arrógliu , nm: arróliu, arrólliu, arrollu, rógliu Definizione su istare postos a inghíriu, su andhare a inghíriu de ccn. o de calecuna cosa (e fintzes totu su chi si narat in cumpangia, mescamente a befa, po erríere), is chi faent arróliu; logu tundhu po acorru, fossu a inghíriu de calecuna cosa; cosa fata a posta o a prou chi ponet s'ómine provocau, o pertocau in calecuna cosa, in punna de si difèndhere; genia de giogu chi faent is piciochedhos Sinonimi e contrari arrodeu, rotólliu / camarada Modi di dire csn: pònnere s'arrógliu a unu = dàreli a subra a peràulas, a briga, chircàreli contos de pagare; sartai s'arrólliu = essire dae su límite, fàghere su chi no andhat bene; fai sartai s'arróliu a ccn. = catzarechelu Frasi si avertit sa genti ca custu merí nci at un'arrólliu me in pratza ◊ bidiat un'arrólliu de cuatru bestiedhas ◊ cussu no si ammesturat in s'arrógliu nostru ◊ ant fatu s'arróliu pighendi su friscu, me in s'arruga ◊ dhi faiant s'arrólliu arriendi ◊ is pipius acostant a s'arróliu e ascurtant is contus de is mannus 2. arregordu a mamma sétzia e nosu totus a arróliu abetendi sa figumorisca candu dh'iscroxàt 3. marru sa terra a sa mata po dhi fai unu bellu arrólliu 4. is chi ant pérdiu ponint is bardúfulas aintru de un'arróliu po dhas iscudi su bincidori 5. canno l'at imbénnitu, su tzilleraju deretu li ponet s'arrógliu a li pacare su bufu ◊ si podint ispassiai, ma onestamenti, sentza de sartai s'arrólliu! Etimo ctl. rotlle Traduzioni Francese cercle, réunion Inglese group Spagnolo rodeo, corro Italiano cìrcolo, cròcchio, riunióne Tedesco Kreis, Gruppe, Versammlung.

chílciu , nm: chírciu, chírciulu, chircu, chísciu, cricu Definizione síngia tundha o línia serrada cun totu is puntos a sa matessi distàntzia de su centru; ispertiada o singiale chi lassat calecuna cosa o atza tostada (cropu, pesu); tira de cosa chi si ponet a inghíriu de calecun'àtera po fortilesa (o fintzes manigiau a giogu, es. cadhinu de pigare a manúbbriu o atrociadórgiu po dhu fàere cúrrere); oru grussu de un'istrégiu, de calecuna cosa tundha, fintzes de bestimentu; in cobertantza, fortza Sinonimi e contrari teza / circhiola, circu, tzirollu / cadhinu Modi di dire csn: proare sos chircos a unu = proare sas fortzas, s’agguantu, irfortzare; zenias de chircos: de cuba, de rodas de carru, de mazu Frasi impriastaiat in sa lavagna rughes e rughitas, línias deretas e a s'imbesse, triàngulos e chíscios ◊ s'undha s'isparghet a chírcios 2. comente zughia cussa cosa subra mi at fatu su chircu in sa carre 3. sos chíscios de ferru de sos carros ant sulcadu s'istradone ◊ si ndhe li ruent sos chíscios, a sa cuba, si abberint sas doas 4. segamos sos chírcios chi nos tenent isciaos! ◊ su bumbu meda lis aiat provau sos chircos e a unu a unu los aiat abbadinaos Etimo ltn. circ(u)lu(m) Traduzioni Francese cercle Inglese ring Spagnolo círculo Italiano cérchio, cìrcolo Tedesco Kreis.

círcu , nm: tzircu Definizione síngia tundha (e fintzes su tretu o logu chi leat), cun totu is puntos a sa matessi distàntzia de su centru; tira de cosa chi si ponet a inghíriu de calecun'àtera po fortilesa; genia de tendha tundha e cumpangia de gioghistos chi faent ispetàculu / circu de carrada, de sedatzu; c. de chelu = arcubaradu, circhiola Sinonimi e contrari chílciu*, tzirollu / círculu Frasi is circus formant is tiras linnosas de su croxu de s'àrburi 2. candu fiaus piciochedhus curriaus cun d-unu circu de cancuna carrada sdogara ◊ is circus de sa carrada no si depint incracai a forti 3. in su circu Luchia pómpiat divertia sas carulinas, su leone, sos poledhos 4. circu de chelu a mignanu… faet merie malu! Cognomi e Proverbi smb: Circu Traduzioni Francese cercle Inglese circle, circus Spagnolo cerco, círculo, circo Italiano cérchio, circo Tedesco Kreis, Zirkus.

circúitu, circuítu , nm: tzircúitu Definizione su tretu, su cundhutu, su passàgiu chi faet sa currente o àteru chi si movet e passat; is tretos de acanta in su logu / sartai su circúitu = sartare o passare sa currente de unu filu a s'àteru sentza de passare in s'aparíciu chi dh'impreat (e deosi bogat ischintídhias, iscàgiat totu) Sinonimi e contrari inghíriu, gíriu / arrodeu Frasi si sa currente no serrat su circúitu, s'aparéchiu no bi funtzionat 2. in totu su circuitu no si bit nisciunus Traduzioni Francese circuit Inglese circuit Spagnolo circuito Italiano circùito Tedesco Kreis, Umkreis.

círculu , nm: tzírculu Definizione línia serrada, síngia fata a cricu, tundha; cambarada de gente chi istat a chistionu, a rólliu, logu, sede de calecunu assótziu, a ue atóbiat gente; fintzes una genia de tendha manna meda, a bisura de pinnetu, ue faent ispetàculu is giogantes, cun logu a cicire sa gente totu a inghíriu ororu e unu tretu tundhu in mesu po is artistas chi faent s'ispetàculu Sinonimi e contrari ttrs. tzírcuru 2. in totue sos Sardos emigrados si ant fatu su círculu Traduzioni Francese milieu, cercle, club Inglese circus, circle, club Spagnolo círculo, circo, tertulia Italiano cìrcolo, circo Tedesco Verein, Kreis, Zirkus.

rodéu , nm: arrodeu, orrodeu, rudeu Definizione su giru chi si faet a inghíriu de calecuna cosa o de ccn.; genia de oru in su gipone / rodeu de unu bistiri = sa largària de su giru chi tenit su bistiri in is pojas Sinonimi e contrari ghilone, poja Frasi sunt a rodeu acurtzu a mie puzones malos! ◊ sa zente si seit a rodeu de su fogarone ◊ fatemis rodeu totu umpare arrejonendhe ◊ pensamentos, pasu no mi dades un'iscuta, a rodeu che bolu de tilibbrios ◊ ses isetandhe a rodeu pro ti tatare chin sas purpas meas Etimo spn. Traduzioni Francese circuit Inglese circuit Spagnolo rodeo Italiano circùito Tedesco Kreis.

rodòne , nm Definizione logu, tretu, parisedhu, síngia a inghíriu de calecuna cosa; orroda manna de molinu / min. rodonighedhu; fàghere r. a unu = su istare o si pònnere a inghíriu de unu, istare a rodeu Sinonimi e contrari pàtiu / fúrriu, inghíriu, rodinu, rodu Frasi no s'intendhet in logu ànima bia ne in custos rodones ne adhae ◊ su colore de sos fiores atirat s'abe in su rodone ◊ cun sas ciarras sunt arrivados a si fàghere rodone in dogni logu ◊ si ponent a rodone o unu de fronte a s'àteru ◊ soldadendhe bi deviat istare dóighi annos e issu no si cheriat apartare gai meda dai sos rodones de sas badhes suas ◊ sas córvulas fint assentadas in d-unu rodonighedhu acurtzu a sa giaga 2. tiu Larentu sighiat a carrare sa ua a su rodone, in binza Traduzioni Francese cercle, environs Inglese circle, surroundings Spagnolo círculo, alrededores Italiano cìrcolo, dintórni Tedesco Kreis, Umkreis.

«« Cerca di nuovo