àbile , nf, nm: àlipe Definizione pígiu de ógiu pruschetotu in bentre, grussu meda in su porcu: de s'àbile si faet s'ógiu porchinu / sòlvere o iscazare sos àbiles Sinonimi e contrari alabare, ansúngia, saginu Terminologia scientifica crn Etimo ltn. alipe(m) Traduzioni Francese graisse Inglese pork-fat Spagnolo gordura, manteca del puerco Italiano àdipe, sugna Tedesco Fett, Schweinefett.

aozàdu , pps, agt Definizione de aozare; chi at postu ógiu, chi est grassu; nau de sa nughe bècia, chi est contomosa, at pigau sabore légiu; nau de su trigu, chi est guastu de s'umidore, addulliu Frasi ammustrant a minispreju su vívere aozadu de sa zente Traduzioni Francese replet Inglese fat Spagnolo gordo Italiano pìngue Tedesco fett.

atrovodhàdu , agt Definizione chi est grassu meda Sinonimi e contrari grassu | ctr. làngiu, romasu Frasi fit un'ómine chin sa cara tundha e atrovodhada Traduzioni Francese replet Inglese fat Spagnolo gordo Italiano pìngue Tedesco fett.

gràssu , nm, agt Definizione su giúghere ógiu, s'ógiu etotu, fintzes lardu, nau mescamente de is petzas o de una carena / erba grassa = genias de erba (e fintzes mata) a fògia coment'e pruposa, chi poderant abba meda e faent fintzes in logu e tempus asciutu meda (es. figumorisca) Sinonimi e contrari rassu / laldu, óciu 1, ozímine | ctr. làngiu, marriu, romasu Frasi custa peta zughet tropu grassu: cheret isozada 2. est grassu acoment'e unu procu ◊ ma est grassa, lah: chi fut procu dha bocia! Etimo ltn. grassus Traduzioni Francese gras, graisse Inglese fat Spagnolo gordo, grasa Italiano grasso Tedesco fett.

làdru , nm: laldu, lardu Definizione pígiu grussu de ógiu, tostau, aghedhosu, chi faet mescamente asuta de su corgiolu de su porcu; grassu meda / su lardu si chistit saliu segau a sestas, a tacales, a cantrexalis Sinonimi e contrari grassu Modi di dire csn: l. assiau = lardu contomosu; l. pèrpere = totu de sa própiu grussària; l. panosu = súmene, su lardu de sa brenti de su procu (e pruscatotu de sa mardi), prus bellu a papai ca portat arràndulas; s'annu chi at a piòere fae cun lardu… = mai; comparai su lardu de is topis = circai cosa a chini no ndi podit donai ca est própiu cussu chi si dha papat; pònnere lardu, dare a l. = fai lardu, ingrassai (in cobertantza, prexaisí meda); andai che lardu in sali (nadu prus che àteru de cosas de manigare) = piàghere meda Frasi a sa pingiada una de is féminas dhoi at ghetau unu pratu de fasolu cun d-un'arrogu de lardu ◊ lis at intregau un'istalliada de lardedhu fine ◊ porcu de arratza bona ponet lardu fine e peta meda ◊ bi at porcu bonu a lardu ma no a peta ◊ ocannu su porcu at postu tres pódhighes de lardu ◊ nosu cundeus su lardu a melas cun sali e píbiri 2. nois pitzinnos poniaimus unu prammu de lardu intendhindhe cussos contos! Cognomi e Proverbi smb: Lardu Etimo ltn. lardum Traduzioni Francese lard Inglese lard Spagnolo lardo, tocino Italiano lardo Tedesco Speck, Fett.

sagínu , nm Definizione pígiu de grassu chi ammontat s'istentina, is errigos, in bentre, grussu mescamente in su porcu: s'iscàgiat po fàere s'ógiu porchinu Sinonimi e contrari àbile, alabare, ansúngia, súmini Frasi po friri iscallat su saginu de porcu Terminologia scientifica crn Etimo ctl. sagí Traduzioni Francese graisse Inglese fat Spagnolo gordura Italiano àdipe Tedesco Fett.

unghínzu , nm Definizione su únghere; cosa unta, totu ogiosa, bruta de ógiu Sinonimi e contrari untonzu / untímine, untura, uschedhúmene Etimo srd. Traduzioni Francese crasse Inglese greasy stuff Spagnolo untuosidad Italiano untume Tedesco Fett.

uschedhúmene , nm Sinonimi e contrari unghinzu, untímine, untura Etimo srd. Traduzioni Francese graisse, crasse Inglese grease Spagnolo grasa Italiano untume Tedesco Fett.

«« Cerca di nuovo