cucurúdhu , nm Definizione su cúcuru, su tretu prus in artu de unu logu; carre créschia in prus in sa pedhe Sinonimi e contrari cúcuru, tuvioni Etimo srd. Traduzioni Francese sommet, excroissance Inglese top, excrescence, gall Spagnolo cumbre, excrecencia Italiano sommità, galla, escrescènza Tedesco Gipfel, Auswuchs.

fèbi , nm: fei, fele, feli Definizione genia de busciuchedha chi portat su figau e arregollet una sustàntzia birde, de matessi númene, chi si faet in su figau e serbit in is istentinas a digirire su grassu: si leat coment'e assimbígiu po totu is sabores marigosos; in cobertantza, arrennegu, tzacu chi si provat po calecuna cosa, marigosa o belle e pagu praghillosa che a su fele etotu; capacidade de su cristianu de sentire dispraxere e arrennegu po calecuna cosa trota, chi andhat male Sinonimi e contrari afuta, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, cardedha, crocone, ele, felone, gormone, grema, malusàmbene, stacu, studugu Modi di dire csn: fele giagadu = fele cazadu, malu a essire (fintzas zenia de maladia chi cazat su fele); tragare fele, carriai su feli = ingullire fele, pigàrendhe fele, leàresi arrennegu, cherpu; pònnere, dare, fàghere f. = fai cherpu; èssere cun su f. in pitu ’e dentes = male arrennegadu; rànchidu che f. = marigosu meda Frasi acontzendhe un'animale, candho s'irmatat, su fele est sa prima cosa de ndhe catzare e frundhire 2. de su fele de su sero làssandhe a su manzanu! ◊ su sennori, grogànciu de bisura, de su feli si fiat furriau birdi ◊ candu dhi est passau su feli si est crocau ◊ a la bídere goi frundhida, sa cosa, mi ndhe pigat unu fele!…◊ de su fei ti ndi cabat sa boada a us'e cani arrabiau! ◊ est totu in debbadas a ti leare fele! ◊ in certus momentus mi benit de sèi a mi ndi pigai fei! Cognomi e Proverbi smb: Fei, Fele / prb: chie no at fele no at conca Terminologia scientifica crn Etimo ltn. fel Traduzioni Francese vésicule biliaire, fiel Inglese gall (bladder) Spagnolo vesícula biliar, hiel Italiano cistifèllea, fièle Tedesco Gallenblase, Galle.

felòne , nm Definizione genia de arrennegu, de tzacu, coment'e candho unu si che artzat, si atrivit cun s'àteru / segare su f. = fàere lassare su fele, s'atrivimentu Sinonimi e contrari afuta, airu, aragoni, arrenigna, arrennegu, bischiza, bústica, búzara, corina, crocone, gormone, grema, stacu, studugu / atrevimentu Etimo srd. Traduzioni Francese bile, dépit, animosité Inglese gall, anger, spite Spagnolo rabia, animosidad Italiano bile, stizza, animosità Tedesco Ärger, Grimm.

gàdhara , nf: àdhara, gàdhera, gràdhara, gràdhera, gràdhula Definizione genia de birilla chi faet su crecu (est una maladia po puntura de bobboi); ladamíngiu intostau atacau a su pilu de is animales; su frutu a pibionedhos chi faet su modhitzi / gàdhara de sóriche = ledaminedhu de sórighes Sinonimi e contrari bachica, badharola, cocoredha, cucurudhú, dhàdhara, varvaríssia / cadhajoni, ladhagione, làdhara / lentíschinu Frasi mi paret de l'èssere biendhe, su pitzinnu, currillandhe ifatu de sas gràdheras de chercu ◊ amus chircau sas gràdheras de Sant'Àgada pro fàchere sessare sas tempestas 2. fachiat su cabadhu isculivitàndhesi e currendhe chin sos sonazos a gràdhara ligaos a trucu Etimo ltn. gallula, *glallula Traduzioni Francese galle, petite galle Inglese gall, blister Spagnolo agalla Italiano galla, gallòzzola Tedesco Galle.

varvaríssia , nf Definizione genia de birilla chi faet su crecu (est una maladia po puntura de bobboi) Sinonimi e contrari bachica, badharola, cocoredha, cucurudhú, dhàdhara Traduzioni Francese galle Inglese gall Spagnolo agalla Italiano galla Tedesco Blase.

«« Cerca di nuovo