chènsa , nf, nm: chènscia, chénsciu, chèscia, chésciu, chessa 1, chéssia, ghessa Definizione totugantu su chi unu narat o giaet a bíere de dolu, de dispraxere o discuntentu de isse etotu o de un'àteru o de calecuna cosa: si narat fintzes de is animales (es. de is angiones o crabitos seberaos chi istant a iscràmios ca bolent sa mama)/ min. chescedhu Sinonimi e contrari abbogu, crèscia, irrínghiu, lamenta, repita, tzirchinzu Modi di dire csn: dare sa chensa = abbogàresi, chensciaisí cun s'autoridadi, dare sa denúntzia; dare chensas, èssere in chessa = chesciaisí, murrungiai; chéssias pranticosas = prantu de chie si chessat Frasi a sa chèscia li rispondhet a tènnere pascéscia! ◊ sa morti est s'úrtima chèscia de sa vida ◊ si tue no mi aias betadu s'ala, inoghe no che fia paradu: però una chènscia ti dia cherrer fàghere ◊ canno su pitzinnu furaiat cosa, sos meres nche giuchiant sa chessa a sa mama ◊ ti la picas una chessa!… 2. sa pobidha pranghiat s'isposu cun tzúnchios e chescedhos chi isperrànt su coro Etimo srd. Traduzioni Francese plainte Inglese complain Spagnolo queja, lamento Italiano lagnanza, laménto, reclamo Tedesco Klage, Beschwerde.

chischínnu , nm Sinonimi e contrari cannija Traduzioni Francese gémissement Inglese groan Spagnolo gemido Italiano gèmito, vóce inarticolata di laménto Tedesco Stöhnen.

clamòre , nm: cramore, cramori Definizione lamentu, cosa chi si narat coment'e pedindho agiudu, tzerriandho agiutóriu, a boghes Sinonimi e contrari avocascione, boche, chèscia Frasi in domo nostra, pro méritu de sos mazores, no bi apo bidu mai unu cheltu, ne clamores e ne murrunzu ◊ paghe a sa Terra imbiade, a sos pópulos reposu: o Segnore piedosu, sos clamores iscultade! ◊ su trèmene fritu de sa tanca de sas ruches si los ingullit chene cramore e ne lúmene, a sos ómines de preda! Etimo ltn. clamoris Traduzioni Francese invocation, plainte Inglese invocation, lament Spagnolo llamamiento Italiano invocazióne, laménto Tedesco Anrufung, Klage.

intzúnchidu, intzúnchiu , nm Definizione genia de boghe chi si faet fintzes a buca serrada coment'e chesciandhosi de unu dolore Sinonimi e contrari ciúnchiu, túnchiu, tzurrúnchiu Frasi de sa domu ndi arribbàt unu prantu a singurtus e a intzúnchidus ◊ est tota sa noti a intzúnchius ca dh'increscit s'iscraxu, po sa satzarura chi at fatu Etimo srd. Traduzioni Francese gémissement Inglese moan Spagnolo lamento Italiano laménto Tedesco Klage.

isclàmu , nm: iscramu Definizione boghe lastimosa de chie sentit bisóngiu mannu de agiudu, ma fintzes boghe po meravíglia, ispantu Sinonimi e contrari iscramore Frasi in sos dolores est a isclamos ◊ in su coro nos durat s'iscramu de tantas sorres deldiciadas ◊ sunt surdos a sos iscramos de sos disamparados ◊ apo una boghe de iscramu intesu: boghe de pitzinnu fit, mi so seradu, daghi at sa mama, su babbu giamadu, pro l'aer libberadu abboghinendhe (G.G.Fadda)◊ su pizinnu fit famidu e sa mama pianghendhe a iscramu ca no teniat it'e li dare 2. comente intendheit cussu si ndhe peseit a iscramu nendhe "No podet èssere!" Etimo srd. Traduzioni Francese plainte, imploration Inglese lament, entreaty Spagnolo queja, clamor Italiano laménto, implorazióne Tedesco Klage, Flehen.

pibía , nf, nm: pibinu, pibiu, píbiu Definizione genia de píulu, de boghighedha coment'e lamentu, chèscia po dolore, genia de dispraxere, de annicu; cosa chi si narat o chi si faet coment'e lastimandho Sinonimi e contrari agémenu, ciúnchiu, ghémida, intzúnchidu, lambrighitu, píliu, piugnu, túnchiu, tziunzu / carigna, làstima Frasi de fiza tua intendhe sa boghe in pibiu, dolente, lastimosa, dae ora continu giama giama! ◊ no l'intendhes su pibiu de una criadura chi est giamendhe? ◊ beni duncas, no vivas in pibinu, friti sa testa in s'amorosu sinu (P.Mereu)◊ su trenu fait tzichirriai is frenus in d-unu pibinu de ferru cun ferru 2. puzones chi allegrent su manzanu cun sas milli pibias delicadas! (A.Casula)◊ dogni puzone torrat a cantare in su nidu pibios de amore (S.Serra)◊ in custa terra mai perunos pibios as retzidu ◊ torra, Nina, cun sos carignos tuos e pibios! ◊ su pitzinnu fit pesadu a pibinos mesu visciadu e unu pagu mandronatzu Cognomi e Proverbi smb: Pibiu Etimo srd. Traduzioni Francese pépiement, plainte, pleurnicherie Inglese peeping, whining Spagnolo pío pío, gemido, lamento Italiano pigolìo, laménto, piagnucolìo, lamentazióne, querimònia Tedesco Gepiepe, Gewimmer, Gejammer, Jammern, Wehklage.

téju , nm: teu, tezu Definizione prantu istremau po una persona morta; fintzes genia de lamentu chi paret no acabbet prus, a ifadu; in carrasegare, prantu e càntigu po Zorziganneta (su mamutzone chi bogant in giru) Sinonimi e contrari atítidu, rea Frasi sas feras pro sa sarda disastrura faghent su teu a s'úrulu mortale ◊ a pilu isoltu comintzat su teu a úrulu, porosu, isconsoladu (P.Casu)◊ candho fint remunidos a fiotu ant fatu su teu pro su mortu ◊ po prangi is binti mortus, in dónnia domu si fut pesau su teu 2. sas ranas intro de sas tuedhas de su ribu sont pesandhe unu teju Terminologia scientifica sntz Etimo ltn. taedium Traduzioni Francese complainte funèbre Inglese grief, funeral moan Spagnolo canto fúnebre Italiano compianto, laménto fùnebre Tedesco Trauerklage.

«« Cerca di nuovo