acatósu , agt Definizione chi faet bonu acatu Sinonimi e contrari acasazajolu Frasi comenti est intrada si nd'est pesau acatosu e dh'at saludada ◊ pagu acatosas is amigas de fradi miu!… Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese sensible Inglese sensitive Spagnolo cordial Italiano sensìbile, cordiale Tedesco gastfreundlich.

càrre , nf: carri Definizione sa petza bia de una carena, sa carena etotu; (mescamente su pl.) sa carena nuda e mescamente sa natura Modi di dire csn: c. morta = pizighedhu de carre chi che andhat dae sa pedhe; c. bia = sa carre apenas coladu su pizu prus subra de sa pedhe, sa chi dolet de prus; c. bona = sa carre noa chi creschet in sas segadas; carregarre = atacadu, própiu tochendhe sa carre; èssere c. e úngia = èssere parentes custrintos, amigos meda; èssere c. agnanta = leados pagu in cunsideru, che cosa anzena, nadu de parentes de intradura; èssiri de c. fini = zúghere carràdigu delicadu; èssiri in carri allena = nadu de fémina, èssere ràida; carri chérvinu (nau de su cuadhu) = chi no ingrassat; a carre = nadu de bestimenta, tochendhe sa carre, chentza àteru pizu suta Frasi in sa carre intendhia sas punturas ◊ si ponit sa camisa po no abarrai cun sa carri in campu ◊ is carris liagadas dhi pendiant de is bratzus abbruxaus ◊ unu pantàsima no giughet carre e ossos comente giuto deo ◊ deasi s'aciugnat custa carre, comente s'aciugnet custu filu! 2. iast a ammostai is carris a is àturus? ◊ de sa carri tua ses tui sa meri: difatis po medas obertu as butega! 3. sas muzeres pro medas connadas e connados sunt carre agnanta! Terminologia scientifica crn Etimo ltn. carne(m) Traduzioni Francese chair Inglese flesh Spagnolo carne Italiano carne in quanto tessuto vivo, sensìbile Tedesco Fleisch.

corimòdhe , agt Definizione nau de gente, cumpassivu, chi est de coro modhe, chi sentit cordozu, chi tenet làstima de s'àteru Sinonimi e contrari cordozosu, cumpassivu | ctr. coritostu Frasi tzia Maria, sa corimodhe, pranghiat po dónnia cosighedha Etimo srd. Traduzioni Francese bienveillant, sensible Inglese sensitive Spagnolo benigno, sensible Italiano benigno, sensìbile Tedesco gütig, empfindlich.

delicàdu , agt: delicau, dibicau, dilicadu, dilicau Definizione nau de cosa fine, chi bàliat pagu, chi est de pagu agguantu, chi est fàcile meda a si segare, a si guastare, a fàere dannu; nau de unu o de una manera de fàere, chi giaet atentu a no ofèndhere, a usare arrespetu, a no fàere male Sinonimi e contrari dílicu / cdh. dilicatu | ctr. folte, grussu / grosseri Modi di dire csn: delicau che turudha móssia (nadu a befe) = chi no bollit èssiri tocau po nudha, delicau a tropu; delicau che mardi iscorrovendu mamaderras = chentza grabbu perunu; dilicau che su càlixi = díligu meda, suzetu a si segare Frasi s'arti de su braberi est dibicada ◊ mabagràbiu, dibicau che turudha ses! ◊ isterzu de bidru fine si leat abbellu ca est delicadu e si podet segare 2. delicau, su mússiu… in dus mússius si dh'at papada cudha mela! ◊ za est delicada… no faghet a li nàrrere nudha chi si la leat deretu! Etimo ltn. delicatus Traduzioni Francese délicat, sensible Inglese delicate, sensitive Spagnolo delicado, sensible Italiano delicato, sensíbile Tedesco zart.

dílicu , agt: díligu, dírigu Definizione chi no bàliat ifortzu, cropu, orruta o àteru chi podet nòghere; nau de un’arremu de sa carena, chi dolet meda po pagu chi si dhi fatzat male o chi si tochet; nau de unu, chi si dha leat luego, chi est malu a cuntentare, chi si ofendhet, chi est contràriu a su male mancari siat de pagu contu o chi cunsiderat sa gente o is cosas cun arrespetu mannu Sinonimi e contrari delicadu, finigosu, iltrízile, indílicu, istincu, marriu, menosu, scarritzinu, schirriolu, stinghiritzu Modi di dire csn: fémina díliga = chi bi daet tentu meda a s'unore; èssere díligu che bua mala = chi no fait a dhu tocai ca si dha pigat luegus; èssere de manu díliga = chi faghet sas fainas o tocat sa cosa cun atentzione manna, cun dilighia e grabbu Frasi s'ogru est cosa díliga meda ◊ custu no est ne sucu e ne minestra cun late pro istògomos díligos ◊ dílica perla mia, coro, pitzinnu bellu! ◊ no brulles cun su fígadu ca est cosa díliga! ◊ cussa zughet sa carrajone díliga 2. est díligu, cussu: arguai a tocare nudha a neune! ◊ no lu tzírighes, cussu: est díligu che bua mala! 3. si no mi aggantzas a díligu a díligu dae me no ndhe bogas meda lúcuru Cognomi e Proverbi smb: Diligu Etimo ltn. delicatus Traduzioni Francese délicat, scrupuleux Inglese delicate, scrupolous, sensitive Spagnolo delicado Italiano delicato, fràgile, sensìbile, scrupolóso Tedesco zart, sensibel, empfindlich, sorgfältig.

físchidu , agt: físchiru Definizione chi si ndhe sentit luego de una cosa, de un'ofesa, de una brulla, chi si dha pigat, chi si che artzat deretu, chi no padit perunu ifadu, arrespondhet cun tzacu po dónnia cosighedha Sinonimi e contrari cdh. futaritzu / aumbraditu / primmósigu / ttrs. ipuntósigu | ctr. pascenscile Modi di dire csn: f. a is chirighitas = chi timet su chirighiri; èssiri f. in dogna cosa = malu a cuntentare; f. che damigiana iscannia = chi no faghet a li nàrrere nudha, chi no agguantat brulla peruna Frasi su cuadhu est físchidu a s'isproni ◊ est ómini físchidu, guai a dhi narri s'annomíngiu ca s'inchietat ◊ sa picioca fut aici físchida chi bastàt un'ogu de soli po dha fai intèndiri mali ◊ cussas duas funt tropu físchiras, faint tocaras e segaras! 2. fit lassendhe su cuile in fogu e braja e bochindhe cun físchidu furore su serenu montarzu (S.Lay Deidda)◊ est in debbadas chi ponzemus canes físchidos a ispàrghere pauria ◊ movídebbos che físchidu uraganu! Etimo spn. físico Traduzioni Francese sensible, irascible, furieux Inglese sensible, irascible, furious Spagnolo sensible, irascible Italiano sensìbile, irascìbile, rabbióso Tedesco empfindlich, reizbar, zornig.

indilighídu , pps, agt Definizione de indilighire; chi dolet, chi no faet a dhu tocare ca dolet / piae indilighida = chi dolet meda Sinonimi e contrari dílicu / addoliadu, addolidu, addolimadu, addoloridu Traduzioni Francese endolori Inglese numbed, very sensitive Spagnolo dolorido, muy sensible Italiano indolenzito, mólto sensìbile Tedesco eingeschlafen, sehr empfindlich.

iscusósu , agt Definizione chi est débbile, chi s'immalàidat cun facilidade po dónnia iscusa; nau fintzes po sa manera de fàere Sinonimi e contrari ciacosu, delicadu, tunconidu / dílicu, menosu Frasi babbu est istadu sempre iscusosu: tota sa vida de un'afrenta a s'àtera, totu sos males los at isse Etimo srd. Traduzioni Francese sensible Inglese sensitive Spagnolo sensible, débil Italiano sensìbile Tedesco empfindlich.

menósu , agt Definizione chi si acatat luego luego de calecuna cosa chi no dhi andhat, chi dhi noghet, dhi faet male Sinonimi e contrari dílicu, iscusosu Frasi is pipius piticus funt menosus a sa tamàtiga e dhis fait mali ◊ custa est matixedha menosa a su frius: si podit fintzas sicai Traduzioni Francese sensible, allergique Inglese allergic Spagnolo sensible, alérgico Italiano sensìbile, allèrgico Tedesco allergisch, überempfindlich.

«« Cerca di nuovo