cànna , nf Definizione genia de erba linnosa (upm) chi faet manna, arta, longa fintzes chimbe e ses metros, cun su truncu buidu de nodu in nodu ue bogat una fògia manna, longa e lada unu tretu imbodhigada a istrintu e poi aperta deunudotu e acabbada a punta, portat s'arraighina a cotzina nodosa, unu pagu a cotzighina grussa, faet su frore a ispiga manna (pinnitzu); cun custu númene si podet nàrrere css. cambu de erba buidu in mesu (o fintzes prenu), mancari precisandho canna de ite est (es. de trigu, de órgiu, de fae, de orruo, de bide, de moriscu, de càule, de latuca, de gureu); un'arremu de sa carena fatu a cundhutu; mesura antiga de longària; una calidade de canna est cussa de tzúcuru, prena che a sa canna de su moriscu ma abbosa e druche meda, a brocadas curtzitas (sa brocada est su tretu de nodu a nodu); parte tuvuda de un’arma chi isparat, ue ch’essit su tiru / min. cannita, cannixedha Sinonimi e contrari cambu Modi di dire csn: c. pisana = canna bella tènnera chi faghet in sos rios (ma nadu de zente, pessone arta meda, fintzas conchilébia e de pagu frimmesa); c. furistera = itl. bambú, impitada pro fàghere ainas de sonare; c. de tzúcuru = canna prena, russa che a sa canna pisana, durche meda (de cussa faghent túcaru), a nodos curtzos; c. de filiverru = arrogu longu de filiverru; c. de figuíndia = upu, canna isperrada in punta fata pro bodhire morisca, figu, e gai; c. de candelobbru = ue s'intrat sa candhela, in su candhelobbre; sa c. de su gúturu o de is prummonis = garguena; canna de rú = tentalza, àlamu; c. de soli = rajos de sole; c. de romana = su bratzu de s'istadea, ue bi sunt marcadas sas intacas e si ponet su pirone; c. de aràdulu = sa timona; innetare c. (in cobertantza)= fàghere sa púliga; essiri in cannas de crobeta, in cannas malas = pesàresi a boghes male arrennegados, pesaisí a cannas pisanas; no tocare una cosa mancu cun tres cannas de Baronia = èssereche tropu atesu, no fàghere a la tocare; si bi girat su bàrriu de sa c. (nadu de logu) = no bi at nudha, est líchidu totu, bóidu, chentza trastes nudha, (nadu pro ccn.: chi est solu deunudotu, chentza neune) Frasi ispuligare, segare, isperrare, prantare canna ◊ sa canna si ndhe segat in zennarzu, candho est lómpida ◊ a ndhe iscutinare s'olia andhat bene a canna ◊ trexentus cannas friscas, cincuxentus sicadas… ses in mari e no piscas… 2. candho lu tocat si ndhe dogat innedha tremèndhesi che canna ◊ est reu, téteru che canna ◊ est débbile che canna 3. lassànt is mannugas in terra acapiadas cun sa canna de su trigu atotu ◊ a nudha servit sa canna si no at ispiga ◊ su trigu fàciat conca manna, mancai non fàciat canna! 4. in sa càscia bi at cannas de fresi, lentolos e costúmenes ◊ iseta finas a che tèssere custa canna de furesi! ◊ at fatu una canna de muru bullu ◊ est bortaedie: bi at galu sete cannas de sole 5. si fut imbàtiu in is primus cannas de su soli, chi fut bessendu ◊ duas cannas de sole a serentina, longa s'umbra de su chercu in sa piata… Cognomi e Proverbi smb: Cannas, (Decannas) Terminologia scientifica mt, Arundo donax Etimo ltn. canna Traduzioni Francese roseau Inglese reed Spagnolo caña Italiano canna comune Tedesco Rohr.

cannàbrina , nf Definizione canna aresta Sinonimi e contrari cannagiúspina, cannisone, cannitu Terminologia scientifica rbl, Phragmites australis Etimo srd. Traduzioni Francese jonc Inglese ditch reed Spagnolo carrizo Italiano cannùccia Tedesco Schilfrohr.

cannisòne, cannisòni , nm: cannixone, cannizone Definizione canna areste, genia de cannita fine chi faet in logos de abba; linna cannone, chi no est isperrada, chi no est bogada a perras; genia de macarrones istampaos a bisura de canna, longhitos ma no própiu longos; candhela de cosa pendhendho Sinonimi e contrari cannàbrina, cannagiúspina, cannitu Frasi at isperradu unu cannizonedhu pro incannedhare s'anca a unu puzone 2. fateint giuales dae unu cannisone seperadu de chercu sanu 3. dae laras perdiat sogos de bae e dae naris mucu a lorones e a cannisones Terminologia scientifica rbl, Phragmites australis Etimo srd. Traduzioni Francese jonc Inglese ditch reed Spagnolo carrizo Italiano cannùccia Tedesco Schilfrohr.

cannítu , nm Definizione canna areste, genia de cannita fine chi faet in logos de abba Sinonimi e contrari cannàbrina, cannagiúspina, cannione, cannisone Traduzioni Francese jonc Inglese ditch reed Spagnolo junco Italiano cannùccia Tedesco Schilfrohr.

giúncu , nm: zuncu Definizione genia de erba chi creschet in logos de abba (errios, venadòrgios)/ genias de giuncu: g. fémina = sèssene, tudhu a tres atas, bogat su fiore própiu in punta e no punghet (Cyperus longus); g. mascru = (Juncus acutus) li narant fintzas tinnia, a tudhu tundhu, prus forte, bogat su fiore unu pagu suta de sa punta e punghet (una zenia de zuncu mascru est sa tinnia o sónnia, Lygeum spartum, prus fine e prus débbile)/ dogna puntu unu scudu de giuncu = si narat de istrexu de fenu fatu mali, po fai is cosas chen'e cóidu Frasi sa sorrighedha li poneit su redinaju de giuncu a su crabolu ◊ dhoi nd’at, giuncu, in s’arriu de bidha!…◊ mi at ammostau cumenti si faint is crobis, is palinis e is cofinus imperendi sèssini, giuncu e ràfia ◊ est essiu peri is benatzus a bodhiri giuncu e sàlixi po bestiri ampudhas e fai iscartedhus ◊ una ran'e martzu paris a su bruncu, cambas de giuncu, bratzu de tzinniga! (R.Locci) Terminologia scientifica rba Etimo ltn. iuncus Traduzioni Francese jonc Inglese reed Spagnolo junco Italiano giunco Tedesco Binse.

giuncumàsciu , nm: zuncumascru Definizione giuncu a cambu tundhu, forte, longu longu, bogat su frore unu pagu asuta de sa punta e punghet, faet in logos de venadórgiu, a molas mannas, s'impreat murtu (atrotigau) e irmurtidu po acapiare o àteros trebballos: a logos dhi narant sinniga, tinnia, tzinnia, chi funt fintzes àteras genias de erba chi si assimbígiant Sinonimi e contrari tinnia Terminologia scientifica rba, Juncus acutus Etimo srd. Traduzioni Francese jonc épineux, j. piquant Inglese reed Spagnolo junco espinoso Italiano giunco spinóso o pungènte Tedesco stechende Binse, stachelige Binsensorte.

limbàtzu , nm: limmatzu, linguatzu Definizione in is pitariolos, tígia fine de cosa chi si movet e sonat cun su sulu (a cropu a tiradura in is campanas, inue est un'orrugu longu de ferru tundhu grussu; in is sonàgias po bestiàmene, biculedhu de ferru o ossu longhitu chi si movet apicau aintru e iscudendho a is costaos dhos faet sonare) Sinonimi e contrari cabitzinu, limbassa, limbedha, limbiredhu / antarzu, batàgliu, matàgliu, pichiagiolu, trantallu Frasi como mi pàrgio iscutu comente a su limmatzu de una sonàgia istonada Etimo srd. Traduzioni Francese anche Inglese reed Spagnolo lengüeta Italiano ància Tedesco Rohrblatt.

zuncuvémina , nm Definizione giuncu a tres atzas, a triàngulu Sinonimi e contrari sènsene Terminologia scientifica rba Traduzioni Francese jonc de la famille des cypéracées Inglese reed Spagnolo juncia Italiano cìpero Tedesco Zypergras.

«« Cerca di nuovo