afèrrere , vrb Definizione assuprire, lòmpere a unu logu unu pagu a intzertu, mescamente atesu o chi no si connoschet e passandho in logu chi no si connoschet / afèrrere a s'origra una cosa = nàrriri o fai a isciri una cosa, o fintzas intèndiri calincuna cosa po cumbinatzioni Sinonimi e contrari addabbiai, assuprire, imbàtere, infèrrere, revèrtere Frasi belleggai che sunt afertos a logu chi bi aiat zente ◊ a su dimandha dimandha che semus afertos a ue aimus su cumandhu 2. unu sonu mi aferit a s'orija ◊ sa nova che li est aferta dae sos giornales Etimo ltn. afferre Traduzioni Francese arriver, parvenir Inglese to reach Spagnolo llegar Italiano giùngere Tedesco ankommen.

infèrrere, infèrri , vrb: infèrriri, insèrrere Definizione imbàtere, lòmpere o andhare a calecunu logu (e si podet nàrrere fintzes de tempus), essire de sa làcana e intrare in àteros terrenos; foedhandho de matas, pònnere is ifertas in is truncos immuciurraos po fàere matedu méngius, o, foedhandho de meighinas, giare o fàere su vacinu po no pigare una maladia / pps. infertu / maneras de infèrriri una mata: a ogu, a cambu intr'e su croxu e su truncu, a pértia in su truncu isperrau Sinonimi e contrari afèrrere, imbàtere / atumbae / iferchire, ifèrrere, incirai / aciúgnere Frasi ch'est infertu in Gavoi a si comporare brocas ◊ custa borta parit ca nci dha inferrit: est sa de tres bortas chi donat s'esami! ◊ tuviduvi c'est infertu a incudheni ◊ l'at infertu un'istocada a petorras ◊ aundi nc'inferrit custu camminu? ◊ candu un'abi nc'inferit in logu chi dhoi at frori bandat a su casidhu e avisat is àteras ◊ apo infertu sos murros a su muru!◊ sa pompa inferrit s'àcua atesu, si dhui at pressioni ◊ chini no tenit funtana si depit inferri a un'àtera domu po s'àcua 2. nci at a inferri apustis de s'arragorta a torrai a acorrai su cuntzillu comunali ◊ a passai su cumbidu nci at a inferri a cras a merí 3. cussa mata de pirastu est chena de inferri ◊ is pillonàcius dhus inferint 4. si podet insèrrere una murga de orrobba a sa fardeta Etimo ltn. inferre Traduzioni Francese joindre, greffer Inglese to reach, to graft Spagnolo llegar, injertar Italiano giùngere, innestare Tedesco ankommen, veredeln.

lòmpere, lòmpi , vrb: allòmpiri, ciòmpere*, còmprere, giòmpere, lòmpiri, zòmpere Definizione andhare e arribbare a unu logu, a unu tretu, a unu certu puntu; nau de frutos e cosas chi creschent, arribbare a su puntu de èssere bonos a papare, a incungiare; portare, acostire una cosa; betare is manos a unu po dh'iscúdere, o a una cosa po ndhe dha pinnigare, po si dha papare Sinonimi e contrari acodie, arribbai, assuprire, avrastare, illompi / abberare, achiare, crompire, impertiae, ingranire / aporrire, batire / assachitzare, atacai, crazugai Modi di dire csn: tzucau e lómpiu = puntu e mortu; no s'ídere mai lómpidu = tènniri tropu pressi, lassaisí pigai de su pressi, de sa furighedha; lòmpere sos annos = fai is annus; piga sa manu e lompimidhoi!… = a pinnigu est!…, ch'est atesu meda! Frasi lompe a domo de mamma tua ca ti cheret cumandhu! ◊ si ch'est lómpidu isse innanti meu e no mi at lassadu nudha ◊ s'abba ch'est lómpida, in su surcu ◊ ajó ca est lompendi su síndhigu! ◊ a ite ora ses lómpidu a bidha? ◊ binchet su pannu chie lompet innantis de sos àteros ◊ geo lompo a Austis e bio chi funt inie, poi che sódigo a bidha 2. sa cariasa lompet in maju ◊ sa cosa semenada a regadiu no lompet frutu 3. lompemindhe cussa cosa! ◊ a ue no lompes a manos, a bodhire sa figu lea s'unchinu ◊ bai e lompididhoi e torra luegus! ◊ bae, za ti che la lompo deo, a domo tua, custa cosa! ◊ Deus bos lompat a su disizu bostru! 4. fis bona cantu su mele, e como dae su fele lompes a mi rafiare! ◊ si li lompo lu lasso fritu che nie!… 5. addaghi si che ponet una cosa in conca no s'idet mai lómpidu! Traduzioni Francese arriver, parvenir, mûrir, parvenir à maturation Inglese to reach, to ripen Spagnolo llegar, madurar Italiano giùngere, pervenire, maturare Tedesco ankommen, reifen.

«« Cerca di nuovo