abbanzàre , vrb Definizione giare una surra, pigare a cropos, iscúdere Sinonimi e contrari acamassare, aciocai, addobbai, arropai, assurrare, atripai, carrubbare, isciúdere, magiare, pisiliai, sussare, zongare Frasi dae una parte sos bombardamentos americanos, dae s'àtera sos tedescos, e issos sempre in mesu abbanzados ◊ si moviat che maca abbanzèndhesi che linu suta de s'àlghida ◊ l'aia abbanzadu ca no podia agguantare de mi àere faedhadu de gai Etimo srd. Traduzioni Francese frapper Inglese to beat Spagnolo golpear, pegar Italiano picchiare Tedesco schlagen.

abbertighedhàre , vrb: Definizione foedhandho de is matas chi portant frutu, iscúdere a pértiga a is cambos po ndhe fàere orrúere a terra su frutu Sinonimi e contrari abbertighitare, magiare Etimo srd. Traduzioni Francese gauler Inglese to beat down Spagnolo varear Italiano abbacchiare, bacchiare Tedesco abschlagen.

aciocài, aciocàre, aciocàri , vrb: agiocai Definizione pigare a cropos, pigare a briga, a befa, giare una briga; arregòllere a unu logu, aciapare o agatare a unu faendho dannu o furandho, o fuindho; acudire, lòmpere, ammuntonare, chistire impare, pinnigare pigandho totu o cosa meda Sinonimi e contrari abbanzare, atripai, isciúdere, magiare, surrai / certai / acafai, aciapai, aggafai, assacarrare, adobiai, cassai, collire, tènnere, tenturai Modi di dire csn: a. sa terra acanta a sa matixedha = collire o afranzare sa terra a su prantone; a. a fuiri, a cúrriri = illoràresi a fuire, a cúrrere Frasi s'iscocu su ladroni tochendimí is crabitas nci dh'aciocu su cani! 2. candu ndi aciocàst unu muntoni de cosa, de cuss'ortu, ciai fusta cuntenta! ◊ soi aciocandu ladàmini ◊ aciocamindi cussu libbru! ◊ cuss'orruga aciocàt s'abba de totu sa bidha e si fut fata a unu frúmini ◊ sa genti aciocat prus a innòi chi no a crésia ◊ comente at apertu su portale, sa gente si est aciocada a pratza (I.Patta)◊ a s'umbra is pipius aciocànt e giogànt impare ◊ a bortas is féminas si aciocant a piscinai 3. iant inténdiu una fémina aciochendu su pobidhu po mòri de un'atra fémina ◊ dh'ant aciocau canis arrabiaus ◊ ant aciocau is ladronis furendi 4. ant aciocau a cúrriri Etimo spn. achocar Traduzioni Francese malmener, capturer, entasser Inglese to beat up, to heap, to capture Spagnolo pegar, capturar, detener Italiano malmenare, catturare Tedesco mißhandeln, gefangennehmen.

addobbài , vrb: addobbare, addubbare, atobbai, atobbare, dobbare Definizione iscúdere, giare cropos, atripare, pigare a cropos; atumbare o lassare andhare a cropu; acropare, cravare a cropos / a. su ferru = mazare, triballare su ferru in s'incúdine Sinonimi e contrari abbanzare, aciociai, acorpai, arropai, assurrare, atripai, cardare, carrubbare, ildobbare, isciúdere, magiare, sussare / tzocare / imbolare Frasi addòbbadi sa conca a sos muros, si no ischis it'e fàghere! ◊ intendiant cussa gennixedha addobbendisí de istrémpiu ◊ no ti paro sas palas nendhe "Addobba!" ◊ ista sériu, mighi ti addobbo! ◊ at addobbau tres cropus arrabiaus a sa genna ◊ una fémina arruendu at atobbau sa conca a unu truncu ◊ una die atobbeint a su batente: fit una pisedha minore 2. si ndh'est addobbadu subra mia 3. is sordaus iant addobbau is obbilus a Gesús po dh'apicai a sa gruxi Etimo srd. Traduzioni Francese battre, frapper Inglese to beat Spagnolo golpear, dar, sacudir Italiano percuòtere, bàttere, sbàttere Tedesco schlagen, stoßen.

arropài , vrb: arropare, orropai Definizione giare cropos, surra / a. su ferru callenti in s'ancódina = mazare, triballare a martedhu Sinonimi e contrari abbanzare, aciociai, acorpai, addobbai, assurrare, atripai, cardare, carrubbare, isciúdere, magiare, sussare Frasi dh'at arropau a zirónia ◊ ant certau e si funt arropaus puru ◊ a su piciochedhu dh’at amaletzau de dh’arropai 2. toroju de puzones arropat su coro e su bentu sighit a alenare (G.Orgolesu) Traduzioni Francese frapper, battre Inglese to beat Spagnolo golpear, batir Italiano picchiare, percuòtere Tedesco schlagen.

atripài , vrb: atripare Definizione pigare a cropos, iscúdere; atumbare, tocare a cropu a calecunu logu Sinonimi e contrari abbanzare, aciocai, addobbai, arropai, assurrare, atripongiai, fèrrere, isciúdere, magiare, mungiai, sussare / colpare / tipilire Frasi custu est su miu, custu su tuu: no c'est abbisóngiu de si atripai! ◊ fint totugantos iscudindhe, a chie podiat piús atripare ◊ canno su frailarzu comintzàt a atripare su martzedhu a s'incúdina acudiat crachi pitzinnu 2. at zau un'iscartarada e at atripau sa conca ◊ trambedha trambedha at atripau a una mata ◊ custu s'est dadu a fàghere atripàndhesi a una parte e a s'àtera Etimo srd. Traduzioni Francese frapper Inglese to beat Spagnolo golpear Italiano picchiare Tedesco schlagen, verprügeln.

copedhàre , vrb: corpedhare Definizione giare cropos, prus che àteru piticos, lestros aifatu de pare, istare giaendho cropos Sinonimi e contrari colpare, fèrrere, tochedhare Frasi in iscola a segare, a corpedhare, a pulire, a tínghere, e gai, mancu a zogu, mancu brullendhe faghet ◊ ite li ses corpedhendhe, a martedhu, a cussa cosa? ◊ s'intendhet su mastru de linna corpedhendhe, paret puntzitendhe carchi cosa 2. unu túnciu paret essendhe dai sos muros e copedhendhe a balcones e giannas Etimo srd. Traduzioni Francese battre, taper plusieurs fois Inglese to beat over and over Spagnolo golpear muchas veces Italiano bàttere ripetutaménte Tedesco wiederholt schlagen.

isciúdere , vrb: iscúdere, iscudi, iscúdiri, iscútere, scudi Definizione giare cropos, pigare a cropos (ma bastat fintzes unu cropu solu); iscutulare, betare, atzapulare, mòvere a cropu cun fortza e fuliare o fàere lòmpere atesu, fàere o lassare orrúere a terra / 1ˆ p. sing. ind. pres. iscuto, iscutzo; pps. iscutu; cong. pres. 2ˆ p. sing. iscutzas Sinonimi e contrari abbanzare, acamassare, aciocai, acorpai, addobbai, arropai, atripai, irbatulare, iscotzinare, sussare, zongare / ghetai, imbolare Modi di dire csn: i. a libbru, a berbos = nàrrere peràulas fortes; i. una cundenna, annos de galera = betare una cundenna; iscúdere su sorde de una malandra = fàgherendhe rúere o essire su sorde; meghina de iscúdere = meighina chi ndhe faghet rúere su sorde Frasi sa sorte chin sa destra mi at iscutu, chin sa manca corpadu ◊ iat pigau unu fusti e iat atacau a iscudi a peis e totus si ndi fuant pesaus ◊ si no faghes a bonu t’iscudo a iscantarzada! ◊ si as de m'iscúdere, colpa! ◊ parent canes, iscudèndhesi a moltolzu ◊ candho ndhe imbatet l'iscuto che unu cane!◊ no dh'iscutzas, s'animale: ammasetzat frandhigandhodhu! 2. is óminis me is matas iscudint s'olia cun is furconis e is féminas asuta ndi dha bodhint ◊ at iscutu duos brincos e ch'est rutu ◊ candho mi as bidu reu, a terra mi as iscutu! ◊ su pitzinnu si ndh'est iscutu a subra mia ◊ si ndh'est iscutu de su letu ◊ si nc'iscudit a sa tzurpa acantu dhui at pirígulu ◊ che l'at iscutu in mare ◊ su pudhu iscudet unu cantu chi assustrat sas coitas 3. bi at àrbures chi iscudent foza in atunzu e àteras chi iscudent foza in istiu ◊ daghi at a àere iscutu su machine, torret a inoghe! Etimo ltn. excutere Traduzioni Francese battre, frapper Inglese to beat Spagnolo golpear, pegar Italiano bàttere, picchiare, scagliare Tedesco schlagen, prügeln.

iscotzinàre , vrb: iscurtinare, iscurtzinare, iscutinare, iscutzinare Definizione mòvere sa cosa a cropos o iscúdere coment'e po che dhi fàere orrúere su chi portat atacau; lassare andhare, fintzes bogare, istesiare calecuna cosa o a ccn.; èssere a úrtimos de calecuna cosa, acabbandho Sinonimi e contrari acinnicai, assucare, innaigai, ischitinare, iscutuai, issucare, sachedhare, sucariare, sutrinnare / caciare, iscabbúllere / acabbae Modi di dire csn: i. foza = lassare andhare o pèrdere sa foza; i. fiore = lassare rúere su fiore (chi lassat su frutu seberadu); i. olia, landhe = iscúdiri olia, làndiri; iscutinaresindhe sas manos (de carchi cosa o chistione)= acabbai de si nd'interessai, lassai pèrdiri, no nci pentzai prus (itl. lavarsene le mani) Frasi est rutu a terra, si ndhe pesat e si ndhe iscotzinat su prúere ◊ iscútinache sa tiaza fora! ◊ su bentu iscútinat sas àlvures e paret de las chèrrere ispeigare ◊ sas àrbures sunt iscutinendhe fiore, foza ◊ apo iscotzinadu sa chisina 2. nues gràvidas de abba sunt prontas a iscutzinare pro su sidi de sa terra 3. los zuto alliados, cussos malafatores, no mi los poto iscutinare! ◊ si che rues in manos de zustíssia za ti l'as a iscutinare gai! ◊ candho si nche iscutzinabat sas umbras malas dae su cherbedhu, tandho torrabat in sèsi 4. sa figu est iscutinendhe: àteras pagas dies e no che ndhe at prus! Etimo srd. Traduzioni Francese secouer, gauler, chabler Inglese to beat down, to shake Spagnolo sacudir, zarandear, varear Italiano scuòtere, scrollare, bacchiare Tedesco schütteln, rütteln, abschlagen.

magiàre , vrb: mazare Definizione giare una surra, iscúdere a meda, atripare; foedhandho de matas, iscúdere is cambos cun sa pértiga po ndhe fàere orrúere su frutu / mazare a unu a terudha = fai a bregúngia, acomenti faint is féminas chi iscudint is óminis a turra Sinonimi e contrari abbanzare, aciocai, addobbai, arropai, assurrare, atripai, isciúdere, ammaciocai, sussare / fèrrere Frasi ndhe l'apo ghiradu maza maza dae ziru, cussu rundhellu! 2. ses urrutu e as magiau ◊ sas undhas de su mare mazant in sas rocas ◊ oe ndhe mazamus sa nughe ◊ sa mariposa est magiandhe sas alas in sos vridos Etimo srd. Traduzioni Francese malmener, gauler, chabler Inglese to beat up (down) Spagnolo pegar, varear Italiano malmenare, bacchiare Tedesco schlagen, prügeln, mit einer Stange abschlagen (Kastanien u. ä.).

matzocàre , vrb: ammatzocai*, matzucare Definizione iscúdere o magiare a matzucu; peleare meda / matzucare landhe, olia, nughe = iscudi làndiri, olia, nuxi Sinonimi e contrari corpare, isciúdere, magliucare, matzucorjare Frasi lassae de irgherrimiare: bisonzu de bos matzucare azes?! ◊ acàbbala, chi sa zente curret a inoche credendhe chi nos semus matzucandhe! ◊ so che pianta esposta in sa cudina, matzocada però dae su bentu chi ndhe li at rutu fozas e ispina Traduzioni Francese donner une volée de coups de bâton Inglese to beat Spagnolo apalear, aporrear Italiano bastonare Tedesco verprügeln, prügeln.

«« Cerca di nuovo