburruntu, atzúrridu, certu, murrúngiu Frasi mi at istunigadu s'ortu cun sos fiados e li apo fatu s'afetuada (G.Ruju)◊ nonna mi at fatu s'afetuada ca no bi so andhada addaghi at lómpidu sos annos ◊ nos amus fatu s'afetuada pari pari e semus torrados a su sólitu Etimo srd. Traduzioni Francese reproche, éclaircissement Inglese rebuke, exclamation Spagnolo reproche, aclaración Italiano rimpròvero, chiariménto Tedesco Vorwurf, Erklärung.

aféu , nm Definizione cosa chi si narat o chi si faet coment'e brigandho o faendho a bregúngia a unu, o fintzes coment'e bregúngia o duritu chi si sentit; a logos est s’ingiúliu o paranúmene Sinonimi e contrari afrenta, afrontu, aggràbiu, aggrau, innóriu, inzenza / annomíngiu Frasi su piús crudele afeu sufro pro no ti lassare ◊ lu ponent in afeu: iscuru a chie est male afortunadu! ◊ cun tristura in custa badhe de afeu passat su cristianu 2. mi lasso s'oltu meu abbutinare: - a bi lu dennegare ndh'apo afeu (Zicconi Tanchis) Etimo srd. Traduzioni Francese reproche, blâme Inglese blame, reproach Spagnolo reprensión Italiano rinfàccio, biàsimo Tedesco Vorwurf, Tadeln.

apoboretàda , nf: pabarotada Definizione cosa chi si narat po avertimentu, comente e a briga a ccn. Sinonimi e contrari abburruntu, atzúrridu, bria, missamanu, rimbicu Frasi est meda fissiosa e isalimentada, no ti artzat mancu de cristas si tue la cuntristas cun s'apoboretada (G.Ruju) Traduzioni Francese reproche Inglese recall, reproach Spagnolo reproche, reprensión Italiano rimpròvero, biàsimo, richiamo autorévole Tedesco Vorwurf, Verweis.

chirèlla , nf, nm: chiriella, chirielle 1, chiriellu, chirriella, criella Definizione genia de lamentu longu, ifadosu, chi no acabbat prus, ma fintzes tzarra, contighedhu chentza importu; persona ifadosa Sinonimi e contrari iscamurriada, isvrúdhiu Modi di dire csn: cantare sa c. a unu = narrerendheli unu bellu pagu; leare a chirielle a unu = pigaidhu in duus, unu a peis, s'àteru a is bratzus coment'e candu no dhu podint pigai mellus ca est grai Frasi dí e noti si cheschiàt e sa chiriella fiat lómpia a is origas de su dimóniu ◊ Luxia si afórtiat cun d-una bella chirriella de fuedhus malus…◊ si funt postus a contai contus e criellas ◊ is criellas o contus de fogili funt nàscias a ingíriu de su fogu 2. l'ant leadu a chirielle, in duos, azigu lu podiant ◊ est cada sero a unu chirielle ca de vinu si cochet che carvone Etimo itl. chirielle Traduzioni Francese plainte assommante Inglese complaint Spagnolo queja, cantinela Italiano lamentèla, rampógna Tedesco Klage, Vorwurf.

frustatzàda , nf Definizione su frustatzare Sinonimi e contrari bria, certu, istratallada, strúnciu 1 Etimo srd. Traduzioni Francese réprimande Inglese reprimand Spagnolo reproche Italiano rampógna Tedesco Vorwurf.

ifachílliu , nm Definizione su afachilare, totu su chi si narat brigandho e faendho a bregúngia a unu Sinonimi e contrari ifachilliadura, isvàpiu Frasi chi nemos apet de si ndhe rídere, de tene, e ne de ti fàchere ifachíllios! ◊ custu no l'at pótiu bajulare e rispondhet a tostu a s'ifachílliu de su maridu ◊ a cussos ifachíllios li rispondhet: Aggai s'isposu tuo est mezus de su meu?! Etimo srd. Traduzioni Francese reproche Inglese reproof Spagnolo reproche Italiano rinfàccio, rimpròvero Tedesco Vorwurf.

iscamurriàda , nf Definizione briga manna chi si giaet a unu Sinonimi e contrari bria, chirella, isvrúdhiu Frasi li at dadu una bona iscamurriada in mesu a totugantos Etimo srd. Traduzioni Francese réprimande Inglese reprimand Spagnolo reproche Italiano rampógna Tedesco Vorwurf.

ispabarotàda , nf: ispaborotada Definizione su ispabarotare; boghe, cosa chi si narat brigandho a unu Sinonimi e contrari apoboretada, atzúrridu, chirella, iscamurriada, isvàpiu, isvrúdhiu, rimbicu Frasi làssami sas ispaborotadas: a mie no mi giughes a frunzita! Etimo srd. Traduzioni Francese mercuriale, semonce Inglese rebuke, sour Spagnolo reproche Italiano rimbròtto, rimpròvero aspro Tedesco Verweis, Vorwurf.

istrónciu , nm: istrúnchiu, istrúnciu, istrúntziu, strúnciu 1 Definizione cosa chi si narat a s'àteru coment'e a briga, a murrúngiu, a iscontróriu; fintzes atzione chi si faet a malu crabbu / tirada a i. = a corpu Sinonimi e contrari bria, certu, isvàpiu Frasi a su pipiu dhi ammancant is istrúncius de su babbu ◊ no dhu pighit a istrónciu, su fillu, gei dhu bit ca est iscónciu! ◊ cussu est a istrúnchios, inchietu! ◊ poite mi arresponnes a istrúntzios? 2. una tirada a istrúnciu e adiosu a is butonis de is prantalonis! Etimo srd. Traduzioni Francese reproche Inglese reproach Spagnolo reproche Italiano rimpròvero Tedesco Vorwurf.

refàciu , nm: refatzu, rifatzu, rinfàciu, rinfatzu Definizione su rifatzare, cosa chi si narat a unu betandhosidha a curpa, coment'e a briga Sinonimi e contrari afetuada, apoboretada, atzúrridu, ripitimenta, rimbicu, sfacidhamentu Frasi mai unu refatzu de neune at tentu, cussa! ◊ si no fit ca ses antzianu ti tias meritare unu rifatzu: curpa de su cuidu o de su bratzu, raru sa die a ti agatare sanu! ◊ sas peràulas suas sunt ammunimentu e rinfatzu pro un'ammentu eternu ◊ cosa mala a dèpiri arriciri refàcius pustis de ai trabballau cun cunsiéntzia! Etimo srd. Traduzioni Francese action de reprocher Inglese reproach Spagnolo el echar en cara Italiano rinfacciaménto Tedesco Vorwurf.

rimbícu , nm: rumbicu Definizione su rumbicare Sinonimi e contrari afetuada, apoboretada, atzúrridu, missamanu, refàciu Frasi su giòvanu fit contendhe de sos rimbicos de su diretore ca nachi fit istudiendhe pagu Etimo srd. Traduzioni Francese reproche Inglese reproach Spagnolo reproche Italiano rimpròvero, rinfàccio Tedesco Vorwurf.

«« Cerca di nuovo