anticóriu , agt, nm, nf: antigória, antigóriu Definizione chi est de is tempos passaos de meda, is tempos de s'istória passaos dae meda Sinonimi e contrari anticu / antichidade Frasi semper gai est istadu dae tempos anticórios ◊ iscurtaio su nàrrere antigóriu pro connòssere is logos de su logu 2. si bestint comenti fiant in s'antigória ◊ custa istatuedha fiat una raresa de antigória ◊ a torrare a s'anticóriu no si podet (L.Pusceddu) Etimo spn. antigor Traduzioni Francese très ancien, antiquité Inglese ancientness Spagnolo muy antiguo, antigüedades Italiano mólto antico, antichità Tedesco sehr alt, Altertum.

benòne, benòni , avb Definizione bene meda Traduzioni Francese très bien Inglese very well Spagnolo muy bien, requetebien Italiano benóne, mólto bène Tedesco sehr gut.

beteròne , agt Definizione chi est mannu meda, ispropositau de mannària: a diferéssia de bete, si acordat in númeru cun su númene (e si narat solu de cosa materiale) Sinonimi e contrari abbetone, bete, betecale, debberone | ctr. minoredhu, minudu Frasi sos boes sunt beterones animales Etimo srd. Traduzioni Francese très gros Inglese very big Spagnolo muy grande Italiano mólto gròsso Tedesco sehr groß.

cadamàle , avb Definizione cada + male: male a s'úrtimu puntu Etimo srd. Traduzioni Francese très mal Inglese very bad Spagnolo muy mal Italiano malìssimo Tedesco sehr schlecht.

corrónciulu , nm: corrúntzulu Definizione sa teghighedha modhe de sa fae seberada de pagu, corredha Sinonimi e contrari basoledhu, corra, corriciolu, corrischedhu, faincione, porrixedhu / cdh. currónciulu Frasi sa fae zughet corrúntzulu meda, paret seberendhe bene Terminologia scientifica rbr Etimo srd. Traduzioni Francese féverole Inglese very tender broad bean Spagnolo haba muy tierno Italiano favétta mólto tènera Tedesco sehr weiche Ackerbohne.

deguàpas , avb Definizione bene meda / istare d. = menzus de gai no faghet Traduzioni Francese magnifiquement, très bien Inglese magnificiently Spagnolo muy bien Italiano magnificaménte, benóne Tedesco herrlich.

finedhédhu , agt Definizione min. de fine, chi est finevine: nau de css. cosa (filu, linna, pruine, orrobba, o àteru) chi tenet sa prus pagu grussària chi si podet Sinonimi e contrari finevine Traduzioni Francese très fin Inglese very thin Spagnolo muy sutil Italiano finìssimo Tedesco sehr dünn.

indilighídu , pps, agt Definizione de indilighire; chi dolet, chi no faet a dhu tocare ca dolet / piae indilighida = chi dolet meda Sinonimi e contrari dílicu / addoliadu, addolidu, addolimadu, addoloridu Traduzioni Francese endolori Inglese numbed, very sensitive Spagnolo dolorido, muy sensible Italiano indolenzito, mólto sensìbile Tedesco eingeschlafen, sehr empfindlich.

insoràu , pps, agt Definizione de insorai; isciustu de sudore, colagola de suore Sinonimi e contrari assorau, sudorau 2. no ndi potzu prus: comenti apu fatu cussu pagu pagu de cosa seu totu insorau! ◊ portat is callenturas e fatuvatu est totu insorau ◊ su molenti est insorau colagola! Traduzioni Francese moite (de sueur) Inglese bathed in sweat Spagnolo muy sudado Italiano màdido di sudóre Tedesco schweißgebadet.

irdurchirmentàdu , agt Definizione chi est deasi druche chi de prus no faet, nau de cosas de papare Sinonimi e contrari druchilmentadu Etimo srd. Traduzioni Francese très doux, très sucré Inglese very sweet Spagnolo muy dulce Italiano dolcissimo Tedesco sehr süß

lebiedhédhu , agt Definizione lébiu lébiu, chi tene pesu pagu pagu Traduzioni Francese très léger Inglese very light Spagnolo muy ligero Italiano leggerìssimo Tedesco sehr leicht.

lindepíntu , agt: lintepintu Definizione lintu e pintu: chi est precisu precisu che un'àteru, chi si assimbígiat meda meda Sinonimi e contrari pentifilau, pintellintu, provincu Frasi custu pisedhu est lintepintu su babbu ◊ filla mia est linta e pinta dèu candu fiu picioca Etimo srd. Traduzioni Francese parfaitement pareil, identique Inglese perfectly similar Spagnolo idéntico, muy parecido Italiano perfettaménte sìmile Tedesco völlig gleich, identisch.

mèda , avb, nm, prn, agt: mera, meta Definizione avb.: in manera airada, craca, càdria, forte; prn. e nm. de gente o de cosa: in cantidade manna o númeru mannu (no càmbiat de m. a f.: sos medas, sas medas); agt.: chi est in cantidade manna, in númeru mannu, no càmbiat de m. a f. e candho est postu apustis de su nm. po su prus no càmbiat mancu de su sing. a su pl.: si ponet agiummai sèmpere apustis de su nm. e candho est avb. sèmpere apustis / min. = meditu, meditzu Sinonimi e contrari abbedhu, abbotu | ctr. pacu Modi di dire csn: pagu meda = paghitzedhu, paghitzedhedhu; mera famíglia tenit? = famíllia manna, fizos meda; dae meda = de diora, de tempus meda; mera 'e cosa!… = est tropu su chi cheres!, bastat gai!, àteru nono! Frasi mi piaghes meda ◊ custa cosa fata aici bandat bèni meda ◊ onzi canale de sa cobertura falat a butarolu, de cantu est proindhe meda ◊ sos Sardos perdent, ca sunt meda pagos e ant mínimas fortzas in parada (S.Lay Deidda)◊ sunt ómines chin s'ojada marfusa e bia, buglistas meda ◊ cussu est prus meda de custu ◊ sa craba inoghe rendhet prus meda de sa erveghe 2. medas pagus faint unu meda ◊ medas iscialant in sa pedhe anzena ◊ de totu cussu brutore, su meda za ch'est andhadu ◊ de cantas medas fint…, sas berbeghes, ndhe as cambadu una puru! ◊ de su pagu paghedhu: de su meda nudha ◊ metas sont mortos ◊ si semus in medas bi la faghimus ◊ amus pagu ma cherimus meda ◊ de custu cundhimentu bi ndhe cheret meda 3. a su mundhu tia chèrrere abboghinare cosas medas (A.M.Leone)◊ su ferenu meda dhi est zai passau ◊ un'annu ch'est passadu e cosas meda no sunt piús che tandho ◊ ganas de si cojai no ndi tenit mera ◊ custas peràulas sunt medas ◊ zente meda faghet goi ◊ bi aiat zente meda ◊ cussa cosa praxit a genti mera 4. sos fizos che sunt emigrados dae meda Cognomi e Proverbi smb: Medas Etimo ltn. meta Traduzioni Francese assez, beaucoup Inglese much (very), hard Spagnolo mucho, muy Italiano mólto, tanto, assài, parécchio, numeróso, intensaménte Tedesco sehr (intensità), viel (quantità), zahlreich, intensiv.

minoredhédhu , agt Sinonimi e contrari minoredhutzu, pirrichininiu Traduzioni Francese très petit Inglese very small Spagnolo muy pequeño, minúsculo Italiano piccolíssimo Tedesco sehr klein.

paghennennúdha , nm Definizione ne pagu e ne nudha, pagu de abberu, nau de una persona puru: nau in cobertantza, meda Frasi su chi mi at dadu est paghennennudha 2. cussu paghennennudha no ndhe faghet de cosa in adderetu (G.Ruju) 3. li ponzeit custu paghennennudha de sa timória chi comintzeit a titillias de fritu Etimo srd. Traduzioni Francese très peu Inglese very little Spagnolo muy poco Italiano pochìssimo Tedesco sehr wenig

pichininíu , agt Definizione deasi piticu chi no dhue at mancu it'e bíere Sinonimi e contrari minudedhedhu Traduzioni Francese microscopique Inglese very little Spagnolo muy pequeño Italiano minutìssimo Tedesco sehr klein.

piticadhédhu , agt: pitichedhedhu Definizione chi est piticu meda, própriu pagu cosa de mannària Sinonimi e contrari minudu, picaradhedhu, pitiarredhedhu, pitinninniu, pitirrinchinu, tzintzirichedhu | ctr. debberone, mannu Traduzioni Francese très petit Inglese very small Spagnolo muy pequeño Italiano piccolìssimo Tedesco sehr klein.

sbrociàu , pps, agt Definizione de sbrociai; nau de ccn. po su bestimentu, chi dhu portat apertu in petorras, spritau / s. in su tzugu = (nau de bestimentu) ischeadu tropu in s'oru de su trugu, a s'ala de dainanti Sinonimi e contrari ispetadu 1, ispetorriadu Traduzioni Francese très décolleté Inglese low-necked Spagnolo muy escotado Italiano scollacciato Tedesco dekolletiert.

scabixàu , agt Sinonimi e contrari afésiu, malacariu, marriu, scalarxiu, scariatzu, scarritzinu, surgiu 1 | ctr. rassu Frasi circu, debbadas, in cussus ogus alluinaus, in cussa faci scabixada sa gana de bíviri Traduzioni Francese très maigre Inglese very thin Spagnolo muy flaco Italiano magrìssimo Tedesco sehr schlank.

scalarxíu , pps, agt: iscalaxiu, scalaxiu, scalixiu Definizione de scalaxiri; chi est làngiu meda Sinonimi e contrari afésiu, iscariu, mabagrabiu, marriu, scabixau, scariatzu, scariau, scarritzinu, spiunchiu, surgiu 1 2. is perdas funta prus scalixias e firmas ◊ chin'est chi at biu sa terra scalixia de su sciutori cument'e oi? ◊ cussa fémina portat sa faci scalaxia Traduzioni Francese très maigre Inglese very thin Spagnolo muy delgado Italiano magrìssimo Tedesco sehr schlank.

«« Cerca di nuovo