abbasantèra, abbasantéri , nf, nm: acuasantera Definizione lacu inue ponent s'abbasanta in is crésias / buca de a. = bucàcia Frasi in chida santa sas abbasanteras sunt líchidas ◊ de custa roca ant fatu abbasanteras ◊ po s'incrésiu mi seo imbenugada in s'abbasanteri ◊ si acóstiat a s'acuasantera, s'infundit sa punta de is didus e si fait sa gruxi ◊ canno intrat a créjia s’ifunnet sa manu in s’abbasanteri 2. muda tue, buca de abbasantera: ti cheria a muzere e no mi as chélfidu! Terminologia scientifica pdrc Etimo srd. Traduzioni Francese bénitier Inglese stoup (holy water) Spagnolo pila de agua bendita Italiano acquasantièra Tedesco Weihwasserbecken.

apiculàda , nf Definizione muntone mannu, cosa meda posta a pira, subràbare; logu ue si artzat Sinonimi e contrari bigada, pira / altzadòglia, ampuada, ficada, muntada, petorru, picada, pigadorza | ctr. cabada, falada Frasi candu acabbat de papai lassat un'apiculada arta de pratus Etimo srd. Traduzioni Francese pile, tas Inglese pile Spagnolo pila Italiano catasta Tedesco Stoß.

bartzíta , nf Definizione min. de bartza, bàrcia pitica Sinonimi e contrari bratzichedha Traduzioni Francese petit bassin, bassinet Inglese small basin, tub Spagnolo pila Italiano vaschétta Tedesco kleine Wanne.

làcu , nm Definizione genia de istrégiu de linna o de pedra, de fatura diferente segundhu a ite serbit: su l. de linna po catzigare s'àghina est unu truncu de mata buida de unos duos metros, isperrau de longu mesu mesu a manera de pònnere su sacu de s'àghina e de calare su mustu a una cobedina; su l. de sa mola est una pedra manna, tundha e arta, prus istrinta in fundhu e larga in pitzu, picada a imbuidadura fata coment'e istrégiu, cun d-un'apertura a paris de su fundhu po ndhe pòdere bogare sa farra, duas partis in artu agiummai a oros chi essint a bandha de aintro po cicire o agguantare su coru cun sa túnica; su l. po pònnere abba o a papare a is animales est de pedra picada, longu o fintzes cuadrau (in is crésias po s'abbasanta est tundhu)/ min. lachedhu, lachighedhu Sinonimi e contrari scifedha, tavania, tuva / pica / abbasantera Frasi su lacu de sa mola si est de linna si narat "cubedhu" puru ◊ su lachedhu a su porcu li cheret pienadu a manigare ◊ at cumintzatu a iscarchiare supra de su sacu de s'àchina collocatu in su lacu ◊ in crésia si ponit sempri arrimau acanta a su lacu de s'acuasanta ◊ sa pudha at criau un'ou mannu coment'e unu lacu de mola… Cognomi e Proverbi smb: Laccu, Lacu Etimo ltn. laccus Traduzioni Francese bassin, lavoir, auge Inglese trough Spagnolo lagar, gamellón, solera, pila, artesa, batea Italiano truògolo Tedesco Trog.

muntòne, muntòni , nm: mutoni Definizione massa de vàrias cosas o fintzes cantidade de una matessi cosa posta totu impare, coment'e a fàere a cúcuru, a bisura de monte, betada una apitzu de s'àtera; dhu narant fintzes in su sensu de meda, cantidade manna Sinonimi e contrari barone 1, partoxu, remealzu / barrigada, meda Modi di dire csn: rúere a unu muntone, a cúcuru muntone = a una fasche, totugantos paris; falare a unu muntone = rúere de mala manera, a istràmpidu, de no si pòdere abbàlere Frasi muntone de pedra, de trigu, de palla, de foza, de linna, de carramatzinas, de àliga ◊ mi at contadu unu muntone de cosas ◊ bi aiat unu muntone de zente ◊ parit unu procu in muntoni de fà ◊ collide s'olia e ponide a muntone! ◊ fai unu mutonedhu de braxa anati de su forru!◊ pòbora ispiga, a ita ses torrada: oi donant su trigu a mutonis a is procus, crupa de is leis de sa CEE! 2. petzi mi che sapo in terra a unu muntone, irdaossadu che cuba betza ◊ ponzant frenu a sos chi sunt distruindhe su logu, prima de mòrrere a cúcuru muntone! Cognomi e Proverbi smb: Muntone, Muntoni Etimo itl. montone Traduzioni Francese tas Inglese heap, pile Spagnolo montón, pila Italiano mùcchio, cùmulo Tedesco Haufen.

píla , nf Definizione pira de materiales chi, po is elementos chímicos chi portant e po comente benint postos, produent una currente elétrica e podent allúere una lampadinedha, mescamente impreada po fàere unu pagu de lughe a denote o in logu iscurosu Traduzioni Francese pile, lampe Inglese battery Spagnolo pila Italiano pila Tedesco Taschenlampe.

píra 1 , nf, nm: piru 2 Definizione css. cosa posta subràbari a tantos pigios, cabidhada, una in pitzu de s'àtera Sinonimi e contrari muntone, pilada, pipira Frasi una pira, o unu piru, de pane ◊ sos isportinos si poniant a pira, a supressare ◊ un’àtera pessone carfit su pane cotu chin d-unu gortedhu e lu collit a piras ◊ sunt totu a pira che truncos tortos, unu subra de s'àteru ◊ sos annos su bestiàmene fit morinne a piras Traduzioni Francese pile, tas Inglese heap Spagnolo pila, rimero Italiano catasta Tedesco Haufen, Stapel.

remeàlzu , nm: remiarzu, remiazu, reminarzu, rimiàgliu, rimialzu Definizione muntone de trigu seidau, ma oe prus che àteru muntone de cosas bastat chi siat, fintzes àliga; logu inue si ammuntonat cosa chentza órdine; giuale de bíngia, órdine de bide, filera de matas po fàere aprigu Sinonimi e contrari muntone, partoxu / linnàgliu / giuali, órdine Frasi de custas cosas ndhe tenzo unu remiarzu 2. custu logu est unu remiarzu de bruine ◊ za b'est su remiarzu de s'arga in cussu cuzone!… Cognomi e Proverbi prb: bàrriu minore, remiarzu mannu Etimo srd. Traduzioni Francese tas, débarras Inglese pile, receptable Spagnolo montón, pila Italiano mùcchio, catasta, ricettàcolo Tedesco Haufen, Menge.

«« Cerca di nuovo