bigumàrras, bigumàrru , nm Definizione bigu o boe marinu; genia de lampu chentza tronu Sinonimi e contrari culumarru, igumarras Terminologia scientifica anar, monachus monachus Traduzioni Francese phoque moine de la Méditerranée, éclair Inglese monk seal, lightning Spagnolo foca monje, relámpago sin trueno Italiano foca mònaca, lampo sécco Tedesco Mönchsrobbe, Wetterleuchten.

càrica 1 , nf: càriga 1 Definizione figu frungia, sicada, carigada; nau in cobertantza, fàula manna; genia de làdhara o ladamíngiu de is molentes / min. carighedha, carighita; èssere a una càriga (nadu de unu)= imbriagu pérdiu Sinonimi e contrari fàula Frasi sa figu cota meda la sighint a sicare a càriga ◊ apo mandhigadu totaganta die cun ses dinaris de càriga cana ◊ sa càriga, si est bene costoida, si tucorat, si faghet bianca nida ◊ sa ficu niedha est belle che totu càrica Cognomi e Proverbi smb: Cariga Etimo ltn. carica Traduzioni Francese figue sèche Inglese dried fig Spagnolo higo seco Italiano fico sécco, appassito Tedesco getrocknete Feige.

igumàrras , nm: irgumarras Definizione bicru o boe marinu; genia de lampada chentza tronu chi si biet atesu su note Sinonimi e contrari bigumarru*, circumarra, giogumarras, gulumarru, vigumarras 2. bidia su Vesúviu a igumarras e a coloriduras sèmpere divèscias (E.Giordano) Terminologia scientifica anar, monachus monachus Traduzioni Francese phoque moine de la Méditerranée, éclair Inglese monk seal, lightning Spagnolo foca monje Italiano foca mònaca, lampo sécco Tedesco Mittelmeer Mönchsrobbe, Blitz.

muràche , nm Definizione muru de pedra assentada chentza impastu; a logos fintzes nuraghe Sinonimi e contrari muragadha, murubbullu / nurache* Frasi at tancau sas cussorjas a muraches ◊ si est pasau in d-unu murache Traduzioni Francese mur de pierres sèches Inglese dry wall Spagnolo muro en seco, tapia Italiano muro a sécco Tedesco Trockenmauer.

sícu , agt, pps, nm: sigu Definizione chi no portat prus abba; nau de erba o matedu, chi at pérdiu totu s'abba e po cussu est mortu; nau de un'arremu de sa carena, chi no portat prus fortza, chi est acancarronau, igragalau, chi no ndhe serbit prus, ma nau de totu sa carena, chi est làngia, marria meda, chentza fortzas, o nau de su chi unu provat, chi est totu ispantau, dispràxiu meda Sinonimi e contrari adustu, àrridu, asciutu, sicau / aggrauncidu, rentesu / trassidu | ctr. birde, friscu 1, ifustu Modi di dire csn: rana, píbera de sicu = chi crescit foras de s'àcua; pumatas de sicu = sentza de acuai prus, una borta chi anti pigau; sicu che linna (nadu de zente) = chi est làngiu meda, marriu; fàghere in sicu (nadu de cosa prantada) = chi crescit sentza de dh'acuai; berbeghes sicas, titas sicas = chi no sunt boghendhe prus late; èssere in sicu = abarrai in su sicu, sentza de àcua, no tènniri àcua; tempus de sicu = tempus de sicore, tempus meda chentza pròere; no bastare ne birde e ne sicu = nudha, consumai totu, tropu; unu corpu sicu = unu ebbia (ma chi at fatu totu s'efetu chi si depiat fàghere); avb. a sicu = candu (ccn. cosa) est sicada Frasi abba s'ortu ca est totu sicu! ◊ sa linna sica tenet prus de sa frisca ◊ sa figu candho est bene sica si costoit 2. sos bratzos nostros si sunt sicos candho azis fatu a trumas sa tucada ◊ s'iscanzant tancadas laras fritas in risos chi s'ierru aiat sicu ◊ sa rosa si est sica in su ratu ◊ sa funtana si ch'est sica ◊ si aiat próidu, su riu no si fit sicu 3. un'ominedhu portat sa manu sica ◊ so abbarradu sicu candho apo ischidu chi fit mortu s'amigu meu ◊ sa manu sica giutat, prima de fàghere cussu dannu! ◊ zughet unu lados de sa carena sicu ◊ ndh'est rutu a malàidu e no bi est sanadu prus: pro cussu est sicu che linna ◊ sa limba sica, innantis de nàrrere male de s'àteru! ◊ bae e tribàglia, mandronatzu, no ses sicu! 4. dae tríulas semus in sicu, sentza bi tènnere unu ticu de abba ◊ cussa cosa est totu in sicu: cheret abbada ◊ in custa domo no che abbastat ne birde e ne sicu mancari che intret riu bogadu! ◊ si su basolu noche lu manigamus a friscu no ndhe tenimus a sicu, ca est pagu Cognomi e Proverbi smb: Siccu Etimo ltn. siccus Traduzioni Francese sec, desséché Inglese dried (up) Spagnolo seco Italiano sécco, disseccato, inaridito Tedesco trocken, ausgedörrt, dürr, ausgetrocknet.

trajàdu , agt Definizione chi est sicau àrridu Sinonimi e contrari bídrinu, chídrinu Frasi semus in tríulas e sa pastura est totu sica trajada Traduzioni Francese très sec et aride Inglese very barren Spagnolo muy árido Italiano estremaménte àrido e sécco Tedesco sehr trocken.

«« Cerca di nuovo