collégiu , nm: colléziu Definizione is chi faent parte de un'organísimu pigaos o cunsideraos totus impare, totus a unu; logu inue arregollent gente, mescamente gioventude, po istudiare Sinonimi e contrari adunàntzia, arrodeu, godheta 1, riunione / cunvitu 2. Bodale che teniat su fizu in colléziu istudiendhe Traduzioni Francese collège, pensionnat, association Inglese college, board Spagnolo colegio Italiano collègio Tedesco Kollegium, Internat.

cumitàu , nm Definizione númene colletivu: unu tanti de personas, cambarada de personas chi si ponent impare po un'iscopu (es. po fàere una festa, fàere una crica, una proposta) Sinonimi e contrari obbreria Traduzioni Francese comité Inglese board Spagnolo comité Italiano comitato Tedesco Komitee.

godhèta 1 , nf Definizione gente totu atobiada apare po calecuna chistione Sinonimi e contrari adunàntzia, arrodeu, riunione Traduzioni Francese collège Inglese board Spagnolo colegio Italiano collègio Tedesco Versammlung.

língiu , nm: (lín-giu) linzu lizu 1 Definizione donniuna de is costanas curtzas de unu carru, fata cun linnàmene po poderare sa cosa chi si càrrigat (linna, sacos prenos) Sinonimi e contrari zerda Frasi dhoi fiant carrus de dónnia ispétzia, a arrodas prenas e no, cun língius e cun carrubbas Etimo ltn. ligneos Traduzioni Francese ridelle de char Inglese board Spagnolo adral Italiano spónda del carro Tedesco Leiter.

sanidàde, sanidàdi , nf Definizione su èssere sanu, sa salude; s'organizatzione chi pertocat sa cura de is maladias / ógiu de s. = zenia de meighina fata cun erbas Sinonimi e contrari salude | ctr. mabadia Frasi tui donas sanidadi a is malàdius 3. mi croco e mi batis una tassa de ógiu de sanidade po su dolore, ca mi torrat in trassa! (R.Sardella) Traduzioni Francese santé Inglese soundness, health board Spagnolo sanidad, salud Italiano sanità Tedesco Gesundheit.

tàba , nf: tàbula, tàlua, tàua, tàula, tàura Definizione linna de truncu mannu bogada o segada a pígiu grussu parívile, ma fintzes àteru materiale ladu, coment'e tàula (fintzes mesa) Modi di dire csn: tàula imbacada = allachedhada, colembra; t. de is libbrus = pàzine ue si ponet sa lista de sos capítulos, de sos argumentos de su líbberu cun s'indíssiu de sa pàzine ue comintzant; pamentu fatu a tàulas = tauladu; tàula de su benuju = arrodedha 1; tàula de su cherbedhu = s'ossu de su fronti; pònnere a unu in tàulas de letu = fagher rúere a malàidu, fàghereli male de dèpere istare in letu; conca de tàlua = tontu, chi no cumprendhet o no cheret cumprèndhere; tàlua apitzus, tàlua asuta e petza in mesu… = su tostoine; tàula de ortu = iscra; tàula franca = mànigu e allozu chi si daet in donu o a parte dae e in prus de sa paga Frasi apu fatu sa barca cun tabas de suerxu ◊ eus fatu un'iscannu de taba 2. su ditzu narat: Amigu a tàula e frade a bisonzu! 3. ti ponzo in tàulas de letu, si ti gheto pódhiches! ◊ giamàdemi dutores de profetu a curare sos males chi mi agabbant in tàulas de letu Cognomi e Proverbi smb: Taula Etimo ltn. *taula Traduzioni Francese table, planche Inglese board, table Spagnolo tabla Italiano tàvola Tedesco Brett, Tisch.

tabèdha , nf: taedha, tauledha, tavedha, toedha 1 Definizione tàula pitica, fine; genia de pala de còere a màniga curtza; genia de taulita po ispruinare orrobba; tira de cosa chi si ponet a su bruncu de su porcu po chi no forroghet e a is bigos po no súere; fresa de casu, casigiolu mannu prus de chilu; a logos fintzes sa cabiga de su carru Sinonimi e contrari taulita / ispàdula 1 Modi di dire csn: taedha de mele = pane o bresca de meli; taedha de ladru = sestu, cantu mannu de lardu comente si costoit salidu; taedha de prantàgia = arzoledha, tuledha de pranteri Frasi tabedha pro tèndhere su pane ◊ su bene nostru est totu in custas manos gallosas, tostas che taedha ◊ lestras coment'e lampu, azurridas e revessas, a su colpu de sa taedha faghiant su fossu, iscudindhe! Etimo ltn. tabella Traduzioni Francese tablette Inglese small board Spagnolo tabla pequeña Italiano tavolétta Tedesco Brettchen.

tagéri , nm: talgeri, talleri, taxeri, tazeri, trazei 1 Definizione trastu de coghina, orrugu retangulare de tàula grussa (mescamente de nughe o àtera linna bona, cun d-un'ischeadura a un'ala coment'e asa), a costaos prus apertos in artu, imbuidau, fatu tuvudu a manera de dhue pònnere e segare petza, a bisura de istrégiu; segundhu su costúmene, est un'apertura in sa gunnedha Sinonimi e contrari mesale 1 / cdh. tadheri Frasi fiat unu talleri de castàngia, mannu chi nci capiat aintru un'angionedhu ◊ s'ingennieri… afitau in su talleri e a coa abbruxau! ◊ parit torrendi arrivesa bufendi broru in su talleri! ◊ at postu su taxeri prenu de fà e lardu in pitzu de sa pingià po dhu mantènnere caente Etimo itl. Traduzioni Francese planche à hacher Inglese chopping board Spagnolo tajo, tajador Italiano taglière Tedesco Hackbrett.

zèrda , nf: (sa zerda = sazèrda) cedra* gelda, tzerda Definizione donniuna de is duas costanas de su carru, fata a linnàmene, po mantènnere sa cosa chi si càrrigat (linna, sacos prenos o àteru) Sinonimi e contrari bratzolu 1, bratzulera, costana, língiu, palera Traduzioni Francese ridelles du char Inglese board Spagnolo adral Italiano spónda del carro Tedesco Leiter.

«« Cerca di nuovo