clavài , vrb: aclavare, clavare, crare 1, cravae, cravai, cravare, cravari Definizione pònnere craos o intrare coment'e craos; fàere intrare a fortza, o intrare a fortza o in logu chi no si depet; pònnere o istare firmos coment'e incravaos (e deosi fintzes impressare); lòmpere, giare a pitzu de ccn. o a calecuna cosa, iscúdere, imbolare, trummentare, brigare / cravau! = frimmu! asseliadu! Sinonimi e contrari ciaitare, cravitare, inciaire, inclavai, incravillai, incraitare, obbilai / criviri, fichire, intrare, istichire, tzacare / furriai, isciúdere, lòmpere 2. a Cristus dhi ponint una corona de ispina in conca, cravendidha a forti ◊ fuit cravandosiche in s'abba ◊ ube tiàulu ti nche ses cravau? ◊ cun sa picioca, comenti si seus bistus si seus cravaus apari, eus incarrerau a si basai chi no si ndi podiaus prandi! 3. s'est cravara ananti a issu ◊ cravau ingunis abarra! 4. su cani s'est cravau a su malloru ◊ po dhui acostai, cussu dimóniu si cravat che unu cani! ◊ fut unu murrúngiu de cani fertu chi fut po si cravai ◊ ant cravau perda a crobitura ◊ ant cumenciau a si pigari foedhos, a brigari e peri a si cravari Etimo srd. Traduzioni Francese enfoncer Inglese to hammer Spagnolo clavar Italiano confìggere, conficcare, ficcare Tedesco einschlagen, einrammen.

ficàre , vrb Definizione pesare, pònnere istrantagiau, prantau, pesaresindhe istrantàgiu, pesaresindhe de letu sanandho de ccn. maladia Sinonimi e contrari arritzare, fichire, istantargiai, pesai, pònnere, sanai | ctr. crocai, incruai Modi di dire csn: ficare de renes = andai mellus, assusai, tènniri prus pagu abbisòngius; ficare simpatia, ódiu a unu = ghetai, pònnere, àere, muntènnere simpatia, ódiu a unu; ficare che preneta = incravai de no si mòviri prus; ficare dentes a una cosa = intràreli dentes, resessire a la segare a dentes, a ndhe istacare unu mossu Frasi ficadindhe ritzu, ca corcadu no andhat bene a fàghere custa cosa! ◊ ficare unu furcarzu, unu rocu, puntzas in su muru ◊ si l'at cotadu suta, gherrendhe, e li at ficadu sos benugros in mata 2. una die non ficheis piús e nos lasseis pro sempre ◊ gasi giompant a cras e chi si fichent! ◊ si fico dae letu isto in terra frundhidu Traduzioni Francese ériger, enfoncer, s'élever Inglese to erect, to hammer, to get up Spagnolo erigir, hincar, levantarse Italiano erìgere, conficcare, alzarsi Tedesco errichten, einschlagen, aufstehen.

inclavài, inclavàre , vrb: incravai, incravare, ingravare Definizione pònnere is craos, firmare cun is craos, nau mescamente de Cristos o de unu apicau a sa grughe; firmare, agguantare firmu coment'e ponendho craos Sinonimi e contrari crocifissare / ciaitare, cravillai, inciaire, incravillai, ingiaitare, obbilai | ctr. isclavai Frasi de Deus su Fizu divinu su mundhu at créfiu salvare candho in sa rughe si est lassau incravare (G.Caddeo)◊ su buginu dh'abbrancat una manu po si dha incravai ◊ po ti èssi postu tanti amori ti dh'as bófiu incravai 2. citu, no musciat, incravau in fundu de s'errori Etimo srd. Traduzioni Francese crucifier, enfoncer, fixer Inglese to crucify, to hammer Spagnolo crucificar, enclavar Italiano crocifìggere, confìggere Tedesco kreuzigen, annageln.

intzudhíre , vrb Definizione intrare unu pagu a fortza in logu malu, difícile, de malesa, de gente meda Sinonimi e contrari atzutzudhire, fichire, ifertzire, imbèlghere, incotzigare, infruncuai, intzutzudhire Frasi no ti agatant mai in posse: no isco inue ti che intzudhis! ◊ si che intzudhiat in totue fintzas si no bi aiat logu ◊ si no intzudhis, cun totu custas màchinas no colas mai! ◊ a ue ses intzudhindhe: no bides chi no che at logu?! Etimo srd. Traduzioni Francese enfoncer, s'introduire, se faufiler Inglese to hammer, to enter, to slip in Spagnolo clavar, introducir Italiano conficcare, introdursi, intrufolarsi, ficcarsi Tedesco einschlagen, sich einschleichen, sich bringen.

màgiu 1 , nm: màgliu, mallu, maxu 1, mazu 1 Definizione genia de massa manna de linna, tundha (est unu cantu de trunchedhu curtzu cun duos cricos de ferru e una màniga) po iscúdere mescamente isperrandho linna; orrugu curtzu de linna a cannone, ifinigau a una parte coment'e po fàere un'asa po dhu pigare a una manu, po sighire a pistare linu ogronau (o fintzes laore àrridu); pedra de argiola / conca de mallu = sa cria de sa rana, conconi, culivúrria (ma est fintzes unu pische); conca de mazu = parapunta Frasi e unu cropu de mallu a su pistidhu dhi dòngiant! ◊ addobbaiat cun su màgiu fintzas a segare su nodu ◊ ndi bodhemus s'ispiga e dha pistamus cun su mallu ◊ cun su màgiu e is cotzas ispacaus is truncos mannos 2. s'àcua est prena de concas de mallu Cognomi e Proverbi smb: Mallus Terminologia scientifica ans Etimo ltn. malleus Traduzioni Francese maillet Inglese hammer Spagnolo mazo Italiano màglio, mazzapìcchio Tedesco Holzhammer.

maltedhàre , vrb: ammartedhai, martedhae, martedhai, martedhare, martedhari Definizione trebballare a martedhu; istare a cropos giaendho ifadu, acropandho, iscudendho; èssere a tochedhos, portare su coro a atzàpidos / martedhai s'arràmini = triballare cun su puntu s'isterzu de ràmine pro li fàghere sas mustras; martedhae is matas = sinnalare sas àrbures de ndhe segare Sinonimi e contrari martzedhare, pichedhai Frasi su ferreri est martedhendi preparendi is ainas ◊ apu biu fadendu unu cardaxu e aintru ci fiant trinta arramanajus martedhendu e s'unu no s'intendiat cun s'àteru… 2. apo seradu su coro maltedhèndhemi in su petus ◊ s'anzone zughet su coro martedhendhe Etimo srd. Traduzioni Francese marteler Inglese to hammer Spagnolo martillear, martillar Italiano martellare Tedesco hämmern.

maltédhu , nm: maltzedhu, marcedhu, martedhu, martzedhu, matzedhu Definizione aina (prus che àteru de atzàrgiu) fata de un'orrugu piticu cun duas partes diferentes (una a conca, s'àtera cun d-un'atza atundhada o pinna), s'ogu in mesu po intrare una màniga curtza de pigare a una manu a iscúdere: is martedhos funt de diferentes genias segundhu chi serbint a su ferreri, a su mastruàscia, a su sabbateri, a su maistu de muru, a su picapedreri, a su cardareri o àteru Frasi so che a su ferru caldu tra s'incódina e su maltedhu ◊ su matzedhu est frimmu in s'incúdine ◊ a martzedhu, pala e picu li mintemis codhu Cognomi e Proverbi smb: Marceddu, Marteddu, Marzeddu, Mateddu Terminologia scientifica ans Etimo ltn. martellum Traduzioni Francese marteau Inglese hammer Spagnolo martillo Italiano martèllo Tedesco Hammer.

màssa , nf: matza Definizione aina de ferru, genia de martedhu mannu cun màniga longa de pigare a duas manos, a duas concas o fintzes a una conca e un'atza atundada po magiare ferru o segare pedra Frasi pones subra s'incódine su mundhu e cun sa matza sas gobbas li sanas ◊ torrant cun custa grandhe matza e segadu ant sas cadenas ◊ ant ispianadu s'ispuntone a fortza de matza e de minas Cognomi e Proverbi smb: Mazza Terminologia scientifica ans Etimo itl. Traduzioni Francese masse, maillet Inglese club, hammer Spagnolo cachiporra, maza Italiano mazza, màglio Tedesco Hammer.

tochedhàre , vrb: tzochedhai Definizione fàere tzàcurru acropandho, tocandho a iscudidura: si narat meda de su coro candho trebballat cun isfortzu e lestresa, e fintzes de unu dolore candho si sentit coment'e a puntas Sinonimi e contrari ammartedhai / dubbussare, dumbulare, picare 2, sacai, tochitae, trochedhare, tzacarrai, tzocai Frasi s'intendhet unu tochedhendhe a bistrale, seghendhe linna 2. mi est tochedhendhe custu pódhighe segadu: signale chi mi devet martzire Etimo srd. Traduzioni Francese battre, taper Inglese to hammer, to throb Spagnolo latir Italiano bàttere, pulsare Tedesco schlagen.

«« Cerca di nuovo