bàstas , cng: bastis, bastu 3, bastus 1 Definizione foedhu po pònnere o chi ponet una cunditzione: s'imperat cun de e cun chi; candho est cun sa cng. chi e cun su verbu èssere e puntu isclamativu (bastu chi siat!) bolet nàrrere puru chi unu no est tanti seguru o no dhue credet meda a su chi narat o intendhet e abbarrat unu pagu ispantau e fintzes dispràxiu = como siat puru?!… si fit abberu?!… Sinonimi e contrari aliali! Frasi beni a ti cuai bastis chi ti cuist bèni ◊ bolliat unu piciocu mancai poberitedhu, bastas chi essit iscípiu bolai ◊ bastu chi sias cun àtere, bae, ma no a solu! ◊ apo a partire cras, bastu chi sas cosas no mi andhent a s'imbesse ◊ bastu chi mi nias sa veridade ti perdono! 2. nachi za est istudiendhe, bastu chi siat! ◊ iscrient chi za sunt sanos, bastus chi siat! 3. - Sas pudhas mias faghent sos oos e si los mànigant! - Bastu chi siat?! ◊ - A Boredhu che li ant furadu sos porcos! - Bastu chi siat?! 4. bastus de mi che l'iscutinare li apo nadu chi ei Traduzioni Francese pourvu que, à condition que Inglese provided (that) Spagnolo con tal de que Italiano purchè Tedesco nur… wenn.

befài , vrb: abbefare, befare, befiare Definizione pigare a befa, erríere de àtere unu pagu a disprétziu Sinonimi e contrari abbilgonzare, abbirgonzire, bufonai, ciacotai, ilvilgonzare, sbregungiri Frasi a issu totus dhu befant ◊ si aiat gana de si ndhe befare, sa sorte, mi podiat fàghere macu! ◊ cussu si béfiat de su male anzenu: si aiat abbaidadu a su sou!…◊ sunt befendhe de s'unu e de s'àteru e no si abbàidant mai a carrones!◊ su ponidori de fogu est finas cussu chi befat is atrus cun sa limba Traduzioni Francese se moquer de quelqu'un, de quelque chose Inglese to make a fool of s.o. Spagnolo burlarse, mofarse, befarse de algo o alguien Italiano farsi bèffa di qlc., di qlcs Tedesco verspotten, auslachen.

biscaína , avb: briscaina Definizione nau de una manera de fàere is cosas: fuedhai, fai a sa b. = a cudha manera, male, chentza una régula precisa, a comente essit essit, a s'istrambulatzina Frasi su andhare a sa moda biscaina podet medas surpresas preparare ca bisonzat su passu misurare pro no rúere in fossu o in pischina (A.Casula)◊ fint imbolaos a sa briscaina in sos muntones de terra e de preda Etimo spn. a la viscaína Traduzioni Francese à la six-quatre-deux Inglese in a slapdash way Spagnolo a la buena de Dios Italiano alla carlóna Tedesco nachlässig.

bísonas , nf pl: bísunas, písonas Definizione genia de launedhas a duas cannitas, chentza su tumbu Sinonimi e contrari bisones, bísosas, launedhas Terminologia scientifica sjl Etimo ltn. bisonus Traduzioni Francese cornemuse a deus tuyaux sonores Inglese double reed-pipe Spagnolo gaita de dos tubos Italiano zampógna rùstica a due canne Tedesco eine Panflötesorte mit zwei Pfeifen.

bómbina , nf Definizione (nughe bómbina) genia de mata chi faet coment'e una castàngia, marigosa o de Índias Terminologia scientifica mt, aesculus hippocastanum Traduzioni Francese marronnier d'Inde Inglese horse-chestnut (tree) Spagnolo castaño de Indias Italiano ippocastano Tedesco Roßkastanie.

bótu 1 , avb: buta Definizione de botu = de istrémpiu, a corpu Frasi candu dh'ant bistu si ndi funt pesaus de botu ◊ mi ant de botu giradu sas palas! ◊ m'ischidesi nervosu de unu botu ◊ su chelu si fit inchimeradu e caleit de botu sa irada de s'abba ◊ mancai surpréndiu de buta, candu su cuadhu si est postu a curri, no si fiat pérdiu de ànimu ◊ comente apo bidu deai, mi ndhe peso de botu, curro a sas bestes e mi pijo totu Cognomi e Proverbi smb: Butta Traduzioni Francese brusquement, tout à coup, soudainement Inglese suddenly Spagnolo de repente Italiano di scatto, all'improvviso Tedesco plötzlich.

bragnócula , nm Traduzioni Francese un bon à rien Inglese a nobody Spagnolo hombre de nada Italiano uòmo da nulla Tedesco Null.

brundajàna , nf: brundaxana Definizione genia de erba marigosa, erba de isprene, connota coment'e bona po passare is callenturas Sinonimi e contrari brundajò, brundariana, brundedha, brundina, sintàula / cdh. brunzedha Terminologia scientifica rbc, Centaurium erythraea, C. maritimum Etimo srd. Traduzioni Francese centaurée Inglese kind of gentianacaea Spagnolo hiel de la tierra, hierba pepedorrera Italiano biondèlla Tedesco Tausendgüldenkraut, Fieberkraut.

brúnzinu , agt Definizione chi est de brunzu, fatu cun brunzu Traduzioni Francese en bronze Inglese bronze, steely Spagnolo de bronce Italiano brónzeo Tedesco bronzen.

bufiétu , nm Definizione tródhiu surdu, súlidu mudu chi essit de su pertusu; tabbacu de margiani, genia de codrolinu chi, candho est passau (est in colore de cafè), a dhu tocare si crepat e lassat andhare coment'e pruinedhu Sinonimi e contrari písina / fungubísinu, scapavumu Terminologia scientifica atn, Lycoperdon bovista Traduzioni Francese vesse, vesse-de-loup Inglese fart Spagnolo follón, pedo de lobo Italiano lòffa, véscia di lupo Tedesco Bovist.

bugnósu , agt: bungiosu Definizione chi est totu a giúmburos, prenu de giúmburos, de nodos (nau de linna, de truncu) Sinonimi e contrari abbultzonadu, abburrutonadu, bullonatu, bunzudu, giumburudu, nuosu, tzurumbosu Frasi custu est linnàmini bugnosu Etimo srd. Traduzioni Francese bosselé Inglese knotty Spagnolo lleno de chicones Italiano bozzoluto Tedesco voller Beulen.

bullàncara , nf Definizione su fossighedhu in sa carre chi lassat su pigoni Etimo srd. Traduzioni Francese marque de la variole Inglese pock Spagnolo picadura de viruela Italiano búttero Tedesco Pockennarbe.

búrtzu 1 , nm Definizione maladia chi benit a is cuadhos: maladia de s'urtzu, assubentu Terminologia scientifica mld Etimo ltn. vulsus Traduzioni Francese poussif, pousse Inglese weak (ness) Spagnolo enfermo de huélfago Italiano bólso, bolsàggine Tedesco Engbrüstige, Engbrüstigkeit.

butàliga , nf: butàrica, butàriga Definizione is oos de sa lissa (su cévulu) sicaos e salios; in cobertantza, is butones de su mascu Sinonimi e contrari cdh. butàraga Frasi apu pigau unu gèvulu mannu, ca portat butàriga, e dh'apu fata e bella puru! 2. ma càstia cussu isbregungiu ammostendi is butàrigas!… Etimo itl. bottarica Traduzioni Francese boutargue, poutargue Inglese botargo Spagnolo cecina de huevos de pescado Italiano bottarga Tedesco Kaviar der Meeräsche.

cabidiànu , agt: cabudianu Definizione chi benit o andhat prus a innanti de un'àteru, de un'àtera cosa, chi est in primu pupa; nau de frutuàriu, chi benit o lompet a presse, lompet cabudàrgiu / màsciu cabidianu, berbeghe cabidiana = mascu, brebei de ghia Sinonimi e contrari cabidraxu, premediu | ctr. regadiu, coàinu Frasi sos tronos sunt cabidianos de sos lampos Etimo srd. Traduzioni Francese précédent, chef de file Inglese previous, leader Spagnolo batidor, que precede, primero de una fila Italiano guidaiòlo, precedènte, che precede, capofila Tedesco Leit…, vorige, erste, Erste.

cabumaístu, cabumàstru , nm: capumastru Definizione su chi cumandhat is àteros maistos, in calecunu trebballu Frasi isse at trabballau chin inzenieris e capumastros capassos meda (B.Murgia) Etimo itl. Traduzioni Francese maître maçon Inglese master builder Spagnolo maestro de obras Italiano capomastro Tedesco Baumeister.

cacarallài , nm Definizione genia de cagarantzu o ziziu grogo de sa calidade mala, unu pagu pudéscia, prus manna de sa calidade chi si papat: faet una sitzia manna, de unu bellu colore grogo Sinonimi e contrari cacarànciu, cucurilata, cucurudhua Terminologia scientifica rba, Glebionis coronaria Etimo srd. Traduzioni Francese chrysanthème à couronne Inglese Crown Daisy Spagnolo antimano, manzanilla de flor dorada, mirabeles, ojo de buey Italiano bambagèlla Tedesco gelbe Margerite.

cacarànciu , nm: cacaratu, cagarànciu, caragansu, cagarantu, cagarantzu, caragànciu, caragantu, caragantzu, caregànciu, caregantzu Definizione genia de pabarantzolu de sa calidade mala, unu pagu pudéscia, prus manna de sa calidade chi si papat: faet una sitzia manna, de unu bellu colore grogo Sinonimi e contrari cacarallai, cacarànciulu, cucurilata, chirielle, fundurussu Frasi est grogu che caragantzu Terminologia scientifica rba, Glebionis coronaria Etimo grc. khálkanthon Traduzioni Francese chrysanthème à couronne Inglese Crown Daisy Spagnolo antimano, manzanilla de flor dorada, mirabeles, ojo de buey Italiano fiór d'òro Tedesco gelbe Margerite.

cacàtza , nf Definizione genia de isprugadura de colore grogo chi faent is gràndhulas grassas in su cundhutu de is origas Traduzioni Francese cérumen Inglese earwax Spagnolo cerumen, cera de los oídos Italiano cerume Tedesco Ohrenschmalz.

cadíssu , nm Definizione orrobba de lana, tira de orrobba Frasi in sos ojos no bi zughet cadissos! ◊ sos bator moros de sa bandhera sarda zughent sos cadissos Etimo spn. cadiz Traduzioni Francese étoffe de laine grossière, bandeau Inglese woollen cloth Spagnolo tejido de lana tosco Italiano stòffa di lana grossolana, bènda Tedesco grober Wollstoff, Binde.

«« Cerca di nuovo