aggangusàre , vrb Definizione pònnere s’atzavoga, sa puligada, istrínghere in su tzugu cun ambas manos a unu de no dhi lassare torrare àlidu ne passare sàmbene Sinonimi e contrari aggangae, aggrangugliare, aggangulitare, apuligare Etimo srd. Traduzioni Francese étrangler Inglese to strangle Spagnolo estrangular Italiano prèndere per la góla Tedesco würgen.

bàcu , nm: vacu Definizione gúturu o canale de monte, logu ue su terrenu faet coment'e a badhe istrinta / andai bacu ’acu = totu intro de su badhigru; min. bachixedhu, bachitzolu Sinonimi e contrari tàcinu Frasi su fumu ispintu de su bentu ndhi àrtziat in is bacus de sa costa ◊ me is montis dhoi at bacus e serras ◊ s'istradone súlciat sos bacos de sa costizola ◊ retumbendi in is bacus calat s'arriu ◊ teniat unu bacu mannu de una deghina de ètaros ◊ est totu éliche, lidone, chessa, aliderru in cussos bacos Cognomi e Proverbi smb: Accu Terminologia scientifica slg Etimo srdn. Traduzioni Francese ravin Inglese gorge Spagnolo garganta, desfiladero Italiano fórra, góla di montagna Tedesco Schlucht.

bilgúzu , nm: birguzu, irgunzu, orguzu Definizione su tretu inue s'ingurtit, tra sa limba e sa canna de su gúturu Sinonimi e contrari aghentolu, gaggarasta, gaigastolu, gorga, gorguzu*, gurutu, ingollidosu, ingrastolu, ingullidorzu, ingurtidórgiu, ugrullu, valgastolu / alguena, garguena Terminologia scientifica crn Traduzioni Francese gorge, pharynx Inglese throat, esophagus Spagnolo garganta, faringe Italiano góla, faringe Tedesco Kehle, Rachen, Pharynx.

búla , nf Definizione su tretu de sa carena, a parte de fora e a parte de aintru, tra sa buca e su tzugu / su pupujone de sa b. = itl. ùgola; sa canna de sa b., de su gúturu = garguena, itl. trachèa; sa figu de sa b. = mela o nughe de s'úturu, annou de su tzugu o nú de su gúturu, itl. pómo d'Adamo Sinonimi e contrari gula, gúturu Modi di dire csn: betare sa fune a b. a unu = batírelu a fàghere su chi no cheret; èssere tentu a b. = portai sa boxi iscannia ca at pigau frius; pònnere in b. (nau de cosas de papai)= arrèsciri in su gúturu; èssere a bula de… = tènniri totu su chi si bolit, su chi si tenit in ganas, meda Frasi cantas bias su malassortadu bi acurtziaiat sas laras sididu, tantas s'undha che li fuiat suta lassèndhelu pro sempre a bula asciuta 2. cussu fritu chi apo leadu mi at tentu a bula 3. su frutuàriu cherfu ponet in bula ◊ a bula de dispiagheres so, de candho so cun issu!… Terminologia scientifica crn Etimo ltn. gula Traduzioni Francese gorge Inglese throat Spagnolo garganta Italiano góla Tedesco Kehle.

cannighína , nf: gannighina Definizione nau prus che àteru pl., totu is cannas de su gúturu (ingurtidórgiu, canna de is prumones, venas e artérias) Sinonimi e contrari ganga Frasi mi at contau ca sos sordaos punghent a sas cannighinas mannos e piticos, dhos iscannant che anzones! Terminologia scientifica crn Etimo srd. Traduzioni Francese gorge Inglese throat Spagnolo garganta Italiano góla Tedesco Kehle.

gànga , nf, nm: gangu Definizione tretu in su gúturu, a parte e àtera, asuta de s'origa, tra tzugu e trempa; si narat fintzes in su sensu de totu su gúturu Sinonimi e contrari cragarastas, gàgia / bula, cannighina, gàngula, gúturu Modi di dire csn: sa ganga de su porcu = su lardu de sa ganga, totu ràndhulas, cufetadu che a sa pantzeta: a logos li narant "aràndula, làndura, ràndhula, marànnula"; sa ganga de su pische = mermu chi sos pisches zughent a un'ala e àtera in sa conca, in bula, e chi faghet sa matessi faina chi faghent sos prummones in àteros animales: leat s'ossízene, de s'abba; leare a gangas, pònnere sas gangas = pònnere sas ganghedhas, sa puligada, afíere in bula cun sas manos de no lassare torrare àlidu a unu, o, in suspu, fàghereli fàghere su chi no cheret, aprofitaresindhe; no che li falat in ganga = no nci dha ingurtit, no creit a su chi dhi ant contau Frasi sas gangas de su porcu cufetadas sunt saboridas meda ◊ su gangu de su procu ponidhu a còghere! 2. su pisci candu est purescendi si bit de sa ganga 3. cun s'ingurdoneria de àere sempre de piús s'ómine si est ponzendhe sas gangas dai perisse etotu Cognomi e Proverbi smb: Ganga, Gangas, Gangone Terminologia scientifica crn, mng Etimo srd. Traduzioni Francese gorge, branchies Inglese throat, gills Spagnolo garganta, branquia Italiano góla, brànchie Tedesco Kehle, Kiemen (Pl.), Branchien (Pl.).

gorgúzu , nm: grugullu, grugúrgiu, gurgúgiu, gurguzu, urgúgiu Definizione sa canna de su gúturu inue passat su papare de buca a s'istògomo; tzugu de ampudha, de pistones e àteros istrègios deasi Sinonimi e contrari aghentolu, bilguzu, gaigastolu, gorga, ingollidosu, ingrastolu, ingullidorzu, ingurtidórgiu, ugrullu, valgastolu / totorigu Modi di dire csn: satzaisí a grugullu = manigare a cusséssia, allogiaisí; prèniri a grugullu = prenare a oros Frasi iscurtae atentos ecantedhu, ma prima su conzedhu mi daze ca m'ifundho su gurguzu! (A.G.Solinas) Terminologia scientifica crn Etimo ltn. *gurguliu Traduzioni Francese gorge, pharynx, œsophage Inglese throat, pharynx, esophagus Spagnolo garganta Italiano góla, faringe, esòfago Tedesco Kehle, Rachen, Speiseröhre.

gurúle , nm Definizione buca de logu, tretu istrintu in mesu de duos montes, de duas puntas de monte Terminologia scientifica slg Etimo srdn. Traduzioni Francese passage étroit entre deux montagnes Inglese gorge Spagnolo desfiladero Italiano góla tra i monti Tedesco Schlucht.

gurútu , nm, nf: gútura, gúturu Definizione su tretu de sa carena, a parte de fora e a parte de aintru, tra sa buca e su tzugu; carrela, orruga o camminu istrintedhu, badhigru istrintu; sa trumba de sa geminera / min. gurutinu = boturinu Sinonimi e contrari bilguzu, bula, búturu / caminu, carrela, àidu Modi di dire csn: mela de su gúturu = su nodu, o figu, nughe de sa bula, annou de su tzugu o nú de su gúturu; sa canna de su gúturu = garguena; gúturu de monti = tretu astrintu a zisa de badhigru, coladorzu in mesu de duas puntas de monte; gúturu istrintu = nau de ccn., chi manighendhe ndhe sèberat carchi cosighedha prus a físsiu chi no pro bisonzu (es. su sèmene de sa ua) Frasi chi bolit papai e bufai apalas mias dh'at a arresci in su gúturu! ◊ no mi est arribbau mancu a su gúturu, de cantu fut pagu! ◊ pro ingurti custa cosa tocat a portai su gúturu che mainga de capotu!… 2. sos gurutos in bidha fint bódios: no si bidiat ànima ◊ in sa cora aundi finiat su gúturu, Assunta fiat isciacuendu is pannus, in frúmini ◊ sos gurutos fint fatos a impredau ◊ nos poniamus a cúrrere a cantu potiamus in sos gurutinos de su vichinatu Terminologia scientifica crn, bdh, slg Etimo ltn. guttur Traduzioni Francese gorge, sentier, détroit Inglese throat, path Spagnolo garganta, callejuela Italiano góla, vïòttolo strètto Tedesco Kehle, enger Weg

ilmaschiàre , vrb: ismaschiare Definizione arrasigare su pedhutu de is pedhes conciadas; ispertare o iscrarire sa boghe, giare unu cropu sicu, un’arrasigadura, in su gúturu, coment’e de tussi, un’iscrémiu, ma chentza ispudu (coment’e po ndhe bogare ispurgadura), fintzes po singiale a un’àtera persona chentza foedhare: medas bortas est unu singiale de disprétziu o de befa, de avertimentu / ferru de ismaschiare = ferru addatu pro ndhe rasigare su pedhutu de sas pedhes Sinonimi e contrari burruscinai, iscarrusciai, iscremiare, sdorrosciai 2. fit ilmaschianne e tussianne po si fàghere a intènnere de sos àteros (A.Cossu)◊ apo ilmaschiadu ma no mi at cumpresu ca si depiat calliare 3. cussu cheret ilmaschiadu ca est nanne cosas chi no annant bene! Traduzioni Francese graillonner Inglese to clear one's throat Spagnolo carraspear Italiano liberare la góla dal catarro Tedesco sich räuspern.

«« Cerca di nuovo