cabàle , agt Definizione chi leat o balet su matessi tanti, chi torrat apare, chi tenet sa matessi mannària, artària, chi est cantepare, fintzes chi est totunu / dare contos cabales = precisos, giustos Sinonimi e contrari cantepare, giustu, guale Frasi nois duos no semus cabales ◊ teniat unu giú, una prendha: fint duos boes cabales ◊ a totu su mundhu at brotadu frutu de gràtzias cabale ◊ no est semper chi su resultadu est cabale a su disizu Etimo ctl., spn. cabal Traduzioni Francese exact Inglese right, o.k Spagnolo cabal Italiano esatto, giusto, pari Tedesco richtig, gleich.

derèta , nf: drelta, dresta Definizione una de is duas manos, sa prus àbbile, manu bona (po is prus, ca sinono po is mànchinos est s'àtera) Sinonimi e contrari manuesta, esta | ctr. manca Frasi a sa dereta, in coxina, una porta donat a is aposentus ◊ e a drelta si girat e a manca, unu chíndhalu paret in die de bentu ◊ in cussa calara, a dereta dhoi est su campusantu ebreu ◊ si mi mancas tue est che a mi mancare sa destra ◊ Gesugristu, artziau a is celus, est assentau a sa dereta de Deus Babbu Cognomi e Proverbi smb: Deretta Traduzioni Francese droite Inglese right hand Spagnolo derecha Italiano dèstra Tedesco Rechte.

derétu , nm: diritu Definizione su pertocare o tocare de una cosa a unu, e fintzes sa cosa chi dhi tocat segundhu sa lei, is costumas, o s'arrexone; is leis, s'istúdiu de is leis Modi di dire csn: èssere in diritu, leare, pèrdere su d.; abarrai in su d. suu = pretènnere petzi su chi li tocat de diritu Frasi deo so in su deretu meu ◊ su diritu a su trabballu de sa lei est nomenau ma non nci ndi at de prus oguali abetu acacigau ◊ cherimos chi si trabballet pentzandho a sos deretos de sos pipios e de sos zòvanos Etimo ltn. *derectus Traduzioni Francese droit Inglese right Spagnolo derecho Italiano diritto Tedesco Recht, Jura.

déstrinu , agt Definizione chi manígiat de prus e méngius sa manu destra Sinonimi e contrari | ctr. manchinu, mancosu Traduzioni Francese droitier Inglese right handed (person) Spagnolo diestro Italiano destrimano Tedesco rechtsgängig.

, avb: cei, gei, gi, già, giai 1, za Definizione foedhu impreau meda prus che àteru po giare prus fortza a su chi si narat, po dhu giare coment'e cosa segura, in su sensu de emmo: a bortas tenet valore cuncessivu; giai s'impreat fintzes (ma raru) cun su significau de s'italianu già (tempus passau)/ nàrriri o fai ca giai = nàrriri carei, adduire Frasi giai mi dh'ais a nàrrere! ◊ gei est aici! ◊ gei ses a frori, fillu miu!…◊ gei fiat ora!…◊ dèu no timu, ma tui giai! 2. bella gei ses bella, bella e geniosa: ti ses fata a isposa e no ti cojas mai! ◊ gi andu, ma no passu in su mòri! 3. c'est essiu giai de un'ora 4. fait ca giai isconchitendi tantis bortas Etimo ltn. iam Traduzioni Francese déjà Inglese already, yes, that’s right Spagnolo ya Italiano già Tedesco schon.

importósicu , agt Definizione chi importat, chi est de giudu, balet, ma fintzes nau in su sensu chi est própriu sa cosa de fàere, su chi dhue bolet o andhat bene Sinonimi e contrari importante 2. su chi narat issu za est pacu importósicu! ◊ importósicu est chi cussu siat donzi sera in domo tua?! Traduzioni Francese opportun Inglese opportune, right Spagnolo oportuno Italiano opportuno Tedesco passend, angebracht.

ingrasciàre , vrb prnl: ingrassiare, ingratziai, ingratziare Definizione pedire gràtzias, su si betare a pedire calecunu praxere, su si abbasciare a cricare s'agiudu angenu agiummai coment'e pedindho gràtzias Sinonimi e contrari avocai, ingramesciare, invocai Frasi tia Frantzisca si est ingrasciada a Nostra Segnora ◊ ingratziadí a santa Marina ca bis chi sa cosa càmbiat! Etimo srd. Traduzioni Francese gagner les bonnes grâces Inglese to get on the right side of Spagnolo ganarse, cautivarse Italiano ingraziarsi Tedesco sich beliebt machen.

«« Cerca di nuovo