abburraciài , vrb rfl Definizione bufare a tropu cosa cun àrculu Sinonimi e contrari imbreacare, imburraciai 2. cun su babbu abburraciadu si sunt postos a ciarrare Etimo srd. Traduzioni Francese s'enivrer Inglese to get drunk Spagnolo emborracharse Italiano ubriacarsi Tedesco sich betrinken.

abbutzàre , vrb: abbuzare 1 Sinonimi e contrari abbujare, annozare, increstare, intristai Frasi candho benit s'atunzu deo mi abbuzo! Etimo srd. Traduzioni Francese courroucer Inglese to worry, to get angry Spagnolo ensombrecerse Italiano corrucciare Tedesco ärgern.

acanciàre , vrb: acansae, acansai, acansare, acansciare, acantzai, acantzare 1, acantzari, acassare, alcansare, alcantzai, arcansare, arcantzai, arcassare Definizione arrennèscere a tènnere cun sa pregadoria, arrecire calecuna cosa de Deus, o fintzes su giare chi faet Deus, prus che àteru foedhandho de gràtzias Sinonimi e contrari arrecabai, dare, cuntzèdere | ctr. arrafudai, necare Modi di dire csn: acassare, acansare una gràscia, unu disizu; alcantzai a unu fuendisí = sighírelu; alcantzai camminu = fàghere caminu, fàghere tretu Frasi cussu est disillu chi podit acansai ◊ acansade, Segnore, chi pro raru favore sonnu e no morte siat custu sou! (P.Mossa)◊ bidat onzi gràssia acansada! ◊ pro nois domandhade su favore cun s'aficu chi siat acansadu (A.Zedde)◊ totu su chi ti apo auguradu ti benzat acansadu dae Deus! ◊ pregheit a totu sos santos pro li arcansare sa gràscia ◊ custu disígiu no podit èssiri acantzau Etimo spn. Traduzioni Francese obtenir Inglese to get, to grant Spagnolo alcanzar, impetrar Italiano impetrare, accordare Tedesco erbitten, bewilligen.

acatarrài, acatarràre , vrb: catarrare Definizione pigare o aciapare arremadiu Sinonimi e contrari arrasfriai, arremadiai, arremare, arrumai, incatarrai Terminologia scientifica mld Etimo srd. Traduzioni Francese s'enrhumer Inglese to get cold Spagnolo resfriarse Italiano infreddarsi Tedesco Katarrh bekommen.

achibberàre , vrb Definizione essire chíbberu, prenu coment’e ufrau; nau de ccn., su si crèdere meda, arrennegare po pagu; istrínghere / achibberare sa tzinta = istringi su cintu Sinonimi e contrari achighiristai, altivai, incaboniscai, inchibberare, inchighiristai / abbetiae, afutare, airai, arrabbiai, arrannegai, inchietae, incrabudhire, infelai, infuterare, renignai / afíere Etimo srd. Traduzioni Francese s'obstiner, s'entêter, se mettre en colère Inglese to be obstinate, to get angry Spagnolo hincharse, obstinarse, irritarse Italiano incaponire, adirare Tedesco sich versteifen, sich entrüsten.

achipíre, achipíri , vrb Definizione fàere meda in pag'ora; fàere a ora, a tempus Sinonimi e contrari achivire, aciviri, acodie Modi di dire csn: a. bisonzu = resèssere a fàghere; a. a su dovere = atèndhere a su dovere, fai unu doveri Frasi chie est lestru e cabosu achipit in su tribàgliu ◊ a cosire a màchina s'achipit prus chi no a manu ◊ pro achipire faghide cun ambas manos! ◊ tocat de achipire si cherimus cumprire su tribàgliu! ◊ triballu inzotosu no si ndhe achipit ◊ si s'achipit de coro su dovere che passat su tempus prus serenu 2. chi ia achípiu a su pulma no ndhe fui torrau a pei ◊ su tempus est lestru e deo no poto achipire: lu giuto a tretu e mi at bell'e sighidu (N.Pianu)◊ oe no dh'achípio a fàere custa faina: che dh'acabbo cras ◊ candu est meda, in logu de asfaltu s'àcua no benit achipia Etimo itl. accivire Traduzioni Francese faire vite, travailler efficacement Inglese to get through a big piece of work, to work with efficacy Spagnolo despachar Italiano sbrigare mólto lavóro in pòco tèmpo, lavorare con efficàcia Tedesco leisten, schaffen.

achirràre , vrb: achirriare Definizione bènnere o andhare a unu chirru, a una bandha, e fintzes pònnere o acostire, andhare o lòmpere a iscúdere a ccn. Sinonimi e contrari abasciai, andhare, assèndhere, bènnere, brincae, falare, pòniri | ctr. alciare, ampiai, pigai 1 Frasi achirriare a Tàtari ◊ su mudiore achirrat de repente: no s'intendhent prus chidérios de pessones, de animales (L.Loi) 2. achirratinne dae cadhu! ◊ canno proet, s'abba achirrat dae sas nues ◊ a su postale si li fint secatos sos frenos in sa pénnita e fit achirratu che unu raju a supra de su carru ◊ a Cristos nche l'ant achirratu dae sa ruche ◊ lampu de focu chi li achírriet! 3. a sa zanna l'at achirriau s'istanca ◊ a Cherchedhu l'ant achirratu s'apoerju "Sindrajolu" Etimo srd. Traduzioni Francese descendre Inglese to get down Spagnolo venir, ir, bajar Italiano venire, andare, scéndere Tedesco kommen, gehen, absteigen.

acorrochinàre , vrb rfl Sinonimi e contrari abbetiae, aperrighinare, tostoinare Etimo srd. Traduzioni Francese s'obstiner, s'entêter Inglese to get obstinate Spagnolo emperrarse Italiano incaponirsi Tedesco sich versteifen.

acroconài, acroconàre , vrb Definizione pigare crocone, arrennegu, dispraxere / acroconàresi de un'idea = incaschetare, tzacaresiche un'idea frimma in conca Sinonimi e contrari arrampedhai / abbetiae, afutare, airai, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchibberare, inchietae, inchighiristai, inchimerai, infelai, infuterare, renignai Etimo srd. Traduzioni Francese s'obstiner, se mettre en colère Inglese to get angry, to become obstinate Spagnolo enfadarse, emperrarse Italiano incaparbire, arrabbiare Tedesco eigensinnig werden, zornig werden.

afegonàre , vrb Definizione bufare binu meda (o àteru cun àrculu), èssere giau a su binu, imbriagare fatuvatu Sinonimi e contrari abbinai, afegare, infegare Etimo srd. Traduzioni Francese s'enivrer Inglese to become gipsy, to get drunk Spagnolo emborracharse Italiano avvinazzarsi, ubriacarsi Tedesco sich betrinken.

aggromoràre , vrb Definizione pigare o fàere gromore, arrennegu Sinonimi e contrari afelonare, aggromare, infelai, renignai Etimo srd. Traduzioni Francese s'emporter Inglese to get angry Spagnolo amoscarse Italiano stizzirsi Tedesco sich ärgern.

aggrunciàre , vrb Definizione fàere a unu túturu, a unu lómboru Sinonimi e contrari acarrongiai, afrascillonai, aggraminzonare, ammaugionai, arruntzai, atripitzare, frongire, granculai, iscrafangiai, pizigonare | ctr. istirai Frasi est una búglia o est beru custu meu malu abbizu? Si mi aggrúnciat limba e chizu candho ndh'intendho su seru! (I.Virdis) Traduzioni Francese se contracter Inglese to get wrinkled, to shrink Spagnolo contraerse, encogerse, arrugar Italiano contrarsi, spiegazzare Tedesco zusammenschrumpfen, schlecht zusammenfalten.

aggruncíre , vrb Definizione fàgheresi totu a prigas, a unu túturu, a cancarrone Sinonimi e contrari acarrongiai, afrascillonai, aggranchizonare, apigiare, arruntzai, atavellai, atribuntzire, frongire, granculai | ctr. istirai Traduzioni Francese se contracter Inglese to get wrinkle, to shrink Spagnolo contraerse, arrugarse Italiano contrarsi, piegazzare Tedesco zusammenschrumpfen, zerknittern.

allacàre 1 , vrb Definizione calare o orrúere chentza fortzas, guastare, nau de erbas Sinonimi e contrari allacanae, allancare, allagorjare, alleventare, ammoltighinare, arrematai, arrèndhere, ilvalaxare / apudrigare Traduzioni Francese s'affaisser Inglese to get disheartened Spagnolo abatirse Italiano abbiosciarsi Tedesco zusammenbrechen.

allicàre , vrb Definizione pigare o tènnere a unu cun allicos, cun calecunu gustu, pigare gustu, pònnere abbitúdine a calecuna cosa chi praghet; pònnere apostu, arrangiare, contivigiare, tènnere contu Sinonimi e contrari abbetuare, abesare, acomunai, acostumai, arranguai, imbisciare, ingustai / allichionare, ingolumare Frasi sos pitzinnos tue los incantas e allicas cun méndhula e nintzola 2. su frutu de sa binza cheret allicadu! Traduzioni Francese s'habituer, s'accoutumer Inglese to get accostumed Spagnolo acostumbrarse Italiano avvezzarsi, assuefarsi Tedesco sich gewöhnen.

altudhíre , vrb rfl: altzudhire, artudhire, artzudhire, astudhire, atudhire Definizione atzutzudhire, pònnere sa tzudha, inteterare su pilu de su fritu, de s'assíchidu o de sa timoria, de s'isprama Sinonimi e contrari aciuciudhae, altudhare, assunciudhai, aturtudhire, atzudhai Frasi sos pilos mi si fint altzudhidos ca mi pariat de intèndhere ispisinzu de pessones ◊ unu cane orulendhe ti astudhit sas palas de ispreu ◊ bastat solu un'umbra dai tesu chi bos faghet altudhire onzi tudha ◊ s'assuconu l'aiat fatu atudhire cantos pilos giughiat ◊ solu a bi pessare si mi artzudhint sas palas! Etimo srd. Traduzioni Francese en avoir la chair de poule Inglese to get goose-flesh Spagnolo espeluznar Italiano accapponare Tedesco schauern.

ammalèsci , vrb: malèsciri Definizione fàere andhandho e impeorandho, andhare de male in peus Sinonimi e contrari aggravae, immalèsciri, impeorai, impeusare, pejorare | ctr. imbonire, mediare Frasi no siast contràriu a s’onnipotenti ca s’ànima ti ammalescit! (E.Pillai)◊ is cosas funt ammalescendi! Traduzioni Francese s'aggraver Inglese to get worse Spagnolo empeorar Italiano aggravarsi Tedesco sich verschlimmern.

ammoriscài , vrb Definizione fàere de colore niedhudu, regotu, su colore chi giaet a sa carrítzia su sole a meda Sinonimi e contrari abburare, acotilai, anniedhigai, inniedhigai, recòghere Etimo srd. Traduzioni Francese noircir, brunir Inglese to get tanned Spagnolo broncear Italiano abbronzire Tedesco gebräunt werden.

ammurratzàre , vrb Definizione cambiare colore a murru, nau de sa die candho est cumenciandho a iscurigare Sinonimi e contrari ilmurinare, incrinare, interighinare, interinare, murinai Etimo srd. Traduzioni Francese faire nuit Inglese to get dark Spagnolo anochecer Italiano imbrunire, farsi nòtte Tedesco dunkel werden.

annebbiàre , vrb Definizione su si pigare annébbiu, arrennegu meda Sinonimi e contrari abbetiae, afutare, airai, aorcare, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, inchighiristai, inchimerai, incrabudhire, infelai, infuterare Traduzioni Francese se mettre en colère Inglese to get angry Spagnolo irritarse, encolerizarse Italiano adirarsi, sdegnarsi Tedesco sich erzürnen.

«« Cerca di nuovo