infínis , avb Sinonimi e contrari afines, assafines Frasi insístiu de sa pobidha e de is fillus si est infinis apaxiau Etimo srd. Traduzioni Francese enfin Inglese finally Spagnolo en fin, finalmente Italiano infine Tedesco schließlich.

ingorropàre , vrb Definizione betare in calecunu gorropu Sinonimi e contrari impelciare, incalancare, ingarghilare Etimo srd. Traduzioni Francese jeter dans un gouffre Inglese to sinkhole Spagnolo echar en un barranco Italiano infoibare Tedesco in eine Doline werfen.

innadiài , vrb: innadicare, innadigare, irnadicare Definizione pigare a isculivitas, a innadiadas, iscúdere cun sa manu a nàdigas Sinonimi e contrari annadiai, aculaciai Frasi candho su pipiu naschiat l'innadighiant chi bidiant ca no respiriat, po dhu fae prànghede Etimo srd. Traduzioni Francese donner une fessée Inglese to spank Spagnolo pegar en el culo Italiano sculacciare Tedesco den Hintern versohlen.

innedhúe , avb Definizione in nedhube, in logu perunu Sinonimi e contrari nedhube* Traduzioni Francese nulle part Inglese nowhere Spagnolo en ningún lado Italiano da nessuna parte Tedesco nirgends.

insàmus , prep, cng, avb: antamas, intàmada, intamas, intambus, intamen, intames, intamis, intamu, intemes, intomas, intramus Definizione coment’e prep. e cng. giaet s'idea de unu càmbiu, de fàere, o pònnere o nàrrere una cosa a su postu de un'àtera; podet giare fintzes s'idea de àteru, cosa in prus Sinonimi e contrari annotamala, imbecis, tamen* / assora, inciandus / annotamala Frasi intamas de sa manu iat artziau su pei ◊ dispraxit a sa genti manna puru, intamis de a is pipius isceti ◊ no si fidaiat mancu de sos ojos suos intrames de sos ojos anzenos ◊ immoi is crabas no dhas faint caminai mancu a dedí insamus de a denoti 2. intamen de ndi dhi bèniri gosu dhi fiat abarrau unu sentidu de isbuidori ◊ si abbaidaiant a ógiu tortu, intames de si faedhare ◊ mancu abba dhi at dadu, intomas de dhi dare dinari!◊ intemes de las iscríere, sas cantones, si las at registradas 3. de custu intamas sos ambassadores no ndhe faedhant (G.Sanna)◊ intamis, una fémina si est acostada a su tziu po dhu preguntai Traduzioni Francese au lieu de, au contraire Inglese instead of, on the contrary Spagnolo en vez de, en lugar de Italiano invéce di, anziché Tedesco statt.

intzodhài, intzodhiài , vrb Definizione arrennèscere a fàere calecuna cosa, bogàrendhe atzola, intzertare / i. fuedhu = ispirastrare peràula, nàrrere cun craresa, bene, sas peràulas Sinonimi e contrari acamingiai, ammatzamurrai, incannugai / ispirastrare Frasi si no ndi fadeus oi, de custa cosa, no nd'intzodhaus prus ◊ ita totu est su chi ses intzodhendu? ◊ si dh'at nau in tres línguas ma no nd'intzódhiat manc'una! 2. totus fuant prenus de ispantu e no intzodhànt fuedhu ◊ no intzodhat fuedhu, achíchiat e is pagus fuedhus chi narat funt ammesturaus e a truncu de língua Etimo srd. Traduzioni Francese embobiner, resoudre Inglese to hit words Spagnolo dar en el blanco Italiano venire a capo di qlcs., impastocchiare Tedesco einer Sache auf den Grund kommen.

irmesadúra , nf Definizione su irmesare Sinonimi e contrari ammesadura, ismesamentu Etimo srd. Traduzioni Francese division par deux Inglese halving Spagnolo partición en dos, el demediar Italiano dimezzaménto Tedesco Halbierung.

isciaculài, isciaculàre , vrb: iscioculare, isciuculare, issuculare, sciaculai Definizione mòvere a iscutuladura, nau mescamente de abba aintru de istrégiu po giare una samunada; passare cosa in s'abba a forte de un'ala a s'àtera po dhi giare una samunada; pigare a iscutuladura / giúghere a ccn. isciúcula isciúcula = aguantai a unu sentz'e siguresa, de una cosa a s'àtera Sinonimi e contrari assucare, igiucare, iscioriare, isciucare, sciampuinai / sachedhare Frasi s'abba issúculat ◊ sa pobidha dhu tzérriat, dhu fúrriat brente a susu, dh'issúculat cricandho de dh'ischidare ◊ seo issuculanno is tassones 2. isciàculat su carru de su viagiadore ◊ che barigheit sa vida isciaculendhe in pojos de ludu Etimo srd. Traduzioni Francese clapoter Inglese to paddle Spagnolo mover agua en un recipiente para limpiarlo Italiano guazzare Tedesco planschen.

iscúgia 1 , nm, nf, avb: ascuse, iscuja 1, iscuju, iscusi, iscúsia, iscúsiu, iscússiu, iscusu, iscuxu, scusi 1 Definizione sa cosa chi si narat a s'àteru acanta a s'origa, chentza chi mancu s'intendhat sa boghe, a manera de no dh'intèndhere is àteros chi funt acanta / a s'i. = manera de fuedhai a boxi bàscia de no s'intèndiri si no si fuedhat in s'origa, fintzes a cua, chentza chi dhu potzat biri e mescamente intèndiri un'àteru; a iscusi miu = chentza ndhe ischire nudha deo, a cua dae me Frasi si totu sos iscúsios si fint naraos a forte, aiamus disizau d'èssere surdos! ◊ nesi a s'iscuxu, pustis a boghe alta ◊ aferrat su camareri a su bultzu e a s'iscuja li porrit cosa a orijas ◊ ti lu naro a s'iscúgia ◊ mi at mutiu e a s'iscúsiu mi at nau una cosa ◊ fipo ridendhemila a s’iscússiu ◊ lis daent a s'iscuxu consizos malos 2. dh'as fatu a iscusi miu ◊ nara! nara! o cosa a iscusi est? ◊ a s'iscusi dh'istimu ◊ bido inimigos dendhe a s'iscuxu consizos de cundennados ◊ bufat binu a iscúsia de sa mama ◊ bi l'at nadu a iscuju dae íscios Cognomi e Proverbi prb: mali fatu a iscusi, a claru gei essit Etimo ltn. absco(n)se Traduzioni Francese à voix basse, en cachette Inglese softly, in secret Spagnolo en voz baja, a escondidas Italiano sottovóce, di nascósto Tedesco leise, heimlich.

isculivitàre , vrb Definizione pigare a isculivitas Sinonimi e contrari aculaciai, annadiai, innadiai Frasi fachiat su cabadhu isculivitàndhesi a duas manos e currendhe chin sos sonazos a gràdhara ligaos a trucu Etimo srd. Traduzioni Francese fesser Inglese to spank Spagnolo pegar en el culo Italiano sculacciare Tedesco den Hintern versohlen.

isculuzonàre , vrb: iscuruzonare Definizione cricare, istare cricandho is cugigones, in is cugigones Sinonimi e contrari fodichinare, iscrucuzonare Etimo srd. Traduzioni Francese fouiller dans les débarras Inglese to search high and low Spagnolo rebuscar en los rincones Italiano frugare nei cantùcci, nei ripostìgli Tedesco kramen.

ismedhinàre , vrb Definizione istare coment'e atontau, ammadurare de ogos coment'e ispantau, atontau Sinonimi e contrari abbebberecare, atontai, ispampanai Traduzioni Francese rouler les yeux Inglese to roll Spagnolo pasmarse, poner los ojos en blanco Italiano stralunare Tedesco verdrehen.

ispallatzàda , nf Definizione genia de cropighedhu chi si giaet cun sa manu a su codhu, a parte de apalas, in cunfidàntzia Sinonimi e contrari ispaliotada Frasi candho frades mios murrunzaiant ca nachi fio sa fiza de sa pudha bianca, mamma mi daiat un'ispallatzada Etimo srd. Traduzioni Francese tape sur l'épaule Inglese to slap on the shoulder Spagnolo palmada en la espalda Italiano pacca sulle spalle Tedesco Klaps auf die Schulter.

ispalpedhàre , vrb: isprapedhai, isprapiedhai, isprepedhai, isprepedhiare, ispripiedhare, sprapadhai Definizione isperriare deunudotu, apèrrere bene is ogos, is prabaristas, o fintzes àteru Sinonimi e contrari ilbambarriare, irbarriolare, ispamparinare, ispamporionare, isparpalociai, ispitzulinare, sparrancai / abberberedhare, acrabionare, allutzighinare, sparrunchiai / allampare Frasi iat isprapedhau is ogus chi pariant duas làntias ◊ Bissentedhu furiat isprepedhendi is ogus po biri mellus ◊ ispripiedhat sos ogos po cumprènnere si est abbizu o drommidu 2. est abarrau cun is ogus isprapedhaus de sa timoria ◊ est siciau cun is manus isprapiedharas in is ginugus Etimo srd. Traduzioni Francese ouvrir grand Inglese to open wide Spagnolo abrir los ojos, abrir de par en par Italiano spalancare gli òcchi Tedesco die Augen aufsperren.

ispampanài, ispampanàre , vrb: ispampinare 1 Definizione apèrrere in campu, deunudotu / ispampinare sos ojos = isprapedhai is ogus, fintzes ischidare Sinonimi e contrari ilbambarriare, ilbarrizare, imbarritzare, ispalpedhare, ispamporionare, isparpalociai, scampaniai, sparrancai / ismedhinare | ctr. serrai, tancare Frasi luego abberit sa gianna pro ch'essire su fiagu e ca s'upore no est pagu ispàmpinat su balcone ◊ mi est essidu de mente de ispampinare sa gianna de su frundhagu ◊ giuchiat sos ocros totu ispampinatos ◊ su butoni de custu frori est deretu a ispampanai Etimo srd. Traduzioni Francese ouvrir grand, rouler les yeux Inglese to open wide Spagnolo abrir de par en par Italiano spalancare, stralunare Tedesco aufreißen, verdrehen.

ispitighedhàre , vrb Definizione fàere una segada a sa castàngia po no isciopare orrostindhodha: agiummai coment'e innasedhare (ma no importat inue est fata sa segada) Sinonimi e contrari ispitare, ispitudhare Etimo srd. Traduzioni Francese inciser les châtaignes Inglese to slit Spagnolo hacer una incisión en la cáscara de las castañas Italiano castrare le castagne Tedesco die Kastanien einschneiden.

ispixàre 1 , vrb rfl: ispricare 1, isprigai, isprigare, sprigai Definizione castiare, bíere me in s'isprigu Frasi fatuvatu bandat a s'isprigai ◊ sa luna s'ispricat in s'abba 2. los cherzo ispixare in arcos de chelu pro pintare randhas de nue (G.M.Lai) Etimo srd. Traduzioni Francese se regarder (dans une glace) Inglese to look oneself (in a mirror) Spagnolo mirarse en el espejo Italiano specchiarsi Tedesco sich spiegeln.

istizàre , vrb Definizione bogare, segare o fàere calecuna cosa a tirighedhas fines, istacare is silibbas de sa conca de s'àgiu; fintzes arrasigare, istidhigare Sinonimi e contrari afitai 2. fit istizendhe su fundhu brujadu de su labiolu cun d-una moneda Etimo srd. Traduzioni Francese réduire en tranches minces Inglese to cut in slight slices Spagnolo cortar en tajadas finas Italiano ridurre in fétte sottili Tedesco in Scheiben schneiden.

loturizài , vrb Definizione ispartzire unu terrenu a lotos, in parte Traduzioni Francese lotir Inglese to divide into lots (land) Spagnolo parcelar, dividir en lotes Italiano lottizzare Tedesco parzellieren.

mascamènte, mascamènti , avb: mascamenti, mescalimente, mescamente, mescamenta, mescomente Definizione prus che àteru, bolet nàrrere po su prus, su prus de is bortas Sinonimi e contrari assimas, mascas, prusatotu Frasi sos cadhos, sos boes, mescamente in s'istiu, si moent meda ca sa musca no los dassat in pasu ◊ no sunt totus de un'idea ebbia, mescalimente cudhos coturones chi ant preparadu sos binos noos Traduzioni Francese surtout, spécialement Inglese especially Spagnolo sobre todo, en especial Italiano soprattutto, massimaménte, specialménte Tedesco vor allem.

«« Cerca di nuovo