apiniòni , nf: opinnioni Definizione genia de pentzamentu malu a bogare de conca po calecuna cosa chi si timet, no si bolet o no praghet Sinonimi e contrari apensamentu, arraolu, cimbella, intabatzu, pedighinu, pedine, pestighinzu Frasi no tengiais apinioni po su chi papais o bufais! ◊ sa vida tenit is apinionis suas ◊ tui ses sempri beridadosu e no ti ponis apinioni de su chi narat sa genti (Ev)◊ cun s'opinnioni de depi movi a fai is fainas si ndi furiat iscidau ◊ dèu portà s'apinioni de mi morri! Traduzioni Francese préoccupation, inquiétude, souci Inglese preoccupation Spagnolo preocupación Italiano preoccupazióne Tedesco Sorge.

apinnícu , nm: pinnicu* Definizione idea, pentzamentu po calecuna cosa in su sensu de àere presse, arreolu, coment'e timendho o isperandho Sinonimi e contrari apensamentu, apinioni, arraolu, cimbella, intabatzu, pedine, pennítziu, pestighinzu, presse, spinnicu | ctr. descuidu Frasi sa tardantza tua mi poniat in apinnicu ◊ mi beniat gana de abboghinare pro cussos malos apinnicos Traduzioni Francese préoccupation, hâte Inglese urgency Spagnolo apremio, preocupación Italiano preoccupazióne, premura Tedesco Sorge, Bemühung.

axiòri , nm: (a-xi-o-ri) Definizione su tènnere o sentire axius Sinonimi e contrari afannia, afannu, agiu, apensamentu, dispraxeri, iscancagori, tristesa | ctr. assussegu, cuntentesa Frasi si afrigit su coru e tremit su sentidu chi arregollit in s'ària chèscias e suspirus de axioris Etimo srd. Traduzioni Francese affliction, angoisse Inglese affliction, woe Spagnolo aflicción, preocupación Italiano afflizióne, angòscia, preoccupazióne Tedesco Angst, Sorge.

badhidòni , nm, nf: badhirone, badhironi, badidone Definizione istrégiu de linna, o de ortigu, po múrghere o carrare àghina, mannitu; si narat prus che àteru in cobertantza po oriolu, pentzamentu po calecuna cosa chi si timet, moida ifadosa chi leat a conca / fàghere sa conca a b. = che moju, a brou, prena de moida ifadosa Sinonimi e contrari mannirone, odhidone / ammuntu 1, arriolu, pedine / abbolotu, trambullu Frasi faci de cuadhu de canna, conca de badhironi! ◊ in su crucuzone bi at una badhirone prena de barragàglia 2. odheu, za lu zughet su badhirone in conca tenindhe unu fizu in perígulos de mòrrere! ◊ su televisori si fait sa conca a badhironi (G.Carta)◊ che li sunt pigados sos badhirones a cúcuru ◊ fut totu unu murigu, una cumboja, unu badhironi, un'inferru truessau de tiàulus ◊ sos sonos chi apo intesu in cussa sala mi ant fatu sa conca a badidone (F.Arca) Terminologia scientifica stz Etimo ltn. batillum, vatillum Traduzioni Francese baquet, comporte Inglese bin, strong worry Spagnolo colodra Italiano bigóncia, tinòzza, fig. fòrte preoccupazióne Tedesco Bottich, Sorge.

cimbèlla , nf Definizione pistighíngiu, pentzamentu po calecuna cosa / ponnirisí c. po ccn. = leàresi pessamentu pro ccn. Sinonimi e contrari apinioni, apinnicu, franédiga, intabatzu, pensamentu, pidinu Frasi de annus mi agatu in su letu e mi pigu cimbella de is malis de is àterus! ◊ tenemu una cimbella, pentzendi a sa pipia, po cuss'ogu! ◊ ndi portas de cimbellas in conca!…◊ cimbella tengu dèu, ca mairu miu est malàdiu!… Traduzioni Francese souci Inglese worry Spagnolo preocupación Italiano preoccupazióne Tedesco Sorge.

franédiga , nf: franériga, frenédiga Definizione genia de gana e de presse meda o ispédhiu de fàere calecuna cosa Sinonimi e contrari afródhiu, bermegorru, férnia, furighíngiu, ischecherédhiu, schinitzu / cimbella, pedighinu, pedine, pestighinzu Frasi aiat sa frenédiga de ndhe betare cussa cara a ràfias cun sas francas (Ptz.Mura)◊ fit fémina de frenédiga manna e de tichírriu imberriosu, limbori e forroxosa fintzas amoratzendhe ◊ sa zente totinduna aiat leadu sa frenédiga Traduzioni Francese agitation, inquiétude Inglese restlessness, worry Spagnolo inquietud, agitación Italiano irrequietézza, preoccupazióne Tedesco Unruhe.

intabàtzu , nm Definizione genia de pentzamentu, de arriolu Sinonimi e contrari apinioni, apinnicu, arriolu, cimbella, pedighinu, pedine, pestighinzu Frasi tue ti leas intabatzu pro donzi cosighedha (G.Ruju)◊ no ti ndhe les de intabatzu pro s'annada! ◊ ma làssami custu intabatzu! ◊ sa mannedha si aiat leadu tantu intabatzu pro l'asciutare ca fit recuidu tilciulone Traduzioni Francese souci, angoisse Inglese anguish, worry Spagnolo preocupación Italiano preoccupazióne, angòscia Tedesco Sorge.

penciaméntu , nm: apensamentu, pensamentu, pentzamentu, pesciamentu, pessamentu Definizione s'atividade de sa mente, is ideas chi si cunsiderant e cuncordant; idea firma de candho si timet o si bolet calecuna cosa Sinonimi e contrari immaginamentu, ispispinzu, pensada, penseri, pensu / agiu, apinnicu, arraolu, ildinu, intabatzu, pedighinu, pedine, pestighinzu / ttrs. pinsamentu | ctr. assussegu Modi di dire csn: afinare su pentzamentu = pentzai prus a fundu, cun prus precisioni; bèniri in p. = bènnere s'idea a conca; nàrrere, fàghere a p. = fuedhai, fai sentza de isciri sa cosa, a brétiu, isceti po comenti unu si dha pentzat; leàresi p., learesila a p. = tènniri coidu, arriolu, pigaisí p.; àere p. de calecuna cosa o chistione = pensare cun pinnicu, cun oriolu a calecuna cosa; bogaresiche unu p. = fai su chi unu teniat pentzamentu de depi fai (e aici no dhui pentzat prus); servire a unu a p. = bene meda, chirchendhe de ndhe cumprèndhere cun antibitzu ite cheret s'àteru Frasi in custu puntu meda apo pecau in òperas e in malu penciamentu ◊ totus funt po tui is pentzamentus chi formu! ◊ fissa ti giuto ancora in pensamentu! ◊ chentu pessamentos li mulinabant in conca ◊ est arroliendu ma no arrennescit a callai pensamentu ◊ li est bénniu unu pessamentu a conca ◊ l'afinat su pessamentu candho depet fàghere una cosa de remédiu! ◊ de su pentzamentu no mi ndi andas mai, tui! ◊ non t’intret in coro custu pesciamentu tortu! (Bb) 2. za mi ndhe ses ponindhe de pessamentos in conca, fizu meu!…◊ bai, immoi, ninnedhu: mammai at a èssi in pentzamentu! ◊ no bos pichedes pessamentu si istento! ◊ no istes in tristura, ne in dispiaghere o pensamentu! ◊ lu tenzo a pessamentu a fàghere cussa cosa ◊ petzi bi cheriat cussu pessamentu puru, como!…◊ apo comporadu su regalu pro s'isposonzu de fizolu tou: e bogadu cussu pessamentu! 3. dèu gei dh'apu cumpréndia, mi dh'apu fata a pentzamentu! ◊ no faedhedas a pessamentu, candho no ischides! 4. cussu trancuillone no si leat pessamentu! 5. no bi at bisonzu de l'irvapiare, ca mi servit cun su pessamentu! (G.Ruju)◊ a maridu meu lu servo a pessamentu Etimo srd. Traduzioni Francese pensée, souci, sollicitude Inglese thought, care Spagnolo pensamiento, preocupación Italiano pensièro, preoccupazióne, sollecitùdine Tedesco Denken, Gedanke, Sorge.

pestighínzu , nm: pistichinzu, pistighignu, pistighíngiu, pistighinzu Definizione genia de pentzamentu, de gana, chi no lassat asseliare po cosa chi si timet, chi si bolet, chi si disígiat o chi si tenet de fàere po apretu o àtera presse Sinonimi e contrari apensamentu, apinnicu, arraolu, fazellu, ildinu, ispispinzu, pedighinu, pedine, pennítziu / afródhiu, finitzu, furighedha, ischinitzu, pistu, spédhiu, spurtiòciu Frasi so nadrendhe in d-unu mare de pistichinzos! ◊ su nàrrere de cudha fémina no lu lassat pasare, li dat pistichinzu ◊ ndhe apo unu pistighinzu, ca no sunt bénnidas ancora!…◊ sa piciochedha est a pistighíngiu ca no tenit isposu ◊ nisciunu como tenet pestighinzu de tribagliare sa terra ◊ apo a pistighinzu chi su grodhe noche mànighet sos anzones ◊ non ti pighes pistighignu, mamma, giai fatzo cummente mi as nau tue! Etimo srd. Traduzioni Francese tourment, préoccupation Inglese worry, whim Spagnolo preocupación, antojo Italiano ùzzolo, preoccupazióne Tedesco Lust, Sorge.

«« Cerca di nuovo