aggrustàre, aggrustiàre , vrb Definizione pònnere o fàere a grústiu, fàere unu grústiu, una chedha, nau prus che àteru de pegos Sinonimi e contrari abbamare, acedhae, achedhonare, aggamai, amedhare, ingamai | ctr. irgrustiare, istagiai Etimo srd. Traduzioni Francese rassembler, saisir Inglese to put in a herd, to arrange in groups Spagnolo agrupar, reunir en rebaño Italiano aggruppare, abbrancare Tedesco gruppieren, zur Herde zusamentreiben.

bàma , nf: Definizione brebès a chedha manna totu a unu, is brebès de unu pastore leadas totus impare Sinonimi e contrari arbutzu, arede, cedha, creze, gama*, grústiu, majone, retile, retolu, robba 1, tàgiu Frasi cussu pastore tenet bama manna, de nessi treghentas berbeghes ◊ in binza bi sunt sos cunillos a bama faghindhe dannu Terminologia scientifica pst Traduzioni Francese troupeau Inglese flock Spagnolo rebaño Italiano grégge Tedesco Herde.

cèdha , nf: chedha Definizione una tropa no tanti manna de pegos, unu tanti, nau pruschetotu de porcos, bacas e crabas e, a disprétziu, de gente puru; nau de laores, fundhu, una farranchedha de cosa semenada / min. cedhita = chedha minore, muntonedhu / cedha de mallorus, de brebeis, de procus, de canis, de anzones, de àinos, de crabas Sinonimi e contrari arbutzu, arede, cedhone, creze, grústiu, majone, masonada, retile, retolu, tròpara / assorte, ereu, fiotu, issorta, pasa, sinnissoni, tropedhu, truma / fundhu Modi di dire csn: mandhigare una bona chedha = papai a satzu; una chedhita de lana = unu muntonedhu de lana; una chedha de fae, de trigu = unu fundhu Frasi s'at paradu una chedhita de crabas ◊ bi fint sos silvones a chedhas 2. a su disaogu curreis a cedha! ◊ ahi, chedha de àinos domados, totu in su tricolore imboligados! ◊ pastoris ricus tontus ndi agatas una cedha (L.Matta) Cognomi e Proverbi prb: in sa cèdha no mancat sa tzopa Etimo ltn. cella Traduzioni Francese troupeau Inglese herd Spagnolo rebaño (m), manada Italiano branco Tedesco Herde.

gamàda , nf Definizione unu tanti de animales, medas, bólidu de pigiones, fintzes cambarada de gente Sinonimi e contrari cedha, fiotu, gama, truma Frasi una gamada de porcus, de pillonis Terminologia scientifica pst Etimo srd. Traduzioni Francese troupeau, volée Inglese herd, flock Spagnolo rebaño, manada, bandada Italiano branco, stórmo Tedesco Herde, Schwarm.

grústiu, grústu , nm Definizione unos cantu, nau de gente e pruschetotu de animales (podent èssere medas puru)/ min. grustiolu, grustixedhu Sinonimi e contrari arbutzu, arede, cedha, frústiu, grúspiu 2, majone, retile, retolu, rucru, rustu, tàgiu / assorte, fiotu, issorta, pasa, sinnissoni, tropedhu, truma, zumenta Frasi fia teracu ma a sos vinti annos mi ndh'essei e mi ponei abbandha cun unu grustu de chentu porcos ◊ sas crapas si contant a grústios, comente essint dae corte ◊ si at parau unu grústiu de berbeches remonias chin sa costumàntzia de sa paradura ◊ sos emigraos sunis andhaos a grustos Traduzioni Francese groupe, troupeau Inglese group, herd Spagnolo grupo, rebaño, manada Italiano gruppo, capannèllo, branco, grégge Tedesco Gruppe, Rudel, Herde.

majòne , nm: masone, masoni, mesoni Definizione dhu narant po su bestiàmene minudu e maduru a chedha; logu serrau po acorrare brebès, e totu su cuile e fintzes dominàriu / min. masonighedhu Sinonimi e contrari arbutzu, arede, bama, cedha, grústiu, retolu, tàgiu / assorte, fiotu, issorta, pasa, sinnissoni, tropa / coibi, masongile Frasi sos sirvones a sa landhe curriant a majones ◊ aiant unu masone de un'otantina de arveghes ◊ su masone est crocau aggrumau: frigidúmene faet! ◊ in funtana aciapesi s'abba bolojada ca bi fint sos porcos a masone 2. medas ant abbandonau su mesoni, dhis ant fatu bendi is brebeis po si fai operajus ◊ me is bidhas genti meda bivit de sa múngia de masoni ◊ oi in su mesoni dhui at localis po su bestiàmini, po allogai su froràgiu, fai sa mullidura, ponni is ainas e is tratoris e sa domu po sa famíglia (M.Pani) Cognomi e Proverbi smb: Maione, Majone, Masone, Masones, Masoni Etimo ltn. ma(n)sione(m) Traduzioni Francese troupeau Inglese herd Spagnolo rebaño, manada Italiano màndria, grégge Tedesco Herde.

sinnissòni, sinnitzòne, sinnitzòni , nm Definizione unu tanti de animales, prus che àteru brebès, crabas, a chedha no tanti manna Sinonimi e contrari assorte, cedha, fiotu, grústiu, issorta, majone, pasa, retolu, tropa, tropedhu, trumada Etimo srd. Traduzioni Francese troupeau Inglese herd Spagnolo rebaño Italiano branco Tedesco Herde.

tàgiu , nm: tàgliu, taju, tàlgiu, tallu, taxu, tazu Definizione unu tanti mannu de pegos de bestiàmene grussu chi si pastórigat, ma fintzes chedha de gente nau prus che àteru a disprétziu; in is orrodas prenas de su carru, donniuna de is duas mesas lunas a una parte e àtera de sa panga (sa tàula de mesu)/ min. tagighedhu, tagiolu; tallitu = màtulu de chimbe filos de s'ordidu Sinonimi e contrari arbutzu, arede, bama, cedha, creze, fiotu, grústiu, majone, retile, retolu, trechinzu / làsia Modi di dire csn: iscorrai su tallu = menguare su bestiàmine, bogàreche o pèrdere fiados (in suspu, mòrrere zente); èssiri a unu tàgiu de sa maladia = malàidos a una fasche, in medas totu paris Frasi seo abbaidandho su tàgiu paschendho ◊ su pastore faghet àteru sughestantu chi su tazu est pasculandhe ◊ su pastori ndi at assortiu su tallu ◊ s'intendhiant sos tazos in pastura 2. acudit dae su postale unu tazu de zente chi mancu s'ischit comente podiat càpere intro ◊ in su grifoni dhui fiat unu tallu de piciocas chistionendi 3. zuchiat a tracolla unu tazu de sonajolos ◊ passant is aeroplanus a tallus 4. funt totus a letu, totus a unu tàgiu de sa maladia ◊ sa zente a tazos morit in cada capu de su mundhu 5. is filus de s'orrimentu passant donniunu in d-unu líciu, poi in ciú pètini e si acàpiant a cincu a cincu (is tallitus) a su súrbiu de ainnantis Cognomi e Proverbi smb: Tallu / prb: s'erbei mala in su tàlgiu est nodia Etimo srd. Traduzioni Francese troupeau, bande Inglese herd Spagnolo rebaño, manada Italiano branco Tedesco Rudel.

trechínzu , nm: trichíngiu, trichinzu, trighignu, trighinzu Definizione nau de bidha, bidhighedha, bidha pitica, medau de una pariga de domos o fintzes bighinau; chedha de animales / Sos Trighinzos = sa leada de Ispollatu, Su Burgu e Bótidha in Sa Costera Sinonimi e contrari bichinadu, bidhichedha, bidhiciolu, bidrinzu, furriadolzu, leada, madau / arbutzu, assorte, cedha, fiotu, grústiu, tropedhu Frasi canno fut biu babbai, Désulu fut divisu in tres trighignos 2. tenet unu trighinzu de erveghes Etimo ltn. tricinius Traduzioni Francese quartier, petit troupeau Inglese neighbourhood, little herd Spagnolo barrio, rebaño pequeño Italiano rióne, pìccolo grégge Tedesco Statdviertel, kleine Herde.

tropédhu , nm: drapedhu, trupedhu Definizione chedha pitica de gente, de bestiàmene Sinonimi e contrari assorte, cedha, ereu, fiotu, grústiu, issorta, majone, pasa, retolu, sinnissoni, rucru, tropa, truma, zumenta Frasi ant bidu chi su tropedhu de sos cumpanzos fit miminadu Etimo itl. troppello Traduzioni Francese groupe, troupeau Inglese group, herd Spagnolo grupo, rebaño Italiano drappèllo, branco Tedesco Schar.

«« Cerca di nuovo