àndara , nf: àndhala, àndhela, ànnala, ànnela Definizione logu inue si passat, camminedhu po passare; su singiale o peada chi abbarrat in terra de comente at passau gente o pegus Sinonimi e contrari andhamenta, andhaledha, andhera, andiredhu, caminera / guturinu, mòri, sémida Frasi est un'ànnala perdosa ◊ cantu fit bella s'àndhala bianca de su caminu!…◊ su fogu andhat solu in sas àndhalas pienas de foza sica 2. manzaniles de ghidhighia as a aggrucare in àndhalas de fide Etimo srd. Traduzioni Francese sentier Inglese path Spagnolo vereda, rastro, huellas Italiano vïòttolo di campagna Tedesco Feldweg.

andhalèdha , nf: andharedha, andheledha, anneledha Definizione logu istrintu po passare Sinonimi e contrari àndara, andhamenta, andhata 1, andhera, andiredhu, caminera Traduzioni Francese sentier Inglese path Spagnolo callejuela Italiano vïòttolo Tedesco Feldweg.

astrintógliu , nm: astrintorju, astrintorzu Definizione passadórgiu istrintu, logu po passare bistu in su tretu prus pagu largu Sinonimi e contrari istrintógliu, strintura Frasi chene nos ischervicare nche colaimus in gurutinos e astrintòglios Etimo srd. Traduzioni Francese chaussée rétrécie Inglese bottleneck, path Spagnolo estrechamiento Italiano strettóia, vïòttolo Tedesco Engpass.

botorínu , nm: boturinu, butorinu, buturinu, itirinu, otoniu, turinu Definizione orruga o camminu istrintos meda, a bortas chentza essia Sinonimi e contrari izola, piteraca, strintu, terighinu, urgu / caminu Frasi in sos buturinos bi colat male fintzas s'àinu, si zughet bàrriu, de cantu sunt astrintos ◊ preparade su caminu de su Segnore, adderetade sos buturinos suos! ◊ intendho passos in s'impredadu de sos botorinos Terminologia scientifica bdh Etimo srd. Traduzioni Francese sentier Inglese path Spagnolo callejuela, sendero Italiano vïòttolo, chiassuòlo Tedesco kleine Gasse.

gurútu , nm, nf: gútura, gúturu Definizione su tretu de sa carena, a parte de fora e a parte de aintru, tra sa buca e su tzugu; carrela, orruga o camminu istrintedhu, badhigru istrintu; sa trumba de sa geminera / min. gurutinu = boturinu Sinonimi e contrari bilguzu, bula, búturu / caminu, carrela, àidu Modi di dire csn: mela de su gúturu = su nodu, o figu, nughe de sa bula, annou de su tzugu o nú de su gúturu; sa canna de su gúturu = garguena; gúturu de monti = tretu astrintu a zisa de badhigru, coladorzu in mesu de duas puntas de monte; gúturu istrintu = nau de ccn., chi manighendhe ndhe sèberat carchi cosighedha prus a físsiu chi no pro bisonzu (es. su sèmene de sa ua) Frasi chi bolit papai e bufai apalas mias dh'at a arresci in su gúturu! ◊ no mi est arribbau mancu a su gúturu, de cantu fut pagu! ◊ pro ingurti custa cosa tocat a portai su gúturu che mainga de capotu!… 2. sos gurutos in bidha fint bódios: no si bidiat ànima ◊ in sa cora aundi finiat su gúturu, Assunta fiat isciacuendu is pannus, in frúmini ◊ sos gurutos fint fatos a impredau ◊ nos poniamus a cúrrere a cantu potiamus in sos gurutinos de su vichinatu Terminologia scientifica crn, bdh, slg Etimo ltn. guttur Traduzioni Francese gorge, sentier, détroit Inglese throat, path Spagnolo garganta, callejuela Italiano góla, vïòttolo strètto Tedesco Kehle, enger Weg

mòri , nm Definizione logu po passare, po andhare a pei, longu, prus che àteru in campu, in su sartu; logu po andhare bastat chi siat Sinonimi e contrari àndara, caminu, guturinu, sémida Modi di dire csn: andai mòri mòri = andhare caminu caminu (dif. de andhare mori mori = fai andendi e morendi, acabbendi, menguendi); fai mòris fadhitus, fallitus = andhare s'unu a cara a s'àteru faghindhe forchidhos, chentza si abbojare, colendhe in caminu o carrela diferente, fàchere caminu irvàriu; stramancai su mòri = pèrdere, fadhire su caminu Frasi gi andu ma no passu in su mòri! ◊ si andas in su mòri as a podi fai tesoru de gràtzia e de virtudi ◊ in ciú mòri deretu camminai! 2. dèu seu andada a iscola e cussu fut torrendi, ma no si seus bius: si bit ca eus fatu moris fadhitus! Cognomi e Proverbi smb: Mori Traduzioni Francese sentier Inglese path Spagnolo senda, vereda, camino Italiano sentièro, vïòttolo di campagna Tedesco Feldweg, Fußpfad, Fußsteig, Pfad.

piteràca , nf: pitiraca, pitiriaca Definizione mòri, ma fintzes camminu istrintu e prenu de malesa in logu de monte, pruschetotu cun muros o oros artos a parte e àtera Sinonimi e contrari caminu / botorinu, izola, strintu, terighinu Modi di dire csn: fàghere sa p. = scirrai una cresuri, ispatare unu caminu ischimendhe sa cresura a manera de pòdere passare bene; pitiracas betzas, làgrimas noas Frasi fit andhadu a giraolta coment'e piteracas chi falant dae montes ◊ in d-una pitiraca incarrarzada bi est babbu cun sa càvana ◊ unu tempus sa campagna fut tota zente e finas sas pitiracas fint pulidas Traduzioni Francese sentier encaissé Inglese enclosed path Spagnolo vereda Italiano viòttolo incassato Tedesco eingeengter Feldweg.

terighínu , nm: tirighinu, utirighinu Definizione genia de camminedhu istrintu Sinonimi e contrari aterighinu*, botorinu, izola, strintu Frasi nos la lemis fatu sos terighinos coment'e andhendhe a pirastrare ◊ peri su tirighinu iscarenidu tra pedra e lazu, fossu e cresura, tra multas altas e rú imbuschidu cantat cantones de sa gioventura (S.Casu)◊ sas rodas de sa moto tichirriaiant che lamentu in sa pedrighina de sos tirighinos Traduzioni Francese sentier Inglese path Spagnolo callejuela, vereda Italiano vïòttolo Tedesco Feldweg.

«« Cerca di nuovo