abbénzu , nm: aenzu, benzu, enzu Definizione genia de neghe o pecu, difetu de sa carena, o fintzes de sa manera de fàere de sa persona / betare s'aenzu = agatare ite de nàrrere, ite de critigare, cosa in contràriu Sinonimi e contrari defeta, inzenzu, mendhea, peca 1 / menisprésiu 2. li agato abbenzos e atrecos Cognomi e Proverbi prb: no est bella chen'aenzu, no est fea chena gràtzia Etimo srd. Traduzioni Francese défaut Inglese flaw, moral defect Spagnolo defecto Italiano mènda, difètto fìsico o morale Tedesco Mangel.

màcua, màcula , nf: màgula Definizione prus che àteru, pecu de sa salude o fintzes de su cumportamentu de sa persona, neghe, curpa de s'ànima; tretighedhu de colore diferente coment'e de imbrutadura Sinonimi e contrari defeta, mendha, neche, nésica, peca 1 Frasi beneigo sas òperas de Deu chi no bi at ne màgula ne neu ◊ at de prata unu bestire sentza màcula peruna Cognomi e Proverbi smb: Maguledda Etimo itl. macula Traduzioni Francese tache, défaut Inglese stain Spagnolo mancha, defecto Italiano màcchia, mènda, difètto morale o della salute Tedesco Fleck, Fehler, Mangel.

mancài 1 , vrb: ammancai, mancare Definizione bènnere mancu, pèrdere, su dhue àere mancàntzia, farta, su no dhue èssere o èssere pagu de is cosas (aus. èssere, o fintzes àere si su sugetu de su vrb. no est precisu); fàere a mancu, fàere mancàntzias, cosas malas o chi no andhant bene mescamente contras a un'avertimentu o una régula (aus. àere) Sinonimi e contrari afaltai, miminare, scimai / istramancai | ctr. bundhare, crèschere, èssere, subercai Frasi s'iscuta chi so mancadu mi ch'est pigadu su late in su fogu ◊ sunt duas dies chi mi mancat su bestiàmine ◊ mi est mancadu custu traste: bidu mi l'as? ◊ li sunt mancadas sas fortzas ◊ a cancu cumpàngiu no fiant mancadas is iscrocorigaduras ◊ males za no ndhe mancat a neune ◊ in custu tretu, de intúnigu che ndhe cheret àteru: comente colo sa riga si bidet chi bi ndhe mancat ◊ nos at mancadu cosa dae domo ◊ mi at mancadu bestiàmine ◊ mi sunt mancadas sas berbeghes ◊ de brabeis e angionis no ndi at mancau prus 2. ei, no apo a mancare de fàghere su chi naras tue!…◊ no as mancadu de fàghere sa faina: lampu!… mandronatzu! ◊ atrus no iant mancau de nai cancu fuedhu in prus ◊ ndh'at contau de fatos in ca fut in Iugoslàvia!… ma ci no est mortu pagu dh'at mancau 3. mamma mia, perdònami si calchi borta apo mancadu ◊ sa curpa est sa tua ca as mancadu tue ◊ si apu mancau sèndiri pipia bollu èssi perdonara ◊ nàrami in ite apo mancadu pro meritare tanta pena! Cognomi e Proverbi prb: chie no mancat no est nàschidu Etimo itl. Traduzioni Francese manquer, faire défaut, commencer à manquer Inglese to be lacking Spagnolo carecer, faltar Italiano difettare, mancare, scarseggiare Tedesco mangeln, knapp sein.

manciadúra , nf Definizione su èssere guasta, no bene sana de una cosa, su tènnere difetu, neghe, su no èssere liera Sinonimi e contrari nenciadura Etimo srd. Traduzioni Francese abîmé, défaut Inglese rotting Spagnolo picadura Italiano bacatura Tedesco Wurmstich.

mèndha , nf, nm: mendhu Definizione calecuna cosa de malu in is calidades o in su cumportamentu de una cosa o de unu, siat chi si ndhe tèngiat neghe o nono / pònnere m. a unu = afitziai Sinonimi e contrari falta, físsiu, mendhea, peca 1 / dismendhu, smendu Frasi li pones tropu mendhos a su pisedhu! ◊ it'est custu mendhu?! ◊ si sa prudhera si leat su mendhu de che betare s'ómine, fata! (Z.Porcu) Etimo ltn. mendum Traduzioni Francese défaut, vice Inglese vice, defect Spagnolo defecto, vicio Italiano difètto, vìzio Tedesco Fehler.

mendhèa, mendhèca , nf: mennea, mennega Definizione calecuna cosa de male, chi no andhat bene, o fintzes chi no praghet, coment'e abbitúdine esagerada chi giaet importu a cosighedhas de perunu contu, vitziedhu / èssere unu mendheca = àere o zúghere mendheas a meda Sinonimi e contrari abbenzu, abbétia, arraghèscia, atema, crecu 1, defeta, insemia, inzenzu, iscóticu, peca 1, piginu Frasi a ndhe li agatades, totu, de mendheas a custa cosa: a pàrrere meu no tenet nudha e mendheosos sezis bois! ◊ no si bidet, ma sa mennega la giughet!◊ donzunu tenet sas mendheas suas! Cognomi e Proverbi smb: Menneas Etimo srd. Traduzioni Francese défaut, caprice, lubie Inglese defect, whim, caprice Spagnolo defecto, capricho Italiano difètto, caprìccio, fìsima Tedesco Fehler, Marotte.

nèche , nf: nege, neghe, nexi Definizione sa responsabbilidade (àere o tènnere sa neghe) de unu dannu, de una cosa male fata, candho dipendhent de ccn.; foedhandho de animales, de matas o fintzes de sa salude de su cristianu, male, difetu chi no dhos lassat campare o crèschere singillos (àere o tènnere neghe), fintzes difetu eredau, de famíglia, de aredeu / donai nexi a unu = betare curpas a unu Sinonimi e contrari acajone, crupa, falta, nechesa / defeta, irvistu, istrópiu, mantza, nésica, peca 1 Frasi si su grodhe distruet su masone sa neghe est de chie pastórigat! ◊ si bufamus binu malu, sa neghe l'at s'isteriarzu ◊ su minore no ndhe tenet nege si at fatu fadhina ◊ sa neche est sa mea ca no mi so fatu bonu a nche lu torrare a su caminu zustu ◊ culpa mazore teniat e neghe chie at dadu a Maria a Pedru Feghe! ◊ l'ant mortu chentza neche 2. custa màchina tenet neghe, est cosindhe male ◊ cust'àrbure depet tènnere neghe o no li cufaghet su logu: no bi est creschindhe! ◊ s'animale chi at neghe mànigat meda ma no abbóniat ◊ cussa puntura de ispina mi at lassadu neghe: no poto pinnigare su pódhighe! Cognomi e Proverbi prb: neche o no neche pranghet berbeche Etimo ltn. nece(m) Traduzioni Francese faute, défaut, tare Inglese guilt, fault Spagnolo falta, defecto Italiano cólpa, fallo, difètto, tara Tedesco Schuld, Fehler.

nésica , nf: nésiga Definizione segada, genia de guastu, de male (mescamente cuau, chi no si biet a fora), fintzes calesiògiat difetu, pecu o singiale de male in css. cosa, animale o persona Sinonimi e contrari checa, màcua, méssiga, neche, néciu, néssiga, peca 1 Frasi bella cust'olia, liera una meraviza: no zughet una nésiga! ◊ custa màchina est noa noa: no zughet una nésiga, mancu una frascadura, nudha! Etimo srd. Traduzioni Francese abîmé, défaut Inglese rotting, fault Spagnolo deterioro, defecto Italiano bacatura, guasto, difètto Tedesco Fehler.

pèca 1 , nf, nm: pecu Definizione ccn. cosa de malu in is cosas e in is cumportamentos, chentza chi siat sèmpere po curpa o neghe de chie dha tenet; su fàere unu burdu Sinonimi e contrari defeta, màcua, mendha, neche, nésica / abbaunzu, scioncu Modi di dire csn: betare unu pecu a unu = incurpàrelu de carchi cosa male fata, nàrrere chi tenet carchi pecu; carrare pecos a unu = nàrrere o pònnerendhe male, narrerendheli de onzi colore; èssere a peca = àere carchi pecu, sufrire de carchi cosa Frasi cun tot'is pecas chi teniant, fuant genti onesta ◊ onzunu tenet sas pecas suas ◊ no bi at peca peruna in sa camisa ◊ su coju dai fora paret ozu e mele, ma addaghi che ses in mesu essint totu sos pecos 2. issos tenent sas cumbeniéntzias, ma sunt dae tantu in tantu a peca, gherrandhe chin sas frebbes ◊ dae candho at colau sa purmonite est sèmpere a peca Cognomi e Proverbi prb: no bi at bella sentza pecu Etimo itl. pecco Traduzioni Francese défaut Inglese defect Spagnolo falta, defecto Italiano difètto Tedesco Fehler, Mangel.

pecài, pecàre , vrb Definizione fàere male, pecaos, fartas chi tenent una responsabbilidade chi s'ischit e si sentit; foedhandho de cosa prantada, matedu, gente, machinàrios o àteru, àere o bogare difetu, andhare male, fàere farta in su funtzionamentu o cumportamentu Sinonimi e contrari faltare Modi di dire csn: pecare a origras = àere carchi pecu a origras, èssiri surdu, grai de origas, betàresi a surdu; pecare a macu, a tontu = àere carchi pecu de macos, de tontos Frasi nimmancu dèu ti cundennu: bai e no pechis prus! (Ev.)◊ su dinari non at un'ànima de sarvare, non pensat, non disizat, non furat, non pecat (G.Ruju)◊ chini pecat si perdit s'amistadi de Deus 2. eite a origras pecas: so tres oras cramèndhedi e tue totu nudha! ◊ is infertus podint pecai, si no funt fatus bèni Etimo ltn. peccare Traduzioni Francese pécher, faire défaut Inglese to sin, to be deficient Spagnolo pecar, cojear, tener defectos Italiano peccare, difettare Tedesco sündigen, mangeln, fehlen, mangelhaft sein.

«« Cerca di nuovo