canía , nf: canina Definizione is canes, chedha de canes Sinonimi e contrari canesia, canília Frasi za bi ndhe at de cania in cussa pinneta!…◊ sunt in sudhu currindhe fatu a totugantos che canina fatu a fera! Etimo srd. Traduzioni Francese troupe de chiens Inglese a pack of dogs Spagnolo perrada, perrería, jauría Italiano quantità di cani Tedesco Meute.

cantecàntu 1 , avb Definizione nau tantandho una cosa, una persona (cricandho de cumprèndhere pigandhodha in manos cantu pesat o biendho ite persona est), chi est unu bellu pagu, agiummai, belle e… Sinonimi e contrari maicantu, meditu Frasi fiat una picioca bellixedha, ma cantecantu de conca sua, po no nai isteulada in totu ◊ est cantecantu dispràxiu ◊ torra a sètzi ca moveus: est fridixedha sa noti e cantecantu longa s'istrada ◊ ndi dhi pariat giai mali e cantecantu pentiu narada…◊ ispantau de cuss'apariéntzia naràt cantecantu palleredhu: Assimbillu a unu sennori! ◊ ma devias piànghere cantecantu totu sos gultos e diveltimentos ◊ mi aggradas cantecantu Traduzioni Francese assez, presque Inglese quite a lot of Spagnolo algo Italiano alquanto Tedesco ziemlich.

carraxéri , agt, nm Definizione chi o chie faet carraxu, o pesat avolotu, ponet tréulu a boghes o àteru, betat totugantu apare Sinonimi e contrari abburotosu, baraundhosu, baticollosu, carraxosu / maciapaneri | ctr. séliu Frasi ma lah ca dhoi at genti carraxera, ingunis, lah: sempri a tzérrius funt! ◊ pipius carraxeris s'istrumpant in terra, si aciapant e arrinti cun gana Etimo srd. Traduzioni Francese qui chahute Inglese person making a din Spagnolo alborotoso Italiano chiassóso, confusionàrio Tedesco laut, unordentlich.

castedhànu , nm: castellanu Definizione chie istat in d-unu castedhu o est de Castedhu Sardu Traduzioni Francese châtelain Inglese lord of a manor Spagnolo castellano Italiano castellano Tedesco Burgherr.

catedhína , nf Definizione catzedhos medas; nau in cobertantza de su feduliu puru, de is iscolanos e àteros piticos Sinonimi e contrari catedhàmine Frasi cussa essit a ziru sempre cun sa catedhina de sos fizos ifatu ◊ su mastru fit cun sa catedhina de sos iscolanos Etimo srd. Traduzioni Francese troupe de petits chiens, groupe de gens Inglese a group of little dogs, sequence of people staying behind like dogs Spagnolo banda de cachorros Italiano insième di cagnolini, codazzo di persóne Tedesco Gruppe von Hündchen, Schwarm.

céntu , agt, nm: chentu Definizione deghe deghinas, deghe bortas deghe (in números àrabbos 100, in números romanos C): in sardu est su númeru chi si narat po nàrrere própriu medas; podet cuncordare o nono cun su númene chi acumpàngiat candho impare cun unos, unus s'impreat po nàrrere azummai chentu (unas chentas pessones, unas chentu pessones), e cuncordat sèmpere in números cumpostos (dughentas berbeghes, dughentos cadhos, duxentas personas, duxentus cristianus), foras a sa camp.; totu a unu cun àteros numeràrios, si ponet innanti cun mila/miza, ma apustis cun is múltiplos fintzes a noe: chentumiza, dughentos, trexentus; in is cumpostos cun mila/miza sa /s/ de su pl. iscumparit: dughentamiza, duxentumila, chimmeghentamila, otuxentumila / erba de chentu nodos = erbastérria (Polygonum aviculare), erba de centus nuus = survache (Equisetum palustre)/ dare sos chentu a unu = dàreli sos augúrios Frasi si est crepau in centu e un'arrogu ◊ l'at colpidu chentu e unu male ◊ tue faghes chentu e unu machine ◊ a chent'annos cun saludu! ◊ una maladia is féminas teneis: centu ndi bieis e centu ndi amais! (R.Locci)◊ custu piciochedhu una ndi pensat e centu ndi fait! 2. semus contendhe a chentu a chentu ◊ de custus butiglionis ndi tengu una pariga ’e centus ◊ Bodale ch'est in sos chentu! ◊ pro fàghere cussa faina no bi at bisonzu de èssere in chentu! Cognomi e Proverbi prb: de una fiza ndhe cheret chentu bènneros ◊ unu babbu pesat centu fígios e centu fígios no càstiant unu babbu Etimo ltn. centum Traduzioni Francese cent Inglese a hundred Spagnolo ciento, cien Italiano cènto Tedesco hundert, Hundert.

centumíla , agt, nm: chentumiza Definizione chentu bortas milli Traduzioni Francese cent mille Inglese a hundred thousand Spagnolo cien mil Italiano centomila Tedesco hunderttausend, Hunderttausend.

centuplicài, centuplicàre , vrb Definizione pònnere o fàere a chentu bortas tanti Traduzioni Francese centupler, décupler Inglese to multiply by a hundred Spagnolo centuplicar Italiano centuplicare Tedesco verhundertfachen.

cerrixèrri , avb, nm: cerruxerru Definizione manera de camminare faendho ballare is nàdigas, comente faent is piciocas; genia de pigionedhu (cerruxerru solu pzn.) Sinonimi e contrari isculisiscúlisi, scianchiscianchi / cherricherri Frasi gi est pagu afragellada, cussa picioca, totu tinta in faci, totu iscianchiscianchi, caminendi cerrixerri! ◊ est benendi cerrixerri, totu apomponissada, totu arrandas e frocus 2. is pillonedhus bolant schiulendi de una mata a s’àtera: is cerruxerrus, is cruculeus, cadrellinas, calancuna meurra Etimo srd. Traduzioni Francese qui se dandine Inglese walking with a wiggle Spagnolo balanceante Italiano sculettante Tedesco sich in den Hüften wiegend.

chidàda , nf: cidada, cirara Definizione tempus, cosa, trebballu, paga de una chida Frasi l'ant guastu sas ciucheras, sempre cotu a chidadas intreas! ◊ boghendhe ortixu in sa tanca bi isteint una chidada 2. babbu tou no tenet chidada ◊ est duus mesis chi sa meri no mi donat sa cidada ◊ seu andau a mi ndi pigai sa cidada, su tanti chi m'ispetat po èssi trabballau una cida Terminologia scientifica tpc Etimo srd. Traduzioni Francese semaine Inglese time of a week, week's pay Spagnolo semana Italiano tèmpo di una settimana Tedesco Wochenzeit.

chinnichínni , nm Definizione genia de male, candho unu istat sèmpere aperindho e serrandho is ogos (chinnidura de s'ocru) chentza si ndhe pòdere istare Sinonimi e contrari giogulana Etimo srd. Traduzioni Francese tic nerveux des yeux Inglese a nervous eye tic Spagnolo tic nervioso de los ojos Italiano tic nervóso espresso con gli òcchi Tedesco Augentick.

chiscusína , avb: coscusina, curcusina, cuscujina, cuscujinu, cuscusina, cuscusinu Definizione a c. = agiummai a iscúsiu, foedhandho a boghe bàscia bàscia / ríere, faedhare a cuscusinu o a cuscusina = a iscusi, a boxi bàscia, a s'acua Sinonimi e contrari acua, iscúsia Frasi sos operajos fint befendhesindhe a chiscusina de su capiscuadra (N.Osu)◊ mastru Chicu si ndhe riet a cuscusinu ◊ bidindhe sos fizighedhos chentza manigare, girandhesiche pro no la bíere, a cuscusinu infundhiat sa farda cun rios de prantu ◊ fit mortu de risu, a cuscusinu Traduzioni Francese tout bas Inglese in a low voice Spagnolo en voz baja Italiano sottovóce, sommessaménte Tedesco leise.

chitónzu , avb: chitzognu Definizione chi est unu pagu chitzo, foedhandho de oràrios Sinonimi e contrari chitzixedhu | ctr. tardighinu Frasi cheret chi pesemus chitonzu a fàghere cussa cosa Etimo srd. Traduzioni Francese assez tôt Inglese a little early Spagnolo prontito Italiano un po' prèsto Tedesco etwas früh.

ciacotài, ciacotàre , vrb: tzacotare Definizione istare a ciacotos, pigandho a befa, a brulla a ccn., foedhare tanti po istare a chistionu Sinonimi e contrari befai, bufonai, ciascare, ciascotare Frasi divertide ballendhe e ciacotendhe totu umpare Etimo spn. chacotear Traduzioni Francese railler Inglese to play a trick Spagnolo mofar Italiano burlare Tedesco verspotten.

ciapuédhu, ciapulédhu , nm Definizione min. de ciapu, ma mescamente genia de macarrone: is ciapuedhus o tzapuedhus funt macarrones fatos a manu, de chivarzu (ma no solu), orrughedhos de pasta alladiada segada a orrughedhos Frasi a papai eus fatu ciapuledhus a casu furriau Traduzioni Francese genre de pâtes courtes Inglese a kind of macaroni Spagnolo clase de pasta corta Italiano un tipo di pasta córta Tedesco eine Art Makkaroni.

cimixèdha , nf Definizione sa punta modhe de sa linna, de is matas Sinonimi e contrari chima, coma, coramedhu Terminologia scientifica rbr Traduzioni Francese partie tendre des arbres Inglese soft part (of a tree) Spagnolo cogollo Italiano tenerume delle piante Tedesco weicher Teil der Pflanzen.

codiàna , nf, avb: cogiana, cojana, congiana Definizione s'úrtima parte de una sumana de tempus; sa puda prus bàscia cun prus pagos ogos chi in su fundhu de sa bide depet abbarrare a úrtimu (ctr. cabidiana o carriadòrgia); cotza de linna chi de sa parte de asegus s'intrat in s'incàsciu de s'isteva po mantènnere sidhia sa timona a sa parte de asegus in s'arau / avb. a codiana, in codiana = a úrtimos Frasi codiana de chida, de mese, de annu ◊ a codiana de s'àteru mese in bidha che sunt sos poetas a sa festa ◊ pustis, a codiana de frearzu, t'impigno de ndhe fàghere ispedire sa cantidade chi ti naro 2. s'aradu fit divisu in deghe petzos: sa cogiana, s'isteva, sa entale… Cognomi e Proverbi smb: Cojana, Coiana, Coyana Etimo srd. Traduzioni Francese dernier, derrier, à la fin, enfin Inglese the last part, the back side of a thing Spagnolo cola, fin, última Italiano l'ùltima parte, la parte posterióre di qlcs Tedesco letzter Teil, hinterer Teil.

collocadòre , nm: collocaroi Definizione impiegau chi contivígiat sa lista de is disocupaos iscritos e dhos tzérriat candho dhue at dimandha de manodòpera Frasi filla tua no est torrara ancora de su collocaroi? Terminologia scientifica prf Traduzioni Francese placeur Inglese clerk (in a labour exchange) Spagnolo quien trabaja en la oficina de empleo Italiano collocatóre Tedesco Arbeitsvermittler.

coltína , nf: cortina, cultina Definizione sa pratza asuta de una mata, totu a inghíriu de su truncu inue orruet su frutu; s'umbra chi faent is matas, asuta; su frutu chi dhue orruet asuta de sa mata Sinonimi e contrari paltza, prassàrgia, pratzada Modi di dire csn: fàghere sa c. a sas àrbures = limpiai asuta de is matas; èssere a cortina (nadu de unu frutu) = a meda, in terra Frasi est abbaidendhe sas fozas sicas e mortas suta de sa coltina ◊ sa pira ruet in sa cortina ◊ sa cortina no si collit comintzendhe dae mesu, ma dae alas de fora, a s'atenta 2. sos àrbores fachent cortina ◊ in istiu cherent fatas sas cortinas pro agatare su logu netu a ndhe collire s'olia 3. ndhe apo collidu una cortina de olia ◊ sa nughe bi est a cortina, in terra Cognomi e Proverbi smb: Cortina / prb: sa landhe falat a sa cortina Etimo srd. Traduzioni Francese le couvert d'un arbre Inglese Space under a tree Spagnolo lugar debajo de un árbol Italiano lo spàzio sótto una pianta Tedesco Schatten eines Baumes.

costanàre , vrb: acostanare Definizione fàere costanas, freaduras Sinonimi e contrari friai, malandrare, piticare Etimo srd. Traduzioni Francese érafler, écorcher Inglese to produce a sore in sthg Spagnolo escocer, rozar Italiano fare guidalésco Tedesco Druckschaden machen.

«« Cerca di nuovo