aggrasciàre, aggrassiàre , vrb: aggratziai, aggratziare, grassiare Definizione fàere sa gràtzia, giare un'iscontu de pena a unu cundennau lassandhodhu andhare innanti; fintzes torrare gràtzias / aggrassiàresi = agiustaisí, fai dognunu su torracontu cosa sua Sinonimi e contrari annistiare, pedronai / ringratziai Frasi l'ant arrestadu, cundennadu e apustis aggratziadu puru ◊ "Si totu su chi nades est beru, cras aggràscio a totus!" nesit su re a sos presoneris Etimo srd. Traduzioni Francese accorder ou faire grâce, gracier Inglese to pardon Spagnolo indultar, conceder la gracia Italiano graziare Tedesco begnadigen.

dechidèsa , nf: deghidesa Definizione su èssere déchidu, bellu, bene fatu de pràghere meda, nau mescamente de sa persona Sinonimi e contrari donosidade, ermosura, galania, tuca | ctr. legesa Frasi intro a totu sos donos, tenes sa dechidesa principale ◊ sas rosas no sunt che a sa tua dechidesa! Etimo srd. Traduzioni Francese charme, grâce, élégance Inglese elegance, prettyness Spagnolo gracia, elegancia Italiano avvenènza, leggiadrìa, eleganza Tedesco Anmut, Eleganz.

gàrbu , nm: crabbu, grabbu Definizione su tratu in su fàere, bonu o malu chi siat; nau de cosa, chi si assimbígiat, chi giughet sa bisura de un'àtera Sinonimi e contrari amànsciu, assétiu, chíschiu, galania, tratu / cdh. galbu / zisa / zenia Modi di dire csn: a su grabbu = a cantu parit; èssere a grabbu bonu, malu = istare bene, male; de malu grabbu = de mala manera; èssere de malu grabbu = no zúghere grabbu; a cussu grabbu, a grabbu chi… = a cussu puntu, a puntu de… Frasi addaghi sa pessone no at grabbu cun fizos suos e cun sa muzere ti naro chi ti prenat su coro de amargura! 2. ista sicuru chi su suo za nche lu tirat sèmpere, de unu grabbu o de s'àteru ◊ a su grabbu, zuchent idea de noche imbèrghere a gherrare! ◊ impessu aiant lebau oru de sa cumbeniéntzia, sos ricos si fint boliaos in su grabbu chi lis fit prus in deretu ◊ leat s'imbóligu e lu betat subra de sa mesa a malu grabbu 3. sas cartzetas chi mi at fatu zughent su grabbu de unu sacone! 4. e sorres tuas, su pitzinnu, a grabbu bonu sunt? 5. fachiat sa medichina a cada grabbu de maladia 6. fit abesu a su malu colare, ma che a sa borta non si fit bidu isporau a cussu grabbu ◊ fint ifustos a grabbu chi gutziaint abba de donni chirru Etimo itl. Traduzioni Francese politesse, amabilité Inglese courtesy Spagnolo gracia, cortesía Italiano garbo, garbatézza Tedesco Benehmen, Liebenswürdigkeit.

gràcia , nf: gràscia, grassa, gràssia, gràtzia 1 Definizione genia de praxere, de meràculu, de donu chi Deus e santos faent a chie dhos invocat, o fintzes iscontu de pena chi un'autoridade faet a unu cundennau; segundhu sa dotrina católica, su èssere in amighéntzia, in paghe cun Deus; si narat po arrengratziamentu po calecunu bene o agiudu arreciu; nau de sa manera de fàere o de si mòvere, crabbu, galania / númene de fémina: Gràssia, Grassiedha Sinonimi e contrari donu, meràculu, perdonu, piachere / anagràtzias, ringratziamentu / cumpoltura Modi di dire csn: gràscia ’e Deus = (nadu de css. cosa), bene bundhante, cosa bona; no àere bidu mai gràssia ’e Deus = no àere bidu mai alimentos, cosa de bonu; èssere in gràssia ’e Deus (nadu de cosa, de unu fàghere) = èssiri bèni fatu, bonu, acomenti andat bèni; fai gràtzia a unu presoneri = aggrassiare; fai mala gràtzia (nadu de carchi cosa) = fai malu sànguni, fàghere istògomo malu, dispiàghere; donai o torrai gràtzias = ringratziare; torrare malas gràssias = torrare male pro bene, èssere isconnóschidos, malebortzedidos; e de gràssias chi…, a gràscias chi… = e biadu e chi…; in gràssia! = po prexeri! (ma fintzas innanti de pregontai cosa a ccn., in su sensu de "iscusit!") Frasi de gràssias ses sa vena e sa currente ◊ bivent a gràssias de chie ndhe lis cheret dare ◊ si adduras ispetendhe sas gràtzias anzenas ti ses iscavendhe sa losa! ◊ portant gràtzias e consolu po allebiai dogna mali ◊ bidant onzi gràssia acansada cantos patint penas e tristura 2. biadu chie morit in sa gràssia de Deus! ◊ no bi ndhe at una in gràssia de Deus de cussas domos, totu malegontzas! 3. no torris mala gràtzia a Deus po su chi ses o tenis! ◊ gràssias ndhe apat Deus, su pacu nostru nos est fintzas meda! ◊ torraus gràtzias a totus is chi ant crétiu in custu ◊ de binu no ndhe bufo: gràtzia, coment'e retzidu! ◊ – Gràtzia de s'azudu! – No b'at de ite! 4. sa gana mi picabat a dellírios, pariat chi no aia bidu mai gràssia de Deus ◊ e de gràssias chi la tenimus, sa cosa, aite a ndhe comporare? ◊ a gràscias chi l'avio cuverau, cussu pacu de cosa si l'at gramuzau su becu! ◊ in gràtzia, de ue sezis? Traduzioni Francese grâce Inglese grace, mercy Spagnolo gracia Italiano gràzia Tedesco Gnade.

tràtu , nm Definizione manera de fàere, de cantare, nau fintzes de sa carena de una persona po comente si movet; fintzes su tratare, su àere tratamentu Sinonimi e contrari assétiu, figura, galania, garbu, tràgiu / tratamenta Frasi contivizat s'apusentu cun su tratu de una fada ◊ fit una pisedha bella de tratu chi pariat una fada ◊ in ite bos apo ofesu pro mi usare malu tratu? (P.Mossa)◊ no ant in pozas métrica e mesura, ne tratu bellu, ne ranza de sentidu (P.Giudice Marras)◊ giaju pro abbistesa e tratos fit unu de sos menzus ómines ◊ tue as sos tratos de una reina ◊ su tratu tou mi at fatu dilliriare ◊ cantendhe bi zughet, tenet, unu bellu tratu 2. so giómpidu a àere tratu chin zente de importu Cognomi e Proverbi prb: nen bella sentza pecu, nen fea sentza tratu Etimo spn. trato Traduzioni Francese grâce, allure Inglese grace, carriage Spagnolo gracia, porte, trato Italiano gràzia, portaménto Tedesco Anmut.

«« Cerca di nuovo