abberguàre , vrb: avelguare, avereguare, averiguai, averguare, averugare, avilguare, avreguai, avreguare, avreguari, veriguare Definizione leare oru de calecuna cosa, bènnere o arrennèscere a dh'ischire; abbaidare a bíere comente est una cosa o si est abberu; fintzes abbaidare in su sensu de bòllere e tandho fintzes annestrare, educare, avertire Sinonimi e contrari abbadiai, annotare, assaborire, bídere, ischire / assegurai / abbèrtere Modi di dire csn: averégua! = càstia!, annota!; averugare a terra = chircare su rispàrmiu in donzi cosighedha Frasi apo abberguau chi oje depet favedhare Fulanu ◊ lu mutimus a zistru pro no bos abberguare de chie semus nendhe ◊ disigiàt chi nemus dh'avreguessit ma si fut iscípiu su própiu ◊ neridimí, bonómini, nd'at avreguau de unu piciochedhu chi?…◊ abbérgua si est abberu chi cussu azudat! ◊ tandho est chi mi so acultziadu e l'apo in costas averiguada (B.Serra) 2. iscamabamus sos crapitos candho abberguabamus chi che fint istitaos ◊ esso pro averiguare custa boghe chi apo intesu ◊ intendhendhe sos canes, si fit iscampiau pro abberguare ◊ abbérgua sa cosa dae cad'ala! ◊ so andhandhe pro abberguare ca nachi est ruta sorre mea ◊ mi acúltzio pro avilguare si su riu ndh'est essidu ◊ avereguada dae acultzu, sa fémina mustraiat totu sos annos chi gighiat ◊ bidia a babbu chin mamma averughèndhesi a culatzos de oxu (S.Saba) 3. a su pitzinnu li lassant picare su martedhu averguànneli de istare atentu a no s'istropiare ◊ los aiant averguatos de non colare in cue ◊ sa mama fit de cussas chi averguaiat sos fizos a su travàgliu e a su rispetu 4. Mannedha bi averugaiat a terra, no fit mani abberta meda! Etimo spn. Traduzioni Francese vérifier Inglese to verify Spagnolo averiguar Italiano verificare, accertare, controllare, appurare Tedesco prüfen.

castiài , vrb: acastiai, castiare, castiari, casticare, castigare, chestiai Definizione abbaidare aperindho o girandho is ogos po bíere sa cosa; tènnere contu, contivigiare, atèndhere calecuna cosa o a ccn. po su bisóngiu chi podet tènnere de agiudu; portare a ogu unu logu o calecuna cosa, giare atentzione chi no che dha furent, chi no tèngiat dannu / càstia!, castiai! = itl. ecco! Sinonimi e contrari abbadiai, abbillai, colbiare / addolie, aggordai, agguardai, cadebai, chistie, coltoire, cultodiare, tentare Modi di dire csn: castiai mali a unu = fàghere un'ograda mala a unu, coment'e cheríndheli nàrrere chi su chi est faghindhe no andhat bene; castiaisí cun d-unu, cun d-una = èssiri in castiadas, fastigiai, abbaidàresi pro si chèrrere; castiai, no castiai sa cosa (po su tanti chi est)= abbaidare, no abbaidare, no ndhe fàghere contu, lassare cúrrere Frasi castiadhu acomenti est bestiu! ◊ andaus a bíngia a castiai si s'àxina est cumentzendi a coi ◊ chestit, gopai, de innòi is piciochedhus nci essint apenas cabau s'unconi! ◊ si no dhas càstias, is cosas, comenti fais a dhas arregordai?! ◊ is ogos suos si fiant frimaos a castiare in altu 2. a is antzianus is fillus no dhus bollint castiai! ◊ is arrosas sunt floridas ancora: comenti faint a èssiri friscas friscas sena chi nemus dhas castit?!… 3. ingunis tocat a dhoi ponni a calincunu a castiai, de is bortas chi ndi fúrinti totu 4. candu mi at biu pighendimindi totu cudha cosa mi at castiau mali… agiummai mi nci papàt cun is ogus! ◊ una de custas piciocas si castiàt cun d-unu giòvunu, ma no si fiant mai chistionaus ◊ dèu unu chilu de cosa no dhu càstiu, si unu mi dha pigat a cascita intrea! Etimo ltn. castigare Traduzioni Francese garder Inglese to look, to guard Spagnolo mirar, guardar Italiano guardare, badare, custodire, sorvegliare, vigilare, controllare Tedesco ansehen, sich kümmern, behüten, überwachen.

combutàre , vrb: compidai, compidare, compudai, compudare, cumbitare 1, cumbutare, cumpidare, cumpudai, cumpudare, cumpudari, cumpurai Definizione andhare a bíere comente unu, o una cosa o unu logu est o istat; cricare o tocare a bíere ite unu portat, ite dhue at in d-unu logu o istrégiu o móbbile serrau Sinonimi e contrari bubusare, corrovai, farrogai, fodichinare / imbisitare / isprorare Modi di dire csn: compidare su malàidu, sos betzos, su bestiàmine = andhare a bídere comente istant, comente sunt; compidare a s'ortu, a binza, a su cunzadu = andhare a bídere comente sunt, ite bi at, comente est sa cosa; compidare sas pudhas si criant = proare a bídere (tocare!) si zughent ou apunt'a fàghere; èssere, o istare, a cómpida e dassa = a s'abbàida abbàida, castiendi fatuvatu; cumbutare a minutu = compidare totu, apuntinu, donzi cosighedha, chirchendhe Frasi cheret compidadu a campu a bídere si su laore est bonu ◊ su babbu la picaiat sèmpere a cumbutare in campagna (A.Pau)◊ cómpida si apo serradu totu in domo! ◊ Bustianu si at fatu unu ziru pro compudare su locu, si podiat aberguare carchi cosa ◊ so torrandhe de cumbitare s'ortu ◊ andho a cumpidare sa busciaca de su mamutzone… sa meurra dhue iat fatu su niu! 2. dhoi est tres oras su maresciallu cumpurendi in sa domu! ◊ eris sero bi fit totu sa zustíssia compudàndhelis su locu ◊ at intrau genti a furai a domu e mi ant cumpudau totu su logu ◊ s'èssere umanu est che un'abbissu: nisciunu in se matessi si est permissu de cumpudare finamenta a fundhu ◊ su dutore ti cómpidat totu inue ti dolet 3. cómpidadi in busaca, in su portafollu, a bídere si zughes dinari! ◊ mi so totu compidadu ma no zuto nudha ◊ si est compidadu in dossu ca li pariat de zúghere cosa andhendhe ◊ onzunu si cúmbutat sas butzacas e collint su tantu de li prenare su serbatoju de sa binzina 4. americanus e russus cun bellas navis ispatzialis cumpudendi funt is pianetas 5. in sa robba no bi apo ne teracu e ne pastore: fato a cómpida e dassa deo etotu Etimo ltn. *compitare Traduzioni Francese fouiller, visiter, explorer Inglese to explore, to search (in) Spagnolo fisgar, registrar, revisar Italiano frugare, perquisire, visitare, ispezionare, esplorare, controllare Tedesco kramen, durchsuchen, untersuchen, kontrollieren.

«« Cerca di nuovo