abbrunchilàre , vrb Definizione pònnere su brunchile, su crabistu a un'animale Sinonimi e contrari acrabistai, afrancilai, ammurralare, ammurrialare, arrunchilare, imbrunchidare, incrabistae | ctr. irbruncilae Terminologia scientifica pst Etimo srd. Traduzioni Francese enchevêtrer Inglese to tie with a rope Spagnolo encabestrar Italiano incapestrare Tedesco anbinden.

acapiàe, acapiài , vrb: acapiare, acapiari, capiai Definizione pònnere s'acàpiu, lióngiu, codriola chi, passada e fata a nodu cun is càbudos a inghíriu de duas o prus cosas, dhas aguantat impare / acapiai sa coja = fàghere s'assiguronzu Sinonimi e contrari alliongiae, liai, muciullai, prèndhere, tènnere | ctr. isòlbere, isprèndhere, scapiai Frasi che unu perru mi ant acapiau chena li dèpere obbligassione ◊ de furonis sa giustítzia no fut mai arrennéscia a ndi acapiai ◊ su telu denanti est lisu e portat una cordiola po dh'acapiari a parti de palas Etimo itl. accappiare Traduzioni Francese lier Inglese to tie Spagnolo atar Italiano legare Tedesco binden.

acrabistài, acrabistàre , vrb: acrapistare Definizione pònnere su crabistu a un'animale; acapiare sa bide noa po no che dha betare is bentos fortes Sinonimi e contrari abbrunchilare, imbrunchidare, incrabistae Etimo srd. Traduzioni Francese enchevêtrer Inglese to tie with a rope Spagnolo encabestrar Italiano incapestrare Tedesco anbinden.

afunài , vrb: afunare Definizione acapiare, pigare a fune, imbojàresi cun sa fune, troboire cun sa fune Sinonimi e contrari infunai, prèndhere / pinnicai Frasi sos chi crent de àere in punzu s'anzena volontade sunt ammanitzendhe trobeas pro afunare ideas e fadigas ◊ at afunau su muenti a su tzugu 2. sos carabbineris s'ant afunatu dae s'ufissu de sa coperativa totu sos documentos ◊ aiat irrobbatu su bancu, s'aiat afunatu gamas de erveches e vulos ◊ sos rivos ufratos si afunant totu, pessones, béstias e tupas Etimo srd. Traduzioni Francese enchevêtrer Inglese to tie in a rope Spagnolo encabestrar Italiano incapestrare Tedesco das Halfter anlegen

allàtzu , nm: lantu* Definizione lióngiu, acàpiu, css. cosa chi podet serbire po acapiare in calecuna manera Sinonimi e contrari presógliu / avincu / ispera Modi di dire csn: truncare sos allatzos = isbodhiaisindi, lassare sos inghírios; truncare sos allatzos cun ccn. = essire a iscórriu, in malas; pèrdere donzi a. = pèrdere s'isperàntzia, isporàresi Frasi cantos allatzos amus truncadu a su gherra gherra! ◊ féminas, allargu, chi dogni allatzu cun bois est truncadu! ◊ bi tenzo allatzos de corzu boinu ◊ at leadu su fizu a corpos de allatzu 2. ndhe at pérdidu donzi allatzu Traduzioni Francese lien Inglese lace, tie Spagnolo lazo Italiano làccio, vìncolo Tedesco Schlinge, Band.

ammolàre , vrb Definizione fàere una pedra a mola de molinu; fàere a mola, ingrussare in s’arraighina, nau de erbas e tupas, e de sa carre in su sensu de fàere a gurone, betare o crèschere in tita (nau de animale fémina candho est acanta a angiare); cuare in calecuna mola de matedu, fintzes pònnere asuta de calecuna mata in s'umbra comente faet su bestiàmene, pinnigare o aunire totu impare Sinonimi e contrari afundhare 1 / abbusare 1, ammagare, atupare, intupai Frasi s'antunna est ammolada ◊ sas berbeghes zughent sa tita ammolada ◊ bi at raighina de s'àrbure chi si ammolat 2. sas berbeghes si sunt ammoladas meriendhe Etimo srd. Traduzioni Francese enjaler Inglese to tie to the anchor stock Spagnolo hacer una muela, encepar Italiano acceppare Tedesco einen Anker stocken.

annoài , vrb: annodare, annodiare, annuae, annuai Definizione acapiare o fàere nodu, fàere a nodu, su nodu (fintzes aciunghendho duos càbudos); essire totu nodos, totu betau apare Sinonimi e contrari annodighedhare, annodricare, ingiobare / imbetzare | ctr. isòlbere, snuai Frasi su tzugu annuat a is palas ◊ su càbudu iscapu prus no annuas ◊ pitzinnas e pitzinnos a rodeu annodaimis su mucadoredhu nelzendhe "Tue ses compare meu"◊ is duas fillas fibànt, tessiant e annuànt is fius 2. sos pilos si li sunt totu annodados, istendhe chentza s'ispizare Etimo srd. Traduzioni Francese nouer Inglese to tie in a knot Spagnolo anudar, atar con nudos Italiano annodare Tedesco verknoten.

colbàta , nf: corbata, crobbata, gorbata Definizione genia de trastighedhu (una tira de orrobba longa prus o mancu unu metro, larga pagos centímetros) chi si ponet po bellesa s'ómine, intrau a inghíriu de su collu de sa camisa, ue si faet su nodu in mesania, e lassau pendhendho in petorras / su porcu a corbata = pessone fata a sa russa Sinonimi e contrari tulbata / cdh. culbata Frasi prima in racas, cossos e bentones, in pedhes e berritas fint bestidos: como in corbata semus sennorones (L.Marteddu)◊ cun totu s'afródhiu tuu non ses capassu a fai s'annuu a sa corbata! Traduzioni Francese cravate Inglese tie Spagnolo corbata Italiano cravatta Tedesco Kravatte.

liài , vrb: liare, ligai, ligare Definizione acapiare cun calecunu lióngiu, ma mescamente acapiare bestimentu cun is corros de su bestimentu etotu (es. sa tiazola, su muncadore), o fintzes ammontare sa conca, aderetzare is pilos; rfl. chínghere; fàere una genia de meighina, fatúgiu, acapiare cun is brebos Sinonimi e contrari acapiae, alliongiae, prèndhere | ctr. isòlbere, isprèndhere Modi di dire csn: liai ogu = pònnere ogru; liai bèni fuedhendu = fàghere unu chistionu ladinu, bene fatu, chi benit a concruos; ligai perda in anedhu = incrastare ranu de prendha in anedhu Frasi candho si nch'est ischidadu, si est sapunadu, si at liadu sa berrita a tortu e at carrigadu s'archibbusu ◊ liadí sa bulla de sa camisa aintru de is cratzonis! 2. lis at nau sos berbos, a sos canes, pro los ligare ◊ cussu daori depit èssi ogu chi dhi ant liau! Traduzioni Francese lier Inglese to tie Spagnolo atar Italiano legare Tedesco binden.

prèndhere , vrb: prènnere Definizione pònnere o poderare a istrintu cun calecuna cosa – acàpiu – a inghíriu (faendho coment'e a fasche), agguantare apostadamente arréschiu a calecunu logu o cosa cun fune o css. àteru acapióngiu a bisura de fune, codriola, filuverru o àteru deasi; in cobertantza, agguantare a ccn. impreau, obbrigau de no pòdere fàere prus totu su chi bolet o chi iat a pòdere / pps. presu Sinonimi e contrari acapiae, alliongiae, apresorzare, liai, muciullai | ctr. iscapiae, isòlbere, isprèndhere Modi di dire csn: no b'àere filu ’e prèndhere = (fuedhendi) nàrriri cosas sentza de fundóriu, chi no tenint sétiu, chi no bi at ne cabu e ne coa; prèndhere a nodu mortu, o a nodu biu = fàghere unu nodu malu a isòrbere, chi no b'isorbet, o unu nodu fàtzile de isòrbere; prèndhere a peràulas fortes = fai mazinas, afaturai; prèndhere s'imbíligu a unu = furcare, ingannai a unu Frasi sa buca de su sacu si prendhet pro no che essire sa cosa ◊ prendhiat sa craba a fune longa a pàschere ◊ sa lóriga in su muru bi est a prèndhere animale ◊ sa linna si prendhet a fasche ◊ impàrali a prènnere sas corrias de sas iscarpas! ◊ prendhindhe dàeli duas incropadas pro agguantare de prus! 2. cun totu custos impitzos de binzas, de ortos e bestiàmine so presu chentza fune 3. fit giradu de carvedhu e candho faedhaiat no bi aiat filu de prèndhere ◊ in su chi naras no bi at filu de prèndhere ◊ no ti fides, mighi cussu prendhet s'imbíligu fintzas a su dimóniu! ◊ sos canes lapaos nanchi no si lassant prèndhere chin sos berbos… Cognomi e Proverbi prb: chie bene prendhet mezus isolvet Etimo ltn. prehendere Traduzioni Francese lier, ficeler, lacer Inglese to tie Spagnolo atar Italiano legare, allacciare Tedesco binden, zusammenbinden, festbinden, zubinden.

«« Cerca di nuovo