abbrutài, abbrutàre , vrb Definizione fàere brutu, ingòllere brutore Sinonimi e contrari abbotinare, afeai, ammusinzare, imbratare, imbudrigai, immusungiai, incrastiare, insuciai, musucare, sordigai | ctr. innetare, limpiai Frasi su logu fuat totu abbrutau de sànguni ◊ us pipius si funtis abbrutaus 2. is cosas chi abbrutant s'ómini funt is cosas malas chi fait Etimo srd. Traduzioni Francese salir Inglese to dirty Spagnolo ensuciar Italiano sporcare Tedesco beschmutzen.

acadrangiài , vrb: acardangiai, acradangiae Definizione imbrutare de cardàngiu, fàere a cardàngiu Sinonimi e contrari acadhotzai, acarrognai, allodrigai, imbratare, insodrigai | ctr. iscardangiai, limpiai, samunare Frasi sa brutura incui si est totu acradangiada 2. tanti no furíasta luxenti… portàst is carronis acadrangiaus! Etimo srd. Traduzioni Francese souiller Inglese to dirty Spagnolo ensuciar Italiano insudiciare Tedesco beschmutzen.

allosingiàu , pps, agt Definizione de allosingiai; chi est totu unu losíngiu, brutu, consumau Sinonimi e contrari brutu, losingiosu | ctr. límpiu, netu 2. boga un'atru pannu de faci límpiu, ca cussu est totu allosingiau! ◊ aporreimí unu pannixedhu, ca seu totu allosingiau! ◊ no tochis su pipiu ca ses totu allosingiau! Traduzioni Francese sale Inglese dirty Spagnolo sucio, desgastado Italiano spòrco, liso Tedesco schmutzig.

aradhósu , agt Definizione chi portat aradhu Sinonimi e contrari arradhonidu, cadhóciu, insodrigau Etimo srd. Traduzioni Francese souillé Inglese dirty Spagnolo sucio de tártaro Italiano lórdo, sùdicio Tedesco schmutzig.

brútu , agt: burtu Definizione chi portat brutesa, brutore: foedhandho de laores o de terras trebballadas, chi dhue at erba meda; in sensu morale, disonestu, malu / min. brutixedhu Sinonimi e contrari butzinosu, cadrangiosu, lorontzu, mughedhosu, mugosu, musúngiu 1, pingosu, sodrigosu / suciosu 1, súciu | ctr. límpiu, netu Modi di dire csn: pesu b. = itl. lórdo, contendhe fintzas su pesu de s'isterzu; fàghere cosa bruta = chi imbrutat; trigu, laore b. = chi est chentza iserbadu (si est a erba), chi est chentza purgadu (si est a ranu) Frasi si sàmunat sa cosa bruta ◊ at incovonau is pannus brutus ◊ ma càstia a tenni ancora cudh'istrexu brutu!…◊ pònedi pantalones betzos pro fàghere cosa bruta! ◊ cussu traste est brutu chi no ndhe podet zúghere prus!◊ sa binza est bruta, comente at próidu bi at torradu a crèschere erba meda 2. brutixedhu, cussu logu…: unu grisu! ◊ cussa cosa est brutixedha: tocat a dh'isciacuai 3. manu a sa cosa bruta no ndhe abbelzo: paga cosa ma onorada chelzo! (Piras) 4. brutu ingrongu chi no ses àteru! ◊ brutu disgratziau pudésciu, baidindi! Etimo itl. brutto Traduzioni Francese sale, brut Inglese dirty Spagnolo sucio Italiano spòrco, lórdo Tedesco schmutzig.

butzinósu , agt Definizione chi istat o est totu brutu, chi no si sàmunat Sinonimi e contrari cadhóciu, cadrangiosu, mugosu, putzinosu*, sodrigosu Frasi fàghelu samunare, cussu butzinosu! Traduzioni Francese sale, malpropre Inglese dirty (person) Spagnolo sucio, guarro Italiano sporcaccióne Tedesco dreckig, schmutzig.

cadhóciu , agt: cadhossu, cadhotu, cadhotzo, cadhotzu, chidhotzu Definizione chi istat sèmpere totu brutu, prenu de brutesa Sinonimi e contrari brudhuinu, butzinosu, cadhàniu, cadrangiosu, grotzarju, imbrutajolu, lurtinosu, mughedhosu, mugosu, pingosu, sodrigosu, tetulàciu / brutu | ctr. límpiu, netu Frasi cussa est una fémmina cadhòcia, sempri cun su fentallicu brutu, totu a màrcias biancas ◊ seu cadhotzu: no dha bis cantu brutesa dhoi portu in peis cun su pruini de sa bia? ◊ no fatzas sa santica, ca ses cadhotza e lègia! Traduzioni Francese souillé Inglese dirty person Spagnolo sucio, mugriento Italiano abitualménte lórdo, sùdicio Tedesco dreckig.

groghímene, groghímine, groghímini , nm Sinonimi e contrari groghera, groghesa, grogúmene / cdh. grughímini Etimo srd. Traduzioni Francese couleur jaune Inglese dirty yellow Spagnolo amarillento Italiano giallume Tedesco gelbliche Farbe.

imbratàre , vrb: imbrutai, imbrutare, imburtare Definizione fàere brutu, fèrrere o picigare brutore o àteru a cosa chi no ndhe depet portare, pònnere pígiu de calecuna cosa a bisura de mància, de colore: in cobertantza, foedhare male de ccn; foedhandho cun delicadesa, andhare de su corpus / imbrutai unu muru (faedhonzu de muradores) = dàreli sa prima manu de intúnigu a pizighedhu Sinonimi e contrari abbotinare, abbrutai, acadhotzai, aligae, ammusinzare, immusungiai, incadhossai, insodrigai, insuciai, lorire, musucare, orroigai, sordigai / brutare, cacare | ctr. innetiare, limpiai, samunae Frasi traballat chena malíssia e no timet de s'imbrutare sas manos ◊ paret intrighinandhe, imbratandhe de iscuru su locu ◊ s'onori miu no bollu chi mi dhu imbrutis tui! ◊ unu pizichedhu de nibe at imbratau s'istradone 2. dh'at aferrau a sa braba, gei dh'at fatu cadredhai: fiat acanta a s'imbrutai puru! ◊ funt intrendi a is domus a furai e si dhoi imbrutant puru, fendi lochidadis a prus de su dannu! Cognomi e Proverbi prb: chie faghet sos fatos suos no s'imbrutat sas manos Etimo itl., ctl. imbrattare, embrutar Traduzioni Francese salir Inglese to dirty Spagnolo ensuciar Italiano sporcare Tedesco beschmutzen.

lodhàncu , agt Definizione chi istat totu male postu e brutu Sinonimi e contrari butzinosu, cadhóciu, cadrangiosu, mughedhosu, mugosu, scúmuru | ctr. límpidu, netu Etimo srd. Traduzioni Francese sordide, dégoûtant Inglese untidy, dirty Spagnolo desordenado, sucio Italiano disordinato, sózzo Tedesco schlampig.

lorinósu , agt Definizione chi est totu lórinu, brutu meda, mescamente in su sensu chi acostumat a istare brutu Sinonimi e contrari brudhuinu, cacantzinu, cadhóciu, cadrangiosu, lerisonu, lorinatzu, lurtinosu, massautu, mughedhosu, pingosu, sodrigosu, tetulàciu | ctr. límpiu, netu Frasi sunt lorinosas cant'eo no fentomo (G.A.Cossu) Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese salopard, cochon Inglese dirty person Spagnolo sucio, mugriento Italiano sudicióne Tedesco Schmutzfink.

mughedhósu , agt Definizione chi est sèmpere totu prenu de muga, de brutore Sinonimi e contrari cadhóciu, cadrangiosu, lordigosu, mugosu, pingosu, sodrigosu / mucanosu | ctr. límpidu, netu Frasi pro no ispèndhere, in domo sua bi at arga totue e isse est mughedhosu in cara e in manos! Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese toujours sale Inglese regularly dirty Spagnolo siempre sucio Italiano abitualménte spòrco Tedesco gewöhnlich schmutzig.

mugósu , agt, nm Definizione chi o chie istat sèmpere totu brutu, prenu de muga Sinonimi e contrari butzinosu, cadhàniu, cadhóciu, cadrangiosu, lortzorosu, lurtinosu, massautu, pingosu, sodrigosu Frasi mugosu, bogadichela cussa camisa bruta! Etimo srd. Traduzioni Francese d'une saleté dégoûtante, crasseux, sale (fig.), sordide Inglese dirty (person) Spagnolo sucio, mugriento Italiano sózzo Tedesco schmutzig, schmutziger Mensch.

tetulía , nf: titulia Definizione brutore, brutesa, ma nau mescamente po cosas e atziones malas, fintzes cosighedha de nudha, de pagu contu: in cobertantza, gente mala, nau a disprétziu Sinonimi e contrari brutore, cadhossímini, cadràngia, lorra, muga / ignagnaria Frasi in mesu de sa brutura o tetulia che pones a crochire sa utina…◊ su chi bos batint a dommo sunt titulias de che fulliare! ◊ tue ses unu muntonarju de titulia! ◊ cussu no fachet titulias che custa, a bochire ◊ aiat comintzau a fàchere titulias mannas garrigàndhesi paritzas pedhes ◊ incurdiolaos de su bíssiu, fachent calesisiat titulia ◊ custos pitzinnos mànicant titulias ◊ no so eo chi ti ndhe ceno sa vidha chi faches titulias! ◊ cussu est un'ómine puliu: de titulias no ndhe li àrtziat a conca! (G.Chironi)◊ tantu po lu cuntentare li at comporau una tetulia Etimo srd. Traduzioni Francese saleté Inglese dirt, dirty trick Spagnolo porquería Italiano porcherìa Tedesco Schweinerei.

«« Cerca di nuovo