agguantài, agguantàre , vrb: agguentare, aguantai, aguantare, aguantari Definizione tènnere sa fortza o fintzes sa passiéntzia de peleare o padire unu pesu, una dificurtade, una cosa chi ofendhet o giaet ifadu o istrobbu, fintzes de mantènnere unu segretu, sighire una faina o un'impreu chentza si arrèndhere; nau de cosas de papare o bufare, ammesturare cun àtera cosa chentza pèrdere sa naturalesa sua, àere dura chentza si guastare: nau de ccn. e cun avb. de nega, chi sa cosa dhi faet luego efetu malu; pigare e mantènnere cun is manos calecuna cosa chi faet fortza, su si aferrare a calecuna cosa po seguresa Sinonimi e contrari abbabiai, apompiai, bagiulai, dighire, durai, repetire / ateneae / abbrancai, acafai, aciapai, afarrancae, aferrai, aggafai, aggarrai, apoderae, mantènnere, rèzere | ctr. iscapae, tzèdere Modi di dire csn: aguantasí a òrus = zogare bene sas cartas de oros, leàresi su seguru; aguantai sa brulla o maleta = no si ofèndhere si li faghent brulla; aguantai sa mula = tratènneresi a tropu, istentare; agguantàresi de carchi cosa = tratènnere chentza la fàghere fintzas si si tiat chèrrere Frasi est unu dolori chi no aguantu ◊ no la fortzes meda, cussa fune, ca est fine e no agguantat! ◊ acorrau in cussu tianni de ricóveru, dí e noti, dèu no agguantu! ◊ at agguantadu a chentu cosas contràrias ◊ tocaiat de sichire gai fenas a canno si potiat agguantare 2. custu binu aguantat àcua meda ◊ tue de binu no ndhe agguantas! ◊ cussu no agguentat una tassa de binu! 3. aguanta forti, lah ca ti nci fuit! ◊ est arrennegau chi no fait a dh'aguantai 4. su cunfessori miu, apu furau e seu furendu ca no mi potzu aguantai mai…◊ no mi ndi seu aguantada de dhi narri su chi pentzu ◊ no mi ndhe agguanto: apenas mi cumbinat lu brigo! Cognomi e Proverbi prb: su cristianu est che su terrinu: no ndhe li benzat cantu ndhe agguantat! Etimo itl., spn. agguantare Traduzioni Francese résister Inglese to resist Spagnolo aguantar Italiano resìstere, sopportare, pazientare, perseverare Tedesco ertragen, vertragen, Geduld haben, beharren.

apoderàe, apoderài , vrb: apoderare, apoderari, poderae Definizione pigare cun is manos una cosa, prus che àteru po dha mantènnere firma, ma si narat fintzes in su sensu de tènnere sa fortza de aguantare unu pesu, de padire una dificurtade o àteru (es. de fàere a mancu de calecuna cosa) Sinonimi e contrari abbabiai, afoderare, afuncenare, agguantai, ammantènnere, apompiai, leare, rèzere | ctr. iscapae, lassai Modi di dire csn: apoderaisí de fai una cosa = tratènneresi, istaresindhe; apoderàresi de una cosa = resessire, fàghere una cosa, poder fàghere una cosa Frasi fustei apoderididha bèni, a bortas no nci arruat! ◊ apoderit sa tassa e bufit! ◊ apoderamí: e innui est ca dh'arropu?! ◊ is umbras fiant coment'e cogus chi circànt de dh'apoderai ◊ a inube mi aferro mi apodero e candho mi apodero bene istringo (Màsala) 2. no isciu cumenti mi seu apoderau de m'imbrutai is cratzonis! ◊ apoderadí s'onori! ◊ no mi ndhe poto apoderare ◊ no potzu apoderai su fàmini!◊ intendendu aici no s'est pótziu apoderai e nci dhus at bogaus! Traduzioni Francese maintenir Inglese to maintain Spagnolo sujetar, aguantar Italiano mantenére Tedesco halten.

apompiài, apompiàre , vrb: pompiai Definizione castiare, furriare is ogos a ccn. parte o cosa po dha bíere; tènnere sa capacidade de aguantare una dificurtade, de fàere un'isfortzu, mantènnere Sinonimi e contrari abbadiai, allutzare, annotare, cadebai, castiai, isperare 1, labai, mirai / abbabiai, agguantai, ammantènnere, apoderae, rèere Frasi apómpiadi in s'isprigu! ◊ su pitzinnu colaiat sas oras de iscola apompianne a foras 2. apómpia a forti chi no ti arruat, lah! ◊ apómpia s'iscala! ◊ candu unu est giòvunu apómpiat trabballu meda ◊ candu fait bentu forti, medas si apómpiant po no arrui Traduzioni Francese regarder, tenir Inglese to look, to hold Spagnolo mirar, aguantar Italiano guardare, règgere Tedesco anschauen, halten.

arrampanài, arrampanàre , vrb: arramponare Definizione baliare; si narat fintzes in su sensu de arrennèscere a bíere, apubare, assimbigiare Sinonimi e contrari abbabiai, agguantai, bagiulai, dighire, dollorai Frasi no lu poto piús arrampanare! ◊ canno fit imbreacu fit de cracu malu e nessune, petzi geo, resessiat a l'arramponare ◊ isse si creiat balente e no podiat arrampanare sa tzàntara chi li aiant fatu 2. che at arrampanau un'astru chin su telescópiu Etimo srd. Traduzioni Francese supporter, souffrir Inglese to suffer, to tolerate Spagnolo aguantar, tolerar Italiano sopportare, tollerare, soffrire Tedesco ertragen, leiden.

babiài , vrb: abbabiai, baliai, baliare, balliai, bariai, paliare 1 Definizione pigare cun passiéntzia, padire, aguantare ifadu, istrobbu, unu male, un'ofesa o àteras cosas chi no praghent o chi faent male Sinonimi e contrari agguantai, apoderae, apompiai, bagiulai, dighire, repetire, subbacare, sumportai Frasi no bàliat chi àtere s'intrudhet in sos fatos de sa famíllia sua ◊ bàliat pagu a dhi tocai sa punta de su nasu ◊ est a tzichírrius che cuadhu chi no bàbiat abruda! ◊ innanti fist maseda, andhendhe parias topa… como sa manu in sa gropa no bàlias! (G.Budroni) Cognomi e Proverbi prb: a mala boza si bàliant calches Etimo ltn. baiulare Traduzioni Francese supporter Inglese to tolerate Spagnolo aguantar Italiano sopportare Tedesco ertragen.

bagiulài, bagiulàre , vrb: bajulare, baxulare, bazulare, vajulare Definizione peleare, padire, suportare cun passiéntzia, aguantare a is dificurtades, a is sacrifícios, a is dolores, a is ifados e istrobbos Sinonimi e contrari abbabiai, agguantai, arrampanare, dighire Frasi bàgiulet puru sa musca cadhina (S.Baldino)◊ sas crapitas no bajulabant s'acamu e comintzabant a iscradedhiare ◊ custos pitzinnos no si podent bazulare ◊ candho l'avio domada bazulavat sa manu in mesu de ancas ◊ ca so malu a sentire bàjulo totucantu a bonugoro ◊ custos annos no lu so baxulendhe su caldu! ◊ no bàgiulo mancu a mimi! Cognomi e Proverbi prb: chini non bàgiulat brulla no intrit in giogu Etimo ltn. baiulare Traduzioni Francese supporter, tolérer Inglese to tolerate Spagnolo aguantar Italiano tollerare Tedesco ertragen.

cumpadèssere, cumpadèssi , vrb: cumpadèssiri, cumparessi, cumpodèssiri Definizione tènnere passiéntzia cun is àteros, cricare de no si ofèndhere o de dhos padire candho istrobbant o pregontant cosa, lassare fàere Sinonimi e contrari cumpatire, iscugiare, lastimai, paedhare Frasi ma ita cumparessi e cumparessi: no mi depu lassai arrovinai! ◊ funt piciochedhus de cumpadessi! ◊ custa cosa est bogandumí de conca: mi depit cumpadessi! ◊ Deus at a cumpadessi is mancàntzias nostas ◊ cumpadessat, ma no est acomenti narat fustei! ◊ lassais currillai is fillus e cumpadesseis chi istrobbint puru! Etimo spn. compadecer Traduzioni Francese avoir de l'indulgence Inglese to pity Spagnolo aguantar Italiano compatire Tedesco nachsichtig sein mit.

pompiài, pompiàre, pompiàri , vrb: apompiai*, pumpiai Definizione tènnere sa capacidade de agguantare, de fàere un'isfortzu; castiare, furriare is ogos a ccn. parte o cosa po dha bíere / pompiare a unu a malu cabadhu = coment'e pigandhodhu a disprétziu Sinonimi e contrari abbabiai, agguantai, apoderae, rèzere / abbadiai, allutzare, annotare, cadebai, castiai, mirai Frasi su tzàpulu pigau a su bestiri nou no púmpiat cun su béciu 2. no si l'aiat mai pompiatu in cara ◊ pómpia chie b'at! ◊ su mere cada tantu andhabat a pompiare su fàchere de sos teracos ◊ sas féminas ant piachere de si lu pompiare ca est unu bell'ómine ◊ est andandu a pompiari ite bobbois dhue at in su cambu de cudha mata Traduzioni Francese soutenir Inglese to bear Spagnolo resistir, aguantar Italiano règgere, sostenére Tedesco halten, tragen.

rèere , vrb: arrèghere*, règhere, rèzere Definizione agguantai prantau, a sa rea, baliare o padire un'isfortzu, una fortza / poét. rere; pps. réghiu, rézidu Sinonimi e contrari abbabiai, afrimai, agguantai, apoderae Frasi ruta ndhe so in fundhu: male in cambas mi reo ◊ fit imbriagu chi no si reziat ritzu ◊ su dragu est male fertu, tambidambi e no si podet rere ◊ su filu fit débbile e no at rézidu ◊ siscuru, de su fàmine no si reiat fichidu! 2. custa cuba no rezet su binu ◊ cust'isterzu rezet, no rezet s'abba, paret chi no rezat Traduzioni Francese soutenir Inglese to support Spagnolo sujetar, aguantar Italiano règgere Tedesco halten.

resiltíre , vrb: resistire, resistiri Definizione repitire, agguantare, sighire a fortzare calecunu tempus / nessunu no si podet resistire = nisciunus podit andai contras Sinonimi e contrari abbabiai, agguantai, ammantènnere, apoderae, apompiai, rèzere / rfl. apònnere | ctr. arrèndhere, tzèdere Etimo spn. Traduzioni Francese résister Inglese to resist Spagnolo resistir, aguantar Italiano resìstere Tedesco standhalten.

subbacàre , vrb: subbecare Definizione arrennèscere a bínchere o a padire, baliare, ccn. cosa Sinonimi e contrari abbabiai, bíncere, sumèrghere Frasi ohi fizu istimadu, mortu in terra anzena: no subbaco sa pena! ◊ in pagos no podimus subbacare custu fogu fuidu ◊ de candho est morta sorre mia, a mamma no la podimus subbacare ◊ mancari forte, no subbacat tanta pena ◊ su corazu issoro no bastat a subbacare sa fortza de totu cudhos ◊ su santu no at subbecau custas peràulas de risu e at fatu sa fémina a pedra (Frau-Puddu)◊ sas annadas malas dhas amos sèmpere subbecadas Traduzioni Francese sortir de, surmonter Inglese to tolerated Spagnolo aguantar, sobrellevar Italiano sopportare, superare Tedesco ertragen, überwinden.

subèschere , vrb: subíschere Definizione pigare cun passiéntzia, padire, agguantare un'ifadu, unu male, un'ofesa o àteras cosas chi no praghent o chi faent male Sinonimi e contrari babiai, bagiulai, dighire Frasi sa disamistade tra bidhas fit manna e su de una no podiat subèschere su de s'àtera ◊ cussa est cosa chi no si podet subèschere! ◊ non poto subíschere totu su chi mi ses nendhe ◊ si ammentant de su chi ant subéschidu ◊ de èssere cumandhada a foltza no lu podiat subíschere Traduzioni Francese tolérer Inglese to bear Spagnolo aguantar Italiano tollerare, sopportare Tedesco dulden, ertragen.

«« Cerca di nuovo