bàdhu 2 , nm Definizione corgiolu de lardu, de porcu o de sirbone; s'intostadura chi faet a tretos su primu pígiu de sa carre in manos a fortza de fàere trebballu pesante Sinonimi e contrari callu* 1, corgiolu, sidhu 2. sos betzos si contant tribbulias mustrèndhesi sos badhos de sa manu Traduzioni Francese couenne Inglese pigskin Spagnolo hoja de tocino, témpano Italiano coténna Tedesco Schwarte.

corgiólu , nm: corjolu, corzolu, craxolu, croxó, croxolu, curzolu Definizione su pígiu de fora de calecuna cosa, mescamente su córgiu de su procu (corgiolu de lardu), ma fintzes de sa castàngia, de sa nughe, de sa patata, de is frutos / arrisu cun craxolu = su arriri cun amargura, po no prangi Sinonimi e contrari badhu 2, pedhe, pedhola / colzola, còglia Frasi su corzolu de su lardu est tostu, si no est porchedhu minore ◊ su corzolu de su casu est tostu, sa mata est modhe ◊ arrustendi su procedhu no fatzast abbruxai su croxó! Cognomi e Proverbi smb: Corgiolu, Corzolu, Curgiolu Etimo srd. Traduzioni Francese couenne, peau Inglese pigskin, skin Spagnolo hoja de tocino, témpano Italiano coténna, bùccia Tedesco Schwarte, Schale.

làdru , nm: laldu, lardu Definizione pígiu grussu de ógiu, tostau, aghedhosu, chi faet mescamente asuta de su corgiolu de su porcu; grassu meda / su lardu si chistit saliu segau a sestas, a tacales, a cantrexalis Sinonimi e contrari grassu Modi di dire csn: l. assiau = lardu contomosu; l. pèrpere = totu de sa própiu grussària; l. panosu = súmene, su lardu de sa brenti de su procu (e pruscatotu de sa mardi), prus bellu a papai ca portat arràndulas; s'annu chi at a piòere fae cun lardu… = mai; comparai su lardu de is topis = circai cosa a chini no ndi podit donai ca est própiu cussu chi si dha papat; pònnere lardu, dare a l. = fai lardu, ingrassai (in cobertantza, prexaisí meda); andai che lardu in sali (nadu prus che àteru de cosas de manigare) = piàghere meda Frasi a sa pingiada una de is féminas dhoi at ghetau unu pratu de fasolu cun d-un'arrogu de lardu ◊ lis at intregau un'istalliada de lardedhu fine ◊ porcu de arratza bona ponet lardu fine e peta meda ◊ bi at porcu bonu a lardu ma no a peta ◊ ocannu su porcu at postu tres pódhighes de lardu ◊ nosu cundeus su lardu a melas cun sali e píbiri 2. nois pitzinnos poniaimus unu prammu de lardu intendhindhe cussos contos! Cognomi e Proverbi smb: Lardu Etimo ltn. lardum Traduzioni Francese lard Inglese lard Spagnolo lardo, tocino Italiano lardo Tedesco Speck, Fett.

pantzèta , nf Definizione su súmene, su lardu fine e cun pigighedhu de petza chi su porcu portat in bentre, saliu e cunfetau po ingaúngiu, lassau ispratu o fintzes imbodhigau a istrintu cun cordiola Sinonimi e contrari pantzedha, súmene Terminologia scientifica mng Traduzioni Francese lard maigre Inglese bacon Spagnolo tocino Italiano pancétta Tedesco Speck.

súmene , nm: sumi, súmine, súmini Definizione su lardighedhu fine, in bentre, ue su porcu portat is titas, is tzimingiones: est su prus licante si faet cunfetau a panceta: si narat fintzes de sa matessi parte de sa tunnina, prus adata po orrostire; dhu narant po unu terrenu chi faet unu pagu a cúcuru, deasi comente cun àteros númenes de partes de sa carena si narant unas cantu formas de su terrenu (es. codhu, cúcuru) Sinonimi e contrari pantzeta Terminologia scientifica mng Etimo ltn. sumen Traduzioni Francese lard maigre Inglese bacon, potbelly Spagnolo tocino Italiano pancétta Tedesco Bauchspeck.

tajòne , nm: tejone Definizione sa pedhe grussa, tostada; maladia, genia de tumore o ufradura asuta de sa pedhe (prus che àteru de is animales) po puntura de bobboi; fintzes bobboi chi punghet Sinonimi e contrari corgiolu / babajone, babatzone, caigioni, papajone 3. su cadhu chin sa coa si catzat sa musca e su tajone Traduzioni Francese couenne Inglese thickskin Spagnolo tocino Italiano coténna, cótica Tedesco Schwarte.

tidignólu , nm: tidingiolu Definizione ispétzia de greme piludu e niedhu chi creschet in sa petza salia e sicada, in su casu béciu Sinonimi e contrari tanzolu* Terminologia scientifica crp, dermestes lardarius Traduzioni Francese dermeste du lard Inglese hairyworm Spagnolo larva del escarabajo del tocino Italiano marméggia Tedesco Speckkäfer.

«« Cerca di nuovo