afínu , nm Definizione genia de fàmene, de apititu forte, ma fintzes una genia de suferéntzia de s'ànimu, pistighíngiu, pentzamentu Sinonimi e contrari afinamentu, fàmene, francusina, isaminamentu, issilicamentu, sfinighimentu / angultia, annógiu, congòscia Frasi m'intendu afinu: pigheus unu buconi! ◊ pràngius de lissa e anguidha arrustia chi solu a nci pensai benit s'afinu! (L.Cocco)◊ s'ora est intardendisí e cumentzaus a tenni afinu ◊ si fuiant cun s'afinu in su gúturu 2. un'afinu, unu prantu benit de tantu in tantu ◊ intzandus totu s'afinu si tramudat in d-unu gosu ◊ est in afinu prangendi su maridu mortu ◊ sas féminas biviant in poesia finas sos afinos de fitianu (P.Tzilla) Etimo srd. Traduzioni Francese langueur Inglese languor Spagnolo apetito Italiano languóre Tedesco Schwäche, Gefühl der Leere im Magen.

frisciòne , nf: aflissione*, fritzioni Definizione genia de sentidu de istima o de làstima chi si provat po s'àteru Sinonimi e contrari afetu, amore, apegu, istima / piaidade, piedu Frasi in nois no bi at unca e ne viltade, ca bos amus friscione e no fritesa ◊ benidindhe che a tandho como puru a grusare sas pibiristas mias cun sa friscione de àteras vias! (G.Ruju)◊ benias mustrendhe sa friscione pro s'ischire, su desizu de illargare s'istrutzione Traduzioni Francese affection Inglese affectness Spagnolo afecto, cariño Italiano affètto Tedesco Gefühl.

ímpetu , nm: ímpidu, ímpite, ímpitu Definizione genia de fortza chi unu si podet sentire in s'ànimu e chi si pentzat prus che àteru mala, de prepoténtzia Sinonimi e contrari foltza, impellériu, púntzia, santidu, trínnigu Modi di dire csn: ímpidos de fele = cadha de fele, arrennegu forte, ma fintzas sentidu malu, velenosu; èssere ómine de ímpetos = rebbestu, focosu, de ideas malas Frasi cussu est de ímpidu malu! ◊ lassade custos ímpidos: no fetedas disonore a s'arte! ◊ un'animali timiu est s'urtzu, ca no tenit ímpitu iscassu ◊ at tancadu sos ojos pro dare fortza e ímpidu a su carvedhu ◊ medas boltas custu pane e mele si bóltulat totu in ímpidos de fele ◊ bi l'at nadu chin cudhu ímpite… pro pagu no si bochit sa pisedha! Traduzioni Francese élan, sentiment, impulsion Inglese impetus, impulse, sentiment Spagnolo ímpetu Italiano ìmpeto, sentiménto, impulso, frèmito Tedesco Wucht, Gefühl, Antrieb, Beben

isaminaméntu , nm: isanimamentu Definizione ischinnitzu de istògomo de chie est arrefinau de su fàmene, genia de fàmene, de apititu forte o chi s'intendhet forte Sinonimi e contrari afinamentu, afinu, fàmene, francusina, isanimadura, sfinighimentu Frasi sa mammaluca mi gustabat ma apustis mi picabat a isanimamentu ◊ zuto su coro andhendhemindhe de s'isanimamentu! Etimo srd. Traduzioni Francese creux à l'estomac Inglese pangs of hunger Spagnolo languidez de estómago Italiano languóre di stòmaco Tedesco Gefühl der Leere im Magen.

santídu , nm: sentidu, sentiru, sentitu, sentiu, sintidu Definizione sa capacidade chi sa carena tenet de sapire totu is cosas mescamente de su mundhu de fora chi cun is nérbios intrant a su crebedhu; sa capacidade de s'ànima o de sa mente de provare una fortza chi punnat a s'àteru o chi dhi andhat in favore o in contràriu (e deasi fintzes a totu is cosas); sa capacidade de arrexonare, bíere e cunsiderare is cosas comente funt, su giustu, comente faet unu chi portat is atuamentos / is chimbe sentidos: sa vista, s'oidu, su palpu, su sabore, s'arrastu (o fintzes: bídere, intèndhere, tocare, tastare, nuscare) Sinonimi e contrari sensu / sentimentu / atuamentu, giudísciu, tinnu Modi di dire csn: leare, boltare, furriare, pèrdere su s. = ammachiai, dimajai, fintzas essiri iscimpru; èssere de bonu sentidu = àere sentidos bonos, de istima, de dolu; èssere chena sentidu = dimajadu, o fintzas chentza coro, chentza amore e ne dolu, disapiadau; tènniri frimu sentidu = èssere bene a s'avértida de una cosa o chistione, atuare cun pertzisione e a fundhu a una cosa; abbèrrere sos sentidos = abbituare a istimare, a chèrrere bene; basare sos sentidos a ccn. = èssere riconnoschente; sentidu sanu = bonu, zustu, sàbiu; bènniri o torrai a su sentidu de… = bènnere a conca, bènnere s'idea de…; ponnerebbei totu sos sentidos (in carchi cosa o chistione) = fàghere sa cosa o sa chistione cun totu sas fortzas, chentza rispàrmiu de contivizu Frasi dhi andat unu fragu bellu… chi nc'intrat in su santidu! ◊ s'intendint tzérrius chi c'imbucant in is sentidus ◊ che apo pérdidu su sentidu, so tzurpu, no bio e no intendho ◊ issu at patiu in totu is cincu sentidus ◊ unu corpus mortu aturat sentza sentidu 2. Deus si lessit sanus is sentidus! ◊ sos ojos sunt chi l'ant fatu incantu e chi l'ant fatzelladu su sentidu (G.Sini)◊ ses unu ciorbedhu sena de sentidu! ◊ deo fatu a issa innamoradu che perdia caltzones e sentidu ◊ pariat chi perdiat su sentidu, po su disprexeri de èssi pérdiu unu fillu ◊ su sonu de dogni festa ponet in dillíriu e iscàscios: leat su sentidu ◊ chini tenit sentiru depit cumprendi chi bivendi in custu mundu no si depit ispantai de nisciuna cosa ◊ custa filla est s'adoru de su babbu e de sa mamma, chi dh'ant pesara cun totu is sentirus ◊ fit ómine onestu e de sentiu sanu ◊ torramí su sentiru ca mi as ammachiau! ◊ duas dies su mundhu a tremuleu: cantos ant furriadu su sentidu! ◊ in beranu s'amare li leat dogni sentidu! ◊ cussas tassas de cosa mi leant su sentitu e mi annéulant sos ammentos ◊ su fragu de su binu dhi fait perdi su sentiru! 3. manera de tempus mau: no tenit sentidu de iscampiai! ◊ mai prus dhi est torrau a su sentidu de intrai in cussa domu ◊ no ti torrit a benni mai prus a su sentidu de fai cussu! Etimo spn. Traduzioni Francese sens, sentiment Inglese sense, sentiment Spagnolo sentido, sentimiento Italiano sènso, sentiménto Tedesco Sinn, Gefühl.

sensasciòne, sensatziòne, sensatziòni , nf Definizione s'assebestu chi arregollent e mandhant is nérbios a su crebedhu a manera chi sa mente cumprendhet su chi unu biet, tocat, intendhet, tastat, fragat o àteru; cosa chi si cumprendhet a paridura, de calecunu indítziu ma chentza seguresa Sinonimi e contrari assebestu, atibbiscione, ségheru Traduzioni Francese sensation Inglese sensation Spagnolo sensación Italiano sensazióne Tedesco Gefühl.

«« Cerca di nuovo