benebortzedídu , agt: beneprotzediu Definizione chi tenet una manera de fàere arrespetosa po chie dhi at fatu bene o fintzes cun àtere Sinonimi e contrari comedidu | ctr. discannotu, malebortzedidu, isconnóschidu Etimo srd. Traduzioni Francese aimable Inglese polite Spagnolo amable, gentil, cortés Italiano cortése Tedesco höflich.

comprídu , pps, agt, nm: crompidu, crompiu, crómpiu 1, crumpiu, cumplidu, cumpliu, cumpridu, cumpritu, cumpriu Definizione de crompire, de cumprire; nau de cosas chi creschent, chi est lómpiu, a puntu giustu de arregòllere, bonu de papare; nau de gente, chi faet is cosas a dovere, su bonu a cara po totu su chi pertocat is àteros; su crumpiu est fintzes s'isposóngiu Sinonimi e contrari lómpidu, fatu, trempidu / cumpudiu, educadu / cumplimentosu | ctr. iscrómpiu / irmentidu / maleducadu Modi di dire csn: fàchere su crompiu, fai su crumpiu a sos parentes de su mortu = donai is passiéntzias; èssiri cumpriu che fodhi de bétua isciundada = própiu in nudha! 2. custu cíxiri est pagu cumpriu ◊ candho su ranu est cumpridu, sa fae si ndhe podet bogare ◊ su trigu est bellu a sede ma su ranu no lu zughet cumpridu ◊ sa gràtzia de chelu dade pustis chi est fata e cumplida sa pena! ◊ sa pipia no fut cumpria candu est nàscida, no portàt mancus is prummonis fatus 3. cumpridu za est: pro donzi cosighedha ti ringràtziat! ◊ ite pena su de bi tènnere solu zente anzena mancari bona siat e cumprida! (V.Falchi)◊ su diretore de sa banca l'acumpanzeit totu cumpridu fintzas a sa zanna ◊ isteit cumpridu che ómine e a sas féminas che las at missas a bíere ◊ est una pessone cumprida de caràtere 4. sunt andhaos a li fàchere su crompiu pro sa morte de su babbu ◊ su babbu fit atendhindhe sa fiza malàida chin totu sos cumpridos e chin totu sos sentidos Traduzioni Francese mûr, poli Inglese ripe Spagnolo maduro, amable Italiano maturo, compito Tedesco reif, höflich.

garbósu , agt: grabbosu Definizione chi tenet crabbu in su fàere: in cobertantza, su contràriu Sinonimi e contrari aggrabbadu, ammodau, ammodidu, assetiosu, imbodau / grabbedhu | ctr. mabigrabbau, irgrabbau Frasi grabbosu, at porriu unu cantu de sartitza a su cumpanzu ◊ li doe totu sas aberténtzias pro chi facat a bonu e siat grabbosu in locu istranzu ◊ duus púxilis, garbosus e de bonas maneras, iant pediu de podi ammeriai in sa pinnixedha de piturras… Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese aimable, poli Inglese polite Spagnolo amable, cortés Italiano garbato Tedesco liebenswürdig.

«« Cerca di nuovo