àcidu , agt, nm: àssidu, àtzidu Definizione chi tenet sabore forte, pitziosu, aghedu, prus che àteru de cosa guasta; css. sustàntzia chi in sa molècola sua podet aciapare àteros eletrones Sinonimi e contrari acru, achedu 2. dona atentzioni chi no ndi essat s'àcidu de sa bateria! Terminologia scientifica sbr Etimo spn. àcido Traduzioni Francese acide Inglese sour Spagnolo ácido Italiano àcido Tedesco sauer, Säure.

acriàre , vrb: agriai, agriare, arghiare Definizione su si fàere aghedu nau fintzes in su sensu de fàere dispraxere) Sinonimi e contrari achedare 1, agritzare, argai, axedai, frammentai, imbischidare 2. candho fit sordau, una lisséntzia de bíndhichi dies fit serbia petzi a acriare de prus su distacu de sa parténtzia Etimo srd. Traduzioni Francese aigrir Inglese to sour Spagnolo agriar Italiano inacidire Tedesco säuern.

acrónzu , agt: agrognu, arghionzu Definizione nau de sabore, chi est unu pagu aghedu Sinonimi e contrari acriolu, agrestinu, agritu Terminologia scientifica sbr Etimo srd. Traduzioni Francese aigrelet Inglese rather sour Spagnolo áspero Italiano asprigno Tedesco säuerlich.

agrestínu , agt, nm: arestinu Definizione chi tenet sabore de agreste, chi est pagu druche, aghedu / èssere, fàghere a s'arestinu = che is animales Sinonimi e contrari acronzu, agritu Terminologia scientifica sbr Etimo srd. Traduzioni Francese aigre, acidulé, aigrelet Inglese sour, unripe, sourish Spagnolo áspero, agrio Italiano aspro, acèrbo, agrigno Tedesco sauer, säuerlich.

agrítu , agt: agritzu, arghitu Definizione min. de agru, unu pagu aghedu Sinonimi e contrari acriolu, acrisinu, acronzu, agràciu, agrestinu, arghixi, argútzulu, asprixi | ctr. druce Cognomi e Proverbi smb: Arghittu Terminologia scientifica sbr Etimo srd. Traduzioni Francese aigre, acidulé Inglese sour, acidulous Spagnolo áspero, agrio Italiano aspro, acìdulo Tedesco herb, säuerlich.

arreghentiàre , vrb: reghentiare Definizione fàere coment'e una segada o unu male prus reghente e chi po cussu dolet de prus / a. sas piaes, sa pena = impeuare, acradiare sa pena, fai incrèsciri de prus is liagas Sinonimi e contrari agghegiare, imprujare Frasi custu fritu mi at arreghentiadu sos dolores Etimo srd. Traduzioni Francese aigrir, irriter Inglese to sour Spagnolo avivar, agudizar Italiano inasprire, inciprignire Tedesco verschlimmern.

àspru , agt: aspu Definizione nau de sabore, chi est unu pagu aghedu; nau de orrobba, de pomentu, de unu pígiu, chi a dhu tocare arreschet e punghet unu pagu; nau de terrenu, chi est metzanu, logu malu Sinonimi e contrari agritzu / arràspidu, arraspinosu, arraspiosu, arrescidhosu, asprosu / asprinu | ctr. durche / lísiu Frasi su nuragus est bonu po fai binu, ma aspixedhu po papai 2. custu pamentu de cantu est aspru est malu a mundhare ◊ cuss'abba depet èssere carcària: sa robba samunada la faghet aspra 3. est su padronu de cussos aspros ue tenet su bestiàmine Etimo ltn. asp(e)ru Traduzioni Francese aigre, âpre, rêche Inglese sour Spagnolo áspero Italiano aspro, rúvido Tedesco herb, rauh.

bíschidu , agt, nm: víschidu Definizione chi si est imbischidadu, aghedau, guastu: coment'e númene est su cagiau aghedu; nau de su fàere de unu, chi est ifadosu a tropu Sinonimi e contrari acriau, acru | ctr. durche, púliri Modi di dire csn: frue, merca bíschida, casu, late b.; pane b. = pane tropu pesadu; botu b. = botu malu a baliare, tropu; paràula b. = peràula mala; abba b. = abba apojada a tempus meda, mescamente in tempus caente; b. che giodhu, che lua = meda; èssere b. dae su sonnu = chi at drommidu a tropu; terra bíschida = ? Frasi sa preta a chie li piaghet púrile e a chie bíschida ◊ cussa figu est bíschida ◊ sa peta cota a budhidu dae deris cun custu tempus caente est bíchida, frundhichela!◊ no fis ricu, ma daias late, bíschidu, casu e soru 2. candho cantas cun megus, no ti perdas che bíschidu lèndhedi s'ispuntu! ◊ ndhe zughet, de botu bíschidu, cussu pisedhu: no istat un'iscuta in asséliu! ◊ custu pisedhu est bíschidu che lua ca l'ant imberriadu ◊ sa brulla lis est pàssida tropu bíschida 3. su pamentu fit de terra bíschida Terminologia scientifica sbr Etimo ltn. viscidus Traduzioni Francese aigri, tourné Inglese sour, embittered Spagnolo agrio Italiano inacidito Tedesco sauer geworden.

ghínda , nf: ghinga Definizione genia de cheréssia, unu pagu marigosa; su pl. e in cobertantza, cropos, surra Sinonimi e contrari cariasambriaga, cerexiabburda / colpu, dobbe / bidhighitu, bistonca 2. conca de ossu, bolis provai un'àtera surra de ghingas?! ◊ oi dhu tocu de ghingas! Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese griotte Inglese sour black berry Spagnolo guinda Italiano vìsciola, amarèna Tedesco Sauerkirsche, Amarelle, Weichselkirsche.

imbischidàre , vrb Definizione essire bíschidu, aghedu, mescamente nau de su late o de cosas fatas cun late (es. cagiau), o fintzes de cosa chi si aghedat guastandhosi Sinonimi e contrari achedare 1, acriare, axedai Frasi pro fàghere sa preta bíschida pazant su late e imbetzes de lu fàghere a casu ndhe lu piscant a fitas e las lassant imbischidare ◊ bi ndhe at chi sa preta la mànigant apenas s'imbíschidat chena che la pònnere in sa salamuja Etimo srd. Traduzioni Francese aigrir Inglese to sour Spagnolo agriarse Italiano inacidire Tedesco sauer werden lassen.

ispabarotàda , nf: ispaborotada Definizione su ispabarotare; boghe, cosa chi si narat brigandho a unu Sinonimi e contrari apoboretada, atzúrridu, chirella, iscamurriada, isvàpiu, isvrúdhiu, rimbicu Frasi làssami sas ispaborotadas: a mie no mi giughes a frunzita! Etimo srd. Traduzioni Francese mercuriale, semonce Inglese rebuke, sour Spagnolo reproche Italiano rimbròtto, rimpròvero aspro Tedesco Verweis, Vorwurf.

ispuntài , vrb: ispuntare, spuntai Definizione segare is puntas, segare o guastare sa punta, tocare su binu nou; bogare cosa posta a punghidura; cumenciare a bogare, a essire sa punta; rfl. nau de is binos, essire aghedos, guastos Sinonimi e contrari ispitare, scomai / essire / achedare 1 | ctr. acuciai Frasi in binza semus ispuntendhe sa bide ◊ a faedhare male ses avesu: sa limma ti la deves ispuntare! (V.Congias) 3. in Sardigna no passat dí chi no ispuntit unu frori de una mata Etimo srd. Traduzioni Francese épointer Inglese to blunt, to cut the tip off, to come up, to become sour Spagnolo despuntar, aparecer, agriarse Italiano spuntare Tedesco die Spitze abbrechen.

ispúntu , agt: spuntu Definizione nau de binu, chi est aghedu, aghedandhosi / leare s'i. = aghedare Sinonimi e contrari aghedadu Frasi binu, piritzolu ispuntu ◊ candho cantas cun megus, no ti perdas che bíschidu lèndhedi s'ispuntu! Etimo srd. Traduzioni Francese aigre, tourné Inglese sour Spagnolo agrio Italiano àcido Tedesco sauer.

«« Cerca di nuovo