ansàre , vrb: assare Definizione asciutare meda a fogu, a puntu de arridare sa cosa: assare su pane, sa linna Sinonimi e contrari aghedhare, aredhare, arridae, aturrai 1, carasare, passare Frasi su pane de fresa innanti si coghet, apustis si torrat a su furru pro l'assare ◊ sa linna assada tenet dereta ◊ l'ant assadu sas caldanas de s'istiu Etimo ltn. assare Traduzioni Francese sécher au four, griller Inglese to toast Spagnolo bizcochar, tostar Italiano biscottare, tostare Tedesco zweimal backen, rösten.

arenéri , nm: arineri Sinonimi e contrari sabbieri Frasi teniat s'isprigu cun s'arineri Etimo ctl. arener Traduzioni Francese poudre à secher Inglese sand Spagnolo arenilla, polvos de carta Italiano polverino Tedesco Streusand.

asciutài, asciutàre , vrb: assutare, sciutai Definizione frobbire o suspire s’abba o àteru deasi; callare, citire, nau de unu chi est foedhandho o chi dhi praghet meda a foedhare / pps. assutadu, assutu Sinonimi e contrari abbentai 1, alluspiae, frobbire, isciucare 1 / apiliscare / cagliai, citire | ctr. ifúndhere Modi di dire csn: assutare su coro a ccn. = àere o dare dispiaghere de ndhe mòrrere, mannu meda; no assutat mai! (nau de ccn.) = est sempri fuedhendi, no citit nudha! Frasi sa robba samunada est in su sole istérrida assutendhe ◊ sos bentos assutant su logu ◊ pischendi àcua at asciutau sa gisterra ◊ su callu dhu poneus in coili po asciutai 2. odheu, custa cristiana, sempre faedhendhe: no assutat nudha! 3. malevadados, za bi lis at assutu su coro a su babbu e a sa mama a che lis furare cudha criadura! Etimo srd. Traduzioni Francese sécher, essuyer Inglese to dry (up) Spagnolo secar Italiano asciugare, prosciugare Tedesco trocknen, austrocknen.

carasàre , vrb: carasciare, carasiai 1, carasiare, carassari, caresare Definizione si narat de sa pasta crua chi, lassada de suíghere, faet crosta (carassa), si tzacat e dhi noghet puru; nau de su pane de fresa cotu, intrare a su forru un'àtera borta po dhu fàere àrridu, e chi po comente essit totu arraspiosu paret tzacau (a sa parte de aintru)/ sa pasta si caresat = si assutat, s'intostat (e si tzacat) a pizu de fora candho, cariendhe, si lassat pasare Sinonimi e contrari ingrimire, iscarasciare, selesae / ansare, aredhare, arridae Frasi sughestantu chi istamus cariendhe custu, de pane, s'àteru cheret cuguzadu ca sinono si caresat ◊ sa pasta si est carasiada ◊ sa pasta cheret torrada a cariare candho si est caresada 2. passabat notes intregas inturtandhe, cariandhe e tendhendhe innantis de iscopercare e carasare su recatu ◊ sas féminas su manzanu chito cochent e carasant su pane Etimo ltn. charaxare Traduzioni Francese sécher au four Inglese to toast Spagnolo bizcochar Italiano biscottare Tedesco rösten.

carigài , vrb: carigare Definizione fàere a càriga, nau mescamente de sa figu ma fintzes de àteros frutos / carigàresi de unu = pagaresindhe, vengaisí Sinonimi e contrari acalabiare, acalamai, addormicare, allacanae, allartzanai, allizare, ammustiai, apabassai Frasi sa figu cota, si no ndh'est bodhida, si che càrigat dereta ◊ sa figu si ponit in su soli a carigai ◊ sa figu est carighendi 2. za mi ndhe at fatu, ma mi ndhe so carigadu! Etimo srd. Traduzioni Francese sécher des figues Inglese to desiccate Spagnolo secarse (de la fruta) Italiano assecchire (détto di frutta) Tedesco trocken werden.

sicài , vrb: sicare, sicari Definizione bènnere mancu s'abba (o fintzes àteru deasi), pèrdere, bogare o fàere pèrdere s'abba fintzes a essire asciutu, nau mescamente de erba e matedu chi morit ca no podet fàere chentza abba; nau de funtanas, acabbare de bogare abba, nau de animales de múrghere, acabbare de bogare late; nau cun arrennegu, iscúdere a forte de fàere abbarrare cun calecunu arremu coment'e cancarau, retesu, de no ndhe serbire prus / pps. sicadu, sicu Sinonimi e contrari sciutai / cancarare Frasi si s’annada sighit cust'isciutori est sichendu fintzas s’erba po su bestiàmini, is trigus funt totus cobomaus ◊ s'avra mi che at sicau s'ortu: mi podeis giare unu pagu de pisu po s'ierru?◊ su sole forte sicat sa cosa prantada, si no est abbada ◊ in istiu s'erba in Sardigna sicat totu ◊ su sàmbene si mi sicat in sas venas ◊ in sos ispinatzos si bi iferchiat sa figu a sicare ◊ in s’istari is carrúcius bècius si sicant e funt bellus mera po su forru 2. si ch'est sica s'abba de s'isseta ca a custas oras la serrant ◊ sas berbeghes candho sunt próssimas si che sicant ◊ sicada si est sa rica funtana chi bundhaiat abbas a toroju (G.Ruju)◊ sas berbeghes si sicant fintzas pro maladia 3. ti sico sas manos, si ti lompo a t'iscúdere! ◊ li deviat sicare sa manu de bi la cancarare pro vida! Etimo ltn. siccare Traduzioni Francese dessécher, sécher Inglese to dry (up) Spagnolo secar Italiano seccare, inaridire Tedesco trocken, dörren.

«« Cerca di nuovo