afallíre, afallíri , vrb: fallire Definizione nau de laore, sicare chentza lómpiu, a ispiga buida, tocau a népide, a sole Sinonimi e contrari avagliai Etimo srd. Traduzioni Francese dessécher Inglese to fog Spagnolo volverse zocato Italiano divenire afato Tedesco verkümmert werden.

aredhàre , vrb Definizione essire asciutu meda, sicau, fàere a crosta Sinonimi e contrari aghedhare, ansare, carasare Etimo ltn. *arellare Traduzioni Francese dessécher Inglese to dry (up) Spagnolo secar Italiano inaridire, disseccare Tedesco ausdörren, trocknen.

arridàe, arridài, arridàre, arridàri , vrb: arritare Definizione fàere o essire àrridu, fàere sa cosa deasi sicada chi si segat luego po dha tocare, o tostada, ma fàcile a fàere a farinos Sinonimi e contrari ansare, carasare, turrai Frasi at arridau duas fitas de pani in sa braxa ◊ su soli pitziosu àrridat is ispigas ◊ s’astrau àrridat fintzas s’erba ◊ in istiu sa terra si àrridat de su sole forte Etimo srd. Traduzioni Francese dessécher Inglese to dry (up) Spagnolo secar Italiano disseccare, essiccare Tedesco trocknen.

assichillonài , vrb: assichizonare, atzichillonai Definizione nau de erbas e mescamente de frutuàriu, essire aortitzu, fàere a sichizone, igragalare; nau de unu, imbeciare, essire totu a tzirbisas che cosa igragalada, chi est sicandhosi Sinonimi e contrari acalabiare, allagorjare, allartzanai, astenare, indisichire, sicai / frongire Frasi cussus froris dhus at atzichillonaus s'arrosu mascu 2. sa pedhi si dhi fuat totu atzichillonada coment'e cussa de una fémina bècia (V.Demuro) Etimo srd. Traduzioni Francese dessécher Inglese to whiter Spagnolo apergaminarse Italiano incatorzolire Tedesco einschrumpfen.

assicorràe, assicorrài, assicorràre , vrb: atzicorrai, tzicorrai Definizione fàere sicau che corru, arridare, sicare meda, a tropu; còere a tropu, a sicadura Sinonimi e contrari arridae, atostorare, sicai Frasi s'asciutori at assicorrau sa terra ◊ lassa torrai suidu, deghinò ti assicorrant is prumonis! 2. seo assicorrau che unu cantu de linna ◊ dhui teniat pistocus atzicorraus Etimo srd. Traduzioni Francese dessécher Inglese to dry (up) Spagnolo desecación Italiano rinsecchire Tedesco trocknen.

astenàre , vrb Definizione nau de frutuàriu, intostare o aortire chentza cumpriu (fintzes po pecu); nau de linna, fintzes pipionire, pònnere su greme Sinonimi e contrari acalabiare, agurtire, allagorjare, assichillonai, atecadiare Etimo ltn. extenuare Traduzioni Francese dessécher Inglese to dry (up) Spagnolo enmustiarse Italiano incatorzolire Tedesco einschrumpfen.

aturrài 1, aturràre , vrb: turrai* Definizione pònnere in su fogu sa cosa fintzes chi essit assada, in colore de castàngia, passada a fogu, àrrida de si segare cun facilidade atrotigandhodha o pistandhodha; in cobertantza, fintzes fàere a zigota, a befa, pigare a boghes, intzirigare / èssere aturra aturra = apunta a brigare, megai de certai Sinonimi e contrari ansare, arridae / incidai Frasi fiu in coxina ghetendinci in d-unu paperi s'orxu chi iu aturrau ◊ aturrare su pane, sa pobassa ◊ su corpus de fizu meu l'azis lassadu supra de sos rocarjos, a l'aturrare soles e bentos ◊ as aturradu su papassinu tostu che sa preda! 2. sa genti fiat aturrendi a s'àrbitru Traduzioni Francese dessécher, torréfier Inglese to roast Spagnolo desecar, tostar Italiano disseccare, torrefare Tedesco austrocknen, rösten.

irmurtíre , vrb: ismultire, ismurtire Definizione pèrdere s'abba, nau pruschetotu de erbas e linnas (ma fintzes de casu nou, de arrescotu); fintzes coment'e prentzare, fàere pèrdere s'abba Sinonimi e contrari addormicare, sumortire Etimo srd. Traduzioni Francese dessécher Inglese to dry up Spagnolo marchitar Italiano smùngere Tedesco den ganzen Saft saugen aus.

sicài , vrb: sicare, sicari Definizione bènnere mancu s'abba (o fintzes àteru deasi), pèrdere, bogare o fàere pèrdere s'abba fintzes a essire asciutu, nau mescamente de erba e matedu chi morit ca no podet fàere chentza abba; nau de funtanas, acabbare de bogare abba, nau de animales de múrghere, acabbare de bogare late; nau cun arrennegu, iscúdere a forte de fàere abbarrare cun calecunu arremu coment'e cancarau, retesu, de no ndhe serbire prus / pps. sicadu, sicu Sinonimi e contrari sciutai / cancarare Frasi si s’annada sighit cust'isciutori est sichendu fintzas s’erba po su bestiàmini, is trigus funt totus cobomaus ◊ s'avra mi che at sicau s'ortu: mi podeis giare unu pagu de pisu po s'ierru?◊ su sole forte sicat sa cosa prantada, si no est abbada ◊ in istiu s'erba in Sardigna sicat totu ◊ su sàmbene si mi sicat in sas venas ◊ in sos ispinatzos si bi iferchiat sa figu a sicare ◊ in s’istari is carrúcius bècius si sicant e funt bellus mera po su forru 2. si ch'est sica s'abba de s'isseta ca a custas oras la serrant ◊ sas berbeghes candho sunt próssimas si che sicant ◊ sicada si est sa rica funtana chi bundhaiat abbas a toroju (G.Ruju)◊ sas berbeghes si sicant fintzas pro maladia 3. ti sico sas manos, si ti lompo a t'iscúdere! ◊ li deviat sicare sa manu de bi la cancarare pro vida! Etimo ltn. siccare Traduzioni Francese dessécher, sécher Inglese to dry (up) Spagnolo secar Italiano seccare, inaridire Tedesco trocken, dörren.

«« Cerca di nuovo