abbrúnchidu , nm: abbrúnchiu Definizione cropu, atumbada a calecuna cosa; briga chi si giaet a unu po dhu currègere Sinonimi e contrari abbruncadura, abbruncu, agghégiu, atumbada, irbrúnchiu / ispórchidu Etimo srd. Traduzioni Francese coup, heurt Inglese impact Spagnolo golpe Italiano urto Tedesco Stoß.

abbrúncu , nm Definizione su nàrrere cosa a unu coment’e brigandhodhu; orrugos de linna fine Sinonimi e contrari abbruncadura, abbrúnchidu, abbrúnciu, agghégiu, bria, certu, inzemu, irbrúnchiu, ispórchidu / chimuza Frasi cust'abbruncu l'at sentidu cosas mannas ◊ mancari suta de sa cuguzura, ascultaia s'abbruncu de sos tronos Etimo srd. Traduzioni Francese mercuriale, semonce Inglese rebuke Spagnolo tropiezo Italiano urto, rimbròtto Tedesco Stoß, Verweis.

acollàda , nf: acollara Definizione su giare un'ispinta, su fàere fortza a cropu o totus impare Sinonimi e contrari acirrada, afracada, assuprida, colpu, imberta, impédhida, incollada, ispinta, lómpia Modi di dire csn: dhi at donau un'acollada!… = l'at fatu un'assuprida!…; un'a. de àcua = una bufada manna de abba, acirrada Frasi s'aradu tichirriaiat a donzi acollada forte de su giuo ◊ at pigau un'acollara in sa vetura e de sa dí at cumentzau a sciolloriai ◊ dhi at donau un'acollada, in s'oru de su mari, e ci dh'at ghetau a s'àcua ◊ toca, mulleri mia, ca est s'úrtima acollada! 2. torrat a domu, pigat sa cullera e via àteras duas o tres acolladas de cudha cosa Etimo srd. Traduzioni Francese poussée occasionnelle Inglese push with the shoulder Spagnolo empujón Italiano spintóne, spallata Tedesco heftiger Stoß, Stoß mit der Schulter.

addobbàda , nf: addubbada Definizione cropu chi si giaet apostadamente o de malesaura; su marcu chi abbarrat in su trastu po su cropu chi at leau Sinonimi e contrari addrobbulada, arropada, bultzonada, isciuta, trempa 2 Frasi a s'addobbada chi li at dadu ch'est rutu a buca a terra 2. ndhe at leadu, ndhe at tentu de addobbadas, cuss'isterzu, a s'imbola imbola de unu logu a s'àteru! Etimo srd. Traduzioni Francese coup Inglese stroke Spagnolo golpe, cardenal Italiano percòssa, urto violènto Tedesco Schlag, Stoß.

apiculàda , nf Definizione muntone mannu, cosa meda posta a pira, subràbare; logu ue si artzat Sinonimi e contrari bigada, pira / altzadòglia, ampuada, ficada, muntada, petorru, picada, pigadorza | ctr. cabada, falada Frasi candu acabbat de papai lassat un'apiculada arta de pratus Etimo srd. Traduzioni Francese pile, tas Inglese pile Spagnolo pila Italiano catasta Tedesco Stoß.

assachítidu , nm Definizione móvia a cropu Sinonimi e contrari ghighinada, resacu, sachedhada, sachedhonzu, trémida Frasi intr'e un'assachítidu e una frenada, fiaus arribbaus a s'istatzioni Etimo srd. Traduzioni Francese secousse Inglese shake Spagnolo tumbo, sacudida Italiano scòssa, sobbalzo Tedesco Stoß, Sprung.

atapàda , nf Definizione cropu chi si giaet a ccn. cosa o a ccn. logu / leare o dare a. Sinonimi e contrari addóbbida, atàbbida, atopu 1, atumbada, atzapulada, imbrúnchinu, imbrunchioni, irdumbonada, istumbaratzada, trambucada Frasi a su pódhighe malu dogni atapada! ◊ no bi lu naraiat in cara ma… onzi atapada fit a su pódhighe malàidu! ◊ un'isterzu totu tzurumbones conta chi ndh'at leadu de atapadas!…◊ si ndhe li daes un'àtera, de atapada, cuss'isterzu si segat! Etimo srd. Traduzioni Francese coup, choc Inglese ìmpact Spagnolo golpe, choque Italiano urto Tedesco Stoß.

atróculu , nm: Definizione genia de cropu giau a forte atumbandho a calecuna cosa, mescamente su cropu de conca chi si giaent is mascos gherrandho Sinonimi e contrari atumbu, crabitinu, tzumbada Etimo srd. Traduzioni Francese heurt Inglese collision Spagnolo cornada Italiano còzzo Tedesco Stoß.

atumbàda , nf: atzumbada, tumbada Definizione cropu chi, de malesaura o apostadamente, si giaet a calecuna cosa Sinonimi e contrari abbrúnciu, addóbbida, atàbbida, atopu 1, atúmbidu, atzapulada, imbrúnchinu, imbrunchioni, irdumbonada, istumbada, istumbaratzada, stumbamentu / cdh. atumbata / agghégiu Frasi dogni atzumbada a su pódhighe malàidu! ◊ mi donat un'atumbada su mascu… e seu abarrau cuíndixi dis itzopu! Etimo srd. Traduzioni Francese choc, coup Inglese collision Spagnolo choque, golpe Italiano urto, cozzata Tedesco Stoß.

atúmbidu, atúmbiru , nm Definizione cropu chi, de malesaura o apostadamente, si giaet a calecuna cosa o logu, mescamente su cropu de is mascos gherrandho; fintzes su tzàcurru de su cropu Sinonimi e contrari abbrúnciu, atàbbida, atopu 1, atumbada, atumbu, atzapulada, imbrúnchinu, imbrunchioni, istumbada, stumbamentu Frasi sa barca at donau un'atúmbidu contras a s'aprodéndiu 2. at inténdiu un'atúmbiru apalas de una porta Etimo srd. Traduzioni Francese heurt Inglese collision Spagnolo cornada, choque Italiano còzzo Tedesco Stoß.

ciúchiu , nm Definizione ispinta a cropu Sinonimi e contrari atapada, ilgiarrada, imbudada, imperta, ispinta, ispuntone, istrempiada Etimo srd. Traduzioni Francese poussée, bousculade Inglese shove Spagnolo empujón Italiano urtóne Tedesco heftiger Stoß.

imbèrta , nf: imbértia Definizione su s’imbèrghere, su si ndhe andhare e isparire; cropu, acollada, ispinta chi si giaet; dhu narant fintzes in su sensu de créschia, aumentu de su pesu de sa carena; in cobertantza, disgràtzia, dannu Sinonimi e contrari acollada, colpu, imbudada, impédhida, ispinta / malasorte / créschida Frasi s'imberta chi at fatu no s'est bidu prus! 2. si est intesu su passu de su cabadhu e deretu s'imberta de su portale ◊ dàemi un'imberta in sa bantzicallera ca est arressàndhesi! ◊ ti ant porriu atzotas e imbertas chi irrenant! ◊ su cumandhu chi li at nau su babbu li est istau un'imberta e at rispostu nechidau male ◊ petzi s'imberta de su tempus chene piedu est reséssia a lu cranucare 3. a l'at tenta s'imberta!… Etimo srd. Traduzioni Francese poussée violente Inglese shove Spagnolo empujón Italiano spintóne Tedesco heftiger Stoß.

imbudàda , nf Definizione ispinta forte chi si giaet a cropu / giúghere a unu o una cosa a imbudadas = pigai a unu o una cosa a ispintas, pigare de mala manera Sinonimi e contrari butata, ciúchiu, ilgiarrada, imperta, ispinta, ispuntone, istrempiada Frasi ndh'istrampat che àlvure isfundhada dai s'imbudada de unu bentu malu ◊ pro fàghere andhare s'àinu tocat de lu giúghere a imbudadas ◊ sos fizastros no podent bídere sa bídriga: la giughent a imbudadas! ◊ li deit un'imbudada e che lu beteit a modhe Etimo srd. Traduzioni Francese poussée violente Inglese violent push Spagnolo empujón Italiano spintóne Tedesco heftiger Stoß.

irghinitàda , nf: irghitinada Definizione su irghitinare Sinonimi e contrari assachitadura, iscutinada, sachedhada, saidada Etimo srd. Traduzioni Francese secousse Inglese shake Spagnolo sacudida Italiano scòssa Tedesco Stoß.

ischisinàda , nf: ischixinada Definizione su ischisinare; cropu chi si giaet a forte Sinonimi e contrari illempiada, ischixinadura, limpiamentu, samunada / addobbada, arropada, bultzonada, ischichinada, isciuta, istrilla, trempa 2 2. s'ischixinada de sa gafetera a chelvedhos e già l'apo tassidhadu: sa cara pariat unu panetone! Etimo srd. Traduzioni Francese bousculade, coup Inglese shake, stroke Spagnolo sacudida, golpe Italiano scossóne, percòssa Tedesco heftiger Stoß, Schlag.

iscotulàda , nf: iscutulada*, iscutzulada, scutulada Definizione su iscotulare; fintzes cropu de calecuna cosa Sinonimi e contrari assachitadura, ghirghidhada, irghinitada, iscutinada, sachedhada, saidada / cumerada 2. su burricu si pesat cun is duas cambas de segus e donat una grandu iscutulada ◊ a iscutzuladas de palita de tzidha, cudhu gatu si fit dadu bandhidu ◊ dona un'iscutulada a sa tialla ca est prena de pimpiralla de pani! Etimo srd. Traduzioni Francese secousse Inglese shake Spagnolo sacudida Italiano scòssa Tedesco Stoß, Erschütterung.

iscubidalàda , nf: iscuitalata Definizione cropu giau cun su cuidu Sinonimi e contrari iscúbidu, iscuidada Frasi fint totu a iscuitalatas pro s'impercare ◊ donzi tantu nche li porria un'iscubidalada a brente e tandho s'ischidabat Etimo srd. Traduzioni Francese coup de coude Inglese elbowing Spagnolo codazo Italiano sgomitata Tedesco Stoß mit dem Ellbogen.

iscuidàda , nf: iscuvidada, scuidada Definizione cropu giau cun su cuidu Sinonimi e contrari incuidada, iscubidalada Frasi mi desit un'iscuidada ◊ si no rispondhia a tonu fit un'iscuidada bene dada! Etimo srd. Traduzioni Francese coup de coude Inglese push with the elbow Spagnolo codazo Italiano gomitata Tedesco Stoß mit dem Ellbogen.

pístu , agt, pps, nm Definizione chi dh'ant pistau, chi portat pistadura; de pistare; genia de pelea meda o múngia chi unu si pigat o dhi giaent po calecuna cosa Sinonimi e contrari ammarchedhau, pistadu, spampaniau / afarru, cadha, matana, pista / afródhiu, arraolu, finitzu, ischinitzu, pestighinzu Frasi mi bollit mandai in poboresa a bivi pistu pistu ◊ so totu pistu de comente apo curtu ◊ zuto sàmbene pistu 2. za istat buschendhe, ma za l'apo pistu! ◊ ti ant bene pista e irrobbada ◊ a Cristos l'ant apicadu in sa rughe e totu pistu 3. bai, no ti pighis pistu po una faci de buciuca! ◊ abarrant in su pistu una noti, ma no ant bistu mancunu sperritu, intamus de pigai pisci de carina ◊ fit innútile a si picare pistu: fit semper indiosau de sa connada Etimo srd. Traduzioni Francese broyé, pilé, abattement, tourment Inglese crushed, torment, setback Spagnolo machacado, paliza Italiano pésto, pestato, batòsta, torménto Tedesco zerstoßen, Schlag, Stoß.

sachedhàda , nf Definizione su sachedhare; móvia a forte, a corpu Sinonimi e contrari acinnicada, assachítidu, ghirghidhada, irghinitada, iscollizada, iscutinada, saculada, saidada, saigada, scianchitu / cdh. trinicata Frasi custu postale andhat totu a sachedhadas ca s'istrada est totu a fossos Etimo srd. Traduzioni Francese ballottement, cahotage Inglese shake Spagnolo sacudida Italiano trabalzóne, scossóne, scrollata Tedesco heftiger Stoß, heftiger Ruck.

«« Cerca di nuovo