cocorèdha , nf Definizione genia de birilla chi faent is crecos (est una maladia po puntura de bobboi), nodu, tretu ingrussau de un'ossu, cosa tundha (fintzes cúcura de fusu, zoculana de is benugos); a logos, pedrighedha, giarra Sinonimi e contrari bachica, badharola, ballarodha, cucurudhú, dhàdhara, gàdhara, landhàriga, lureta, varvaríssia Etimo srd. Traduzioni Francese galle du chêne Inglese oak-gall Spagnolo cecidia, cacarro Italiano galla della quèrcia Tedesco Galle.

còlloros , nm Definizione su lícuidu chi si arregollet in sa buscichedha de su fele: si narat pl. puru (su c. e sos c.); fintzes gana lègia, ganas de caciare Sinonimi e contrari febi Terminologia scientifica crn Traduzioni Francese bile Inglese bile Spagnolo bilis Italiano bile Tedesco Galle.

fèbi , nm: fei, fele, feli Definizione genia de busciuchedha chi portat su figau e arregollet una sustàntzia birde, de matessi númene, chi si faet in su figau e serbit in is istentinas a digirire su grassu: si leat coment'e assimbígiu po totu is sabores marigosos; in cobertantza, arrennegu, tzacu chi si provat po calecuna cosa, marigosa o belle e pagu praghillosa che a su fele etotu; capacidade de su cristianu de sentire dispraxere e arrennegu po calecuna cosa trota, chi andhat male Sinonimi e contrari afuta, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, crocone, ele, felone, gormone, grema, malusàmbene, stacu, studugu Modi di dire csn: fele giagadu = fele cazadu, malu a essire (fintzas zenia de maladia chi cazat su fele); tragare fele, carriai su feli = ingullire fele, pigàrendhe fele, leàresi arrennegu, cherpu; pònnere, dare, fàghere f. = fai cherpu; èssere cun su f. in pitu ’e dentes = male arrennegadu; rànchidu che f. = marigosu meda Frasi acontzendhe un'animale, candho s'irmatat, su fele est sa prima cosa de ndhe catzare e frundhire 2. de su fele de su sero làssandhe a su manzanu! ◊ su sennori, grogànciu de bisura, de su feli si fiat furriau birdi ◊ candu dhi est passau su feli si est crocau ◊ a la bídere goi frundhida, sa cosa, mi ndhe pigat unu fele!…◊ de su fei ti ndi cabat sa boada a us'e cani arrabiau! ◊ est totu in debbadas a ti leare fele! ◊ in certus momentus mi benit de sèi a mi ndi pigai fei! Cognomi e Proverbi smb: Fei, Fele / prb: chie no at fele no at conca Terminologia scientifica crn Etimo ltn. fel Traduzioni Francese vésicule biliaire, fiel Inglese gall (bladder) Spagnolo vesícula biliar, hiel Italiano cistifèllea, fièle Tedesco Gallenblase, Galle.

gàdhara , nf: àdhara, gàdhera, gràdhara, gràdhera, gràdhula Definizione genia de birilla chi faet su crecu (est una maladia po puntura de bobboi); ladamíngiu intostau atacau a su pilu de is animales; su frutu a pibionedhos chi faet su modhitzi / gàdhara de sóriche = ledaminedhu de sórighes Sinonimi e contrari bachica, badharola, cocoredha, cucurudhú, dhàdhara, varvaríssia / cadhajoni, ladhagione, làdhara / lentíschinu Frasi mi paret de l'èssere biendhe, su pitzinnu, currillandhe ifatu de sas gràdheras de chercu ◊ amus chircau sas gràdheras de Sant'Àgada pro fàchere sessare sas tempestas 2. fachiat su cabadhu isculivitàndhesi e currendhe chin sos sonazos a gràdhara ligaos a trucu Etimo ltn. gallula, *glallula Traduzioni Francese galle, petite galle Inglese gall, blister Spagnolo agalla Italiano galla, gallòzzola Tedesco Galle.

«« Cerca di nuovo