allinnài, allinnàre , vrb rfl Definizione fàere a linna; fàere o segare linna; pònnere linna, comente faent is matas creschendho Sinonimi e contrari intostare / linnai 2. issus teniant diritu de allinnai in is arrius 3. su fenu mi allinnat apetotu - naràt su burricu - Etimo srd. Traduzioni Francese lignifier Inglese to become wood, hardening of a grass Spagnolo hacerse duro como madera Italiano farsi légna, indurirsi di un'èrba Tedesco holzig werden.

buschédu , nm Definizione logu de tupas, de matas, cràchiri Sinonimi e contrari boschili, buscale, mateda Frasi sunt un'ammiru, buschedos bellos chi parent foresta ◊ ant postu fogu a sos buschedos pro essire sos sirvones ◊ sos buschedos nostros nos los ant ismutzurrados e reduidos a chijina Terminologia scientifica slg Etimo srd. Traduzioni Francese bosquet, bouqueteau Inglese small wood Spagnolo bosquete Italiano boschétto Tedesco Wäldchen, Hain.

castagnàrgiu , nm: castangiaju, castangiargiu 1, castanzarzu 1 Definizione logu prantau a castàngias; fintzes chie bendhet castàngia Sinonimi e contrari castanzaju Frasi is castangiajus essiant me is bidhas bendendi castàngia Etimo srd. Traduzioni Francese châtaigneraie Inglese chestnut wood Spagnolo castañar Italiano castagnéto Tedesco Kastanienwald.

elichétu , nm: elighedu Definizione litu, padente, catza de élighes, de íllighes Sinonimi e contrari elicarju, elichedharju, elichinu, landari Etimo srd. Traduzioni Francese bois de chênes verts Inglese ilex wood Spagnolo quejigar, encinar Italiano leccéto Tedesco Steineichenwald.

frustigàlla , nf: fustiga, fustigalla Definizione fustigos, muntone de fustigos, nau fintzes in su sensu de linna fine po allumiare Sinonimi e contrari busàmene, chimuza, chirchiza, fostiga, fustighina, pampodha Frasi no agatas prus mancu fustigalla tzacadina po allui asuta de su craboni in sa forredha ◊ funt abbruxendi sa fustigalla pro limpiai sa terra Etimo srd. Traduzioni Francese brindilles Inglese heap of dry wood Spagnolo chasca, támara Italiano stipa Tedesco Reisig (haufen), Holzstoß.

golostràrju , nm Definizione donnaghe de golosti, logu totu prenu de matas de lau aresti o alàsiu Terminologia scientifica slg Etimo srd. Traduzioni Francese houssaie Inglese holly wood Spagnolo acebal, acebeda, acebedo Italiano bòsco di agrifògli Tedesco Stechpalmenhain.

intupài, intupàre , vrb Definizione cuare in mesu de is tupas, o fintzes cuare bastat chi siat; prènnere su logu de tupas, de matas Sinonimi e contrari abbuare, acuae, ammagare, apatai, atanai, atrabentare, imbusare, impertusare, intanae, intuzare / atupare, imbuschire, intupire Frasi cussu s'intupaiat a su primu pispisu de sos passos ◊ su pilloni cantat intupau in sa cresuri ◊ sas aes s'ispérrumant intupèndhesi in sos pustialvos ◊ s'intupat in sa traja su puzone ◊ ses sempri intupendimí totu, che is topis! ◊ babbu si est intupadu intro de domo Etimo srd. Traduzioni Francese cacher dans un bois, cacher Inglese to hide in a wood, to afforest Spagnolo emboscar Italiano imboscare Tedesco im Wald verbergen.

línna , nf Definizione s'intessidura errica de carbóniu de su matedu, mescamente sa parte prus tostada chi format arraighinas, truncu e naes, impreada siat coment'e materiale a fàere fortza, aguantare cosa, po fàere òperas, trastos (linna de òpera) e siat po fàere fogu (linna de abbruxare); si narat fintzes po àrbure, mata / min. linnighedha (fintzas l. metzana, mala); linna froria = tachedhada po bellesa Sinonimi e contrari linnàmine / mateda Modi di dire csn: l. fine, russa, frisca, birde, sica, noa, begra, iscratzadita, lenta o corriata, tosta, modhe, istochina, sana, mantzada, prudigada; l. palassolina = linna de logos umbrinos, prus mala a tènnere, faghet fumu; l. de scomu = ischimadura, is nais prus finis; l. de trunca = cambas russas, linna a cannone, ma no truncu; sa l. intrat in tènnere = alluit, pigat fogu; èssere, èssereche in l. o andhare a l. = èssiri fendi, seghendi o corbendi l., andai a segai o corbai e portai linna; fàghere l. = segare linna dae sas àrbures amminudèndhela de pòdere andhare bene a la ghirare e a l'impreare in su fogu; bogare l. = nadu de s'àrbure, fàghere rampos noàdiles, nadu de linna segada posta in carchi logu, batire o bogarendhela a fora, nadu de l. russa a cannone o a truncu, isperrare, fàghere a ascra; l. de còghere = linna addata po còiri su pani in su forru, ni tropu fini e ni tropu grussa, a nais; l. de òpera = linna bona chi no si tzacat, chi durat meda, chi abarrat bella, imperada pruscatotu a fai trastus (es. l. de nuxi); mastru o maistu de l. = fusteri, chi trabballat sa linna; linnu malu = costi, olàdighe; secàresi de l. bona, in l. bona = èssere de carena forte, durare a betzu mannu; èssere sicu che l. = marriu meda (nau de genti); assutu che l. = (nau de cosas de papai) portai pagu àcua, pagu suci; fàghere l. in s'àrbure ruta = aprofitai de su mali de ccn; zenias de linnas, erbas o matighedhas: l. de santu Perdu = erba de prugas (Thymelaea tartonraira), l. o nuxi furistera (Ailanthus glandulosa, Melia azederach), l. sapunaria (Saponaria officinalis) Frasi sa linna pro no si tarulare cheret segada in sa luna sua ◊ sa linna frisca in su fogu iscupetat ◊ su monte unu tempus fit alburadu e prenu de linna ◊ linna mala, custa: si faghet niedha, ma foras a intrare in tènnere! 2. toca, immoi donamí a bufai ca portu sa buca e su gúturu sicaus che sa linna! 3. sos duos zòvanos si secabant de linna bona e no fit una note de abra chi lis poniat pagura Cognomi e Proverbi smb: (De)linna / prb: pinta sa linna e màndhala in Sardinna ◊ a linna sana no intrat bremi ◊ in s'àlvure rutu totus bi faghent linna Etimo ltn. ligna Traduzioni Francese bois Inglese wood Spagnolo madera, leña (fogu) Italiano légno, légna Tedesco Holz.

padènte, padènti , nm: patente, podenti, potente Definizione logu totu matas mannas e medas, cracas, pruschetotu nau de is chi creschent a solas e pruschetotu candho is matas funt ílighes / sóriche de p. = sorigàrgia; p. de ceréxias, de arrú = donnaghe de cariasas, de rú Sinonimi e contrari catza 1, tràbine Frasi fit unu monte bestiu de unu padente d'éliches ◊ est unu padente de chercos ◊ iscapat a fuiri coment'e unu lampu, fuit de su campu a mesu su padenti! (E.Pintor Sírigu)◊ in su monte bi at unu potente de éliches ◊ sa própia linna de monti abbruxat su podenti ◊ cussu castedhu si aghetat in mesu de unu padenti cracu Terminologia scientifica slg Etimo ltn. patente(m) Traduzioni Francese bois, fôret Inglese wood Spagnolo bosque, selva Italiano bòsco, forèsta, sélva Tedesco Wald.

pregantàe, pregantài , vrb Definizione fàere pregantos Traduzioni Francese conjurer le mauvais sort Inglese to touch wood Spagnolo hacer conjuros Italiano fare scongiuri, scongiurare Tedesco beschwören, bannen.

tauàda , nf, nm: tauladu, taulatu, taulau Definizione pomentu o fintzes bòveda fata a tàulas Sinonimi e contrari intabau, intauladu Frasi sa domo nostra est totu a taulados: a tàulas russas su pamentu e fines sa bòveda Etimo ltn. tabulatum Traduzioni Francese plancher Inglese wood floor Spagnolo entarimado Italiano tavolato Tedesco Täfelung.

«« Cerca di nuovo