cabulàre , vrb: acabulare* 1 Definizione sighire, camminandho, e passare prus ainnanti de un'àteru, de unu tretu, fintzes passare camminandho e bastat, passare su tempus; èssere o arresurtare prus de unu tanti; a logos, arrecuire, furriare, torrare a domo, fintzes mòrrere Sinonimi e contrari barigare, colare, passae, probassai / iscabulare / recòrdere, contoniai Frasi su fizu creschindhe at cabuladu a su babbu ◊ a como che amus cabuladu chimbe contoneras ◊ pro chi apat su tempus cabuladu, los sento sempre bios cudhos bellos consizos ◊ apenas issos ndhe cabuleint in sa boltada de s'istradone, cudhu imbucheit a cadhu fuendhe ◊ su tempus càbulat lestru ◊ su cànnau mi che càbulat dae manos e su màsciu leat fua! 2. su chi iscries no depet cabulare sas duas pàzines 3. su sero semus cabulados a bidha ◊ su frade si ammalaideit e intro de unu mese che fit cabuladu! Traduzioni Francese franchir, dépasser, excéder Inglese to cross Spagnolo superar Italiano varcare, valicare, eccèdere Tedesco passieren, übersteigen.

giampàre, giampiàre , vrb: ciumpare, gimpare, giompai, giompare, giumpai, giumpare, zampare Definizione passare a brínchidu, brinchidare po passare de una parte a s'àtera de una cosa (erriu, camminu o àteru), passare de una parte a s'àtera; si narat fintzes in su sensu de trampare, cullonare / giàmpiami su logu! = baidindi!, a fora de inoghe! Sinonimi e contrari passae / sartai / ingannai Frasi marranu chi gimpes su giannile meu! ◊ so prontu a giumpare a pes seguros su badu de custu tempus (G.Fiori)◊ giompare sos rios candho sunt prenos de abba est una bella proa! ◊ che so passadu inoghe andhendhe atesu a giampare su mare a Continente (Sale)◊ a maridu meu giumpendhe a cadhu a còscia in d-unu riu si lu pigeit s'undha 2. su pisci de Santa Illa, dhu bendu a ispignarura, friscu, ancora giumpendi 3. bae ca tue a mie no mi giampas! Traduzioni Francese traverser, guéer, franchir Inglese to cross, to ford Spagnolo atravesar, vadear Italiano attraversare, guadare, valicare Tedesco überschreiten, durchwaten, übersteigen (verbo inseparabile).

incadhàre , vrb Definizione pònnere a cuadhissedha, pònnere una cosa in pitzu de s'àtera, mescamente nau de is cambas, de is nérbios Sinonimi e contrari incadhigare Etimo srd. Traduzioni Francese croiser, amonceler Inglese to overlap, to cross one's legs Spagnolo sobreponer, cruzar las piernas Italiano accavallare Tedesco übereinanderlegen, sich zerren.

ruciàre , vrb: orrucrare, rucrare, rugare, rugiare, rugrare, ruxare Definizione segare, fàere a orrugos; passare in mesu de unu logu, agiummai coment'e ispartzindhodhu in duos orrugos; imbistire a màchina a unu o ccn. cosa / rugare s'arresionu, s'argumentu = segare in curtzu su chistionu, lassare su chistionu a mes'incumentu, a rugos, chentza agabbadu Sinonimi e contrari arrogai, atraessare, istruncai, secare / ingruxai / imbestire 1 | ctr. annànghere Frasi s'istrada noa at rugadu su cumonale in duos ◊ custa linna cheret rugada ca est longa ◊ sa sorte ti at rujadu sos passos de sa vida ◊ no mi tratenzo e rugo s'argumentu 2. sas camineras rúciant zassos ruvosos ◊ no che rughes in mesu de su semenadu: cola a un'oru! ◊ chin custu viazu rucramus su mare ◊ che raxu at ruxadu rios, tancas, bidhas, serras ◊ in su caminu mi apunto pensamentosu candho mi ruxas ainnanti, pitzinna 3. sa cane l'at ruxada una màchina ◊ frànghedi a un'ala no ti rughent sas màchinas! Etimo ltn. cruc(u)lare Traduzioni Francese rompre, casser, traverser, heurter Inglese to break, to cross, to run into Spagnolo partir, cruzar, atropellar Italiano spezzare, attraversare, investire Tedesco brechen, durchqueren, überfahren.

sborrài , vrb: isborrai*, sburrai Definizione iscríere in pitzu e de dónnia betu in àtera iscritura o fintzes arrasigare s'iscritura chi no si potzat bíere o lígere bene; fintzes immentigare, pònnere in olvidu Sinonimi e contrari burrai, irgantzellare / ilmentigare Traduzioni Francese biffer, rayer Inglese to cross out Spagnolo tachar Italiano depennare Tedesco durchstreichen.

signàre , vrb: sinnai, sinnare Definizione fàere su singiale de sa grughe; fàere is sinnos a su bestiàmene in is origas; pònnere o lassare singiale, marcu de calecunu cropu o istrúpiu, fintzes sestare sa tula arandho o semenandho Sinonimi e contrari malcare Frasi a su mortu l'ant bestidu e sinnadu a corpus fritu ◊ candho s'intrat a crésia si sinnat ◊ m'imbenujo e mi ponzo a mi sinnare ◊ tràtalu cun pitzinnas, ca s'ides nuda a mie ti ndhe sinnas! ◊ eo ti sinno in lúmene de su Babbu, de su Fizu e de s'Ispíridu Santu! 2. s'anzone fit sinnatu: zuchiat una grunninina in sa punta de s'oricra ◊ sas anzonedhas pesadas cherent sinnadas ◊ depiant aproillai unus cantu cumpàngius ca depiaus sinnai is angionis 3. in su sentidu meu sa bértiga de s'istadea àsciat e falat ca no lu sinnat su pesu de sas dudas! (F.Múrtinu)◊ li fit assénnita chin su chicaju e si no si fit reminata a nche brincare sa gianna l'aiat sinnata male Etimo ltn. signare Traduzioni Francese faire le signe de la croix, marquer le bétail au feu rouge Inglese to countermark, to cross oneself Spagnolo persignarse, santiguarse, marcar Italiano fare il ségno della cróce, contrassegnare Tedesco das Kreuzzeichen machen, kennzeichnen.

zampàre , vrb: ciumpare, giampare*, zumpare Definizione passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa, de ccn. logu (segundhu ite si giumpat, passare a brínchidu in pitzu), passare de una chistione a un'àtera diferente, fintzes fàere prus de unu tanti (de cosa, de trebballu) Sinonimi e contrari passae, sartai Modi di dire csn: z. unu riu, unu fossu, unu muru, unu truncu, su giannile, su mare; e zàmpadi!… (nadu a marrania) = arguai a tie chi ti moas a perunu logu! Frasi dhos ant bistos candu funt zampandhe in su frúmmene ◊ sa conca mia no che fit prus in logu nostru: aiat zumpadu su mare ◊ si fit istadu ómine de cabbale no aiat zumpadu su zannile meu, pro su chi mi at fatu 2. che a isse zampeis is chent'annos! Traduzioni Francese traverser, franchir Inglese to cross, to ford Spagnolo atravesar, cruzar, vadear Italiano varcare, attraversare, guadare Tedesco überschreiten, durchwaten.

«« Cerca di nuovo