àca , nf Definizione ebba de portante, ammaistada a camminare movendho impare ambaduos peis de una parte, a borta a borta Sinonimi e contrari acheta, ebba, vacheta Cognomi e Proverbi smb: Acca Terminologia scientifica anall Etimo spn. haca Traduzioni Francese jument qui va l’amble Inglese pretty mare Spagnolo yegua amaestrada para mover los pies de un lado juntos Italiano cavallùccia Tedesco kleine Stute.

bellédhu , agt, nm Definizione min. de bellu; cosa bella, giogu Sinonimi e contrari bellighedhu, bellitu / bellei 2. sa domu de su dotori parit un'arecalliari ghetau in mesu de is belledhus! (V.Demuro) Cognomi e Proverbi smb: Belleddu Traduzioni Francese mignon Inglese pretty Spagnolo bonito Italiano bellino Tedesco hübsch.

brughíta , nf Definizione greme piticu Sinonimi e contrari bermighedhu, bermizolu Cognomi e Proverbi smb: Brughita, Brughitta Traduzioni Francese vermisseau Inglese small pretty worm Spagnolo gusanillo Italiano vermiciàttolo Tedesco kleiner Wurm.

buchichèdha , nf: buchixedha Definizione min. de buca Sinonimi e contrari bucaredha Traduzioni Francese petite bouche Inglese pretty little mouth Spagnolo boquita Italiano boccùccia Tedesco Mündchen.

carútza , nf Definizione min. de cara, cara pitichedha, de criadura / min. carutzedha Sinonimi e contrari carighedha Frasi est gai belledha, cun cussa carutzedha totu abba e sabone!…◊ disizendhe sas carutzas de fizos mios m'ingaleno Traduzioni Francese joli minois, frimousse Inglese pretty face Spagnolo cara de niño Italiano visino Tedesco kleines Gesicht.

debbilóngiu, debbilónzu , agt Definizione debiledhu, unu pagu débbile Sinonimi e contrari | ctr. folte Frasi fit mesu surdu e zughiat sa vista puru debbilonza Etimo srd. Traduzioni Francese un peu faible Inglese pretty weak Spagnolo un poco débil Italiano debolùccio Tedesco schwächlich.

dechídu, déchidu , agt: déchitu, dechiu Definizione bellu, bene fatu de pràghere meda, nau mescamente de sa persona / arrejonare a d. = bene Sinonimi e contrari bedhu, donosu, galanu Frasi de unu lizu dechidu ammiro sas perlas raras: a s'iscanzada de sas laras de sole paret bestidu (A.Dettori)◊ fissa m'istas in ojos che una rosa sa piús frisca, sa piús dechida ◊ cun su coro ti miresi ca fis dechida e donosa ◊ columba mea dechida, parma mea istimada! ◊ Mariànghela est déchida: no ndhe at, de chintu ◊ est una pessone déchita e de remeju 2. mi rispondhet cun boghe dechida a sa dimandha chi fatu li aia Etimo srd. Traduzioni Francese séduisant, joli Inglese charming, pretty Spagnolo atractivo Italiano avvenènte, grazióso Tedesco anmutig, zierlich, fein, schön.

dechíle , agt: deghile Definizione chi deghet, chi istat bene meda, chi est bellu, chi si adatat bene / fatu a deghile = bene meda, perfetu, in sa manera addata Sinonimi e contrari addechidu, addeghíbbile, déchidu, dechívile / adatu | ctr. feu, légiu Frasi fit un'artejanu de bravura nódida, de zéniu deghile ◊ est deghile a sos fizos pro onorare sa mama ◊ apant sos regualdos chi a persones de tanta impoltàntzia sunt deghiles 2. faedhu deghile li essiat de lara a s'iscanzada (A.Dettori) Etimo srd. Traduzioni Francese joli, gracieux Inglese pretty, handsome, decent Spagnolo bonito Italiano grazióso, aggraziato, decènte, cònsono Tedesco schön, anmutig, graziös.

domighèdha , nf: domixedha Definizione min. de domo, domo pitica Sinonimi e contrari domaredha, domedha, domita Frasi custa fiat una fémina fiuda chi biviat in d-una domighedha acanta a s'orruga de is ballos ◊ su soli picigat in is crobeturas de impríllias de is domigedhas Traduzioni Francese maisonnette Inglese pretty huose Spagnolo casita Italiano casùccia Tedesco kleines Haus.

domíta , nf: Definizione min. de domo, domo minore; prus pitica puru: dommitedha Sinonimi e contrari domedha, domighedha Frasi pòvera domita, comente ses reduida! ◊ sa domita za nos l'amus fata nois, mancari a sacrifítziu Traduzioni Francese maisonnette Inglese pretty house Spagnolo casita Italiano casùccia Tedesco kleines Haus (sehr).

donósu , agt Definizione chi tenet donos meda, pruschetotu in bellesa Sinonimi e contrari déchidu, galanu / cdh. dunosu Frasi candho mi as fatu innamorare fist donosa che una fada ◊ sento cantu manna e santa est s'òpera mia úmile e donosa preparendhe a sa vida fatigosa de s'ómine sa débbile pianta (A.Casula)◊ tue in su rampu donosa mustras su tratu galanu ◊ cun su coro ti miresi ca fis dechida e donosa ◊ no pràngiast, maurredhina donosa, po sa malasorti! (E.Spiga) Etimo spn. Traduzioni Francese séduisant, joli Inglese pretty Spagnolo donoso Italiano avvenènte, grazióso Tedesco hübsch.

fizarédhu , nm Definizione min. de fizu, fígiu piticu Sinonimi e contrari fizedhu, fizichedhu, fizitu, pupu Frasi in sas piantas de crabuvigu bi faghiat atupare babbos e mamas cun sos fizaredhos mativalados ancora in fascas ◊ fizaredhu meu, su mundhu est prenu de animales amigos nostros, francu custos chi apo nadu! Terminologia scientifica ptl Traduzioni Francese petit enfant Inglese pretty child Spagnolo hijito Italiano figlioletto Tedesco Söhnchen.

galànu , agt Definizione nau mescamente de unu o de una, chi de carena est bene fatu, bellu de bisura e bene cuncordau, chi praghet Sinonimi e contrari bellu, contentu, donosu, galanosu, grasciosu | ctr. feu, légiu Frasi ti cherzo isposare, rosa mia galana! ◊ pesare cheria pro sas zobanedhas galanas una boche tenorile de amore ◊ ti ponzo sa collanedha de coradhos e sas loritzinas de oro, ca ti fachent prus galanedha ◊ sas violetas no parent galanas postas acantu de una rosa amena (Cubeddu) 2. s'amore fit galanu, galanos sos desizos, galanu su trabballu ◊ sos vetzos ammentant su tempus galanu de sa gioventura Etimo spn. galano Traduzioni Francese gracieux, joli Inglese pretty Spagnolo agraciado Italiano leggiadro Tedesco anmutig.

geniósu , agt: zeniosu Definizione chi andhat a géniu, chi praghet meda po calecunu bellu donu, bella calidade (su naturale, s'índula)/ èssere geniosu de ccn. = àere géniu pro ccn. Sinonimi e contrari garbosu, grasciosu, ispàsticu / ttrs. giniosu | ctr. irgeniadu Frasi l'isco chi chie at gràscia est geniosu! (Z.Zazzu)◊ cussas cantones sunt tantu geniosas chi no bei at dinaris chi las paghent ◊ s'ómine cricat de iscusare su naturale de sa picioca, ma orróschiu de is modos pagu geniosos de issa dha frastimat issu puru ◊ cussu calavau, mangallu, pagu geniosu… parit un'ispraberi a olleras!◊ sa magioledha fut lúghida coment'e s'isprigu, maseda, geniosa, e dha boliat a cómpuru gente meda 2. como su giòvonu est richiamadu, ma candho torrat, chi tue ndhe ses geniosa, torraus paris po sa paràula Terminologia scientifica ntl Etimo itl. ingegnoso Traduzioni Francese sympathique, gracieux, joli Inglese nice, pretty Spagnolo simpático, bonito, gracioso Italiano simpàtico, grazióso Tedesco sympathisch, hübsch, nett, lieblich.

mannítu , agt, nm Definizione chi est unu pagu mannu, créschiu Sinonimi e contrari mannighedhu, mannitedhu, matocu Frasi su pisedhu como za est mannitu a fàghere carchi betada de manu ◊ est animaledhu mannitu de poder bochire ◊ su pipiu, candu fut mannitedhu, andàt cun su babbu a dónnia logu Etimo srd. Traduzioni Francese grandelet Inglese pretty big Spagnolo grandote Italiano grandicéllo Tedesco ziemlich groß, halb erwachsen.

matócu , agt: matucu, matzocu 1, matzucu 1 Definizione chi est unu pagu mannu, chi est créschiu, chi no est tanti piticu / un'arrogu m., unu piciochedhu m. Sinonimi e contrari mannitu, mannu / maduru | ctr. minore, minudu Frasi s'órgiu immoi est matucu ◊ is matixedhas funt matucas, prantadas de annus ◊ arrivada est sa note, umbra matzuca chi paret ispreghendhe su futuru (I.Depalmas)◊ teniat sa filla matuca, de dexiotu annus ◊ est a ogros matzocos che boe in carru ◊ at comporadu butones de oro matzocos pro su custúmene ◊ su tricumuriscu fit matzocu che granos de rosàriu ◊ candu est nàsciru frari miu fui giai matuchedha, tenemu dexi annus Traduzioni Francese grandelet Inglese pretty big Spagnolo grandecito Italiano grandicèllo Tedesco ziemlich groß, halb erwachsen.

pilitólu , nm Sinonimi e contrari pilichedhu Etimo srd. Traduzioni Francese poil Inglese pretty hair Spagnolo pelillo Italiano peluzzo Tedesco kleines Haar.

«« Cerca di nuovo