batagliòla , nf Definizione gherra a cropos de pedra Sinonimi e contrari aperdiamentu, predarjata / cdh. batadhola Traduzioni Francese bataille à coups de pierres Inglese hail of stones Spagnolo pedrea Italiano sassaióla Tedesco Steinhagel.

befài , vrb: abbefare, befare, befiare Definizione pigare a befa, erríere de àtere unu pagu a disprétziu Sinonimi e contrari abbilgonzare, abbirgonzire, bufonai, ciacotai, ilvilgonzare, sbregungiri Frasi a issu totus dhu befant ◊ si aiat gana de si ndhe befare, sa sorte, mi podiat fàghere macu! ◊ cussu si béfiat de su male anzenu: si aiat abbaidadu a su sou!…◊ sunt befendhe de s'unu e de s'àteru e no si abbàidant mai a carrones!◊ su ponidori de fogu est finas cussu chi befat is atrus cun sa limba Traduzioni Francese se moquer de quelqu'un, de quelque chose Inglese to make a fool of s.o. Spagnolo burlarse, mofarse, befarse de algo o alguien Italiano farsi bèffa di qlc., di qlcs Tedesco verspotten, auslachen.

berbechínu , agt: arveghinu, berbeghinu, brebeghinu, brebexinu, vervechinu Definizione chi est de brebè / paru, late, casu b., peta, lana berbeghina; mascru b. = mascru de berbeghes Etimo ltn. *berbecinus Traduzioni Francese de mouton, de brebis Inglese sheep Spagnolo ovejuno Italiano pecorino, ovino Tedesco Schaf.

bicàda , nf Definizione corpu giau cun su bicu, ispítzulu cun su bicu Sinonimi e contrari abbíchidu, bicu 2, isbicada, ispitzulata, pitulada / cdh. sbiticata Frasi s'àbbile desulesu ti at dadu calchi bicada, o canarinu ◊ m'abbàida custu pudhu lendhe a bicadas a chie li colat acurtzu! ◊ sa pudha che ingullit intreu su chi no segat a bicadas Etimo srd. Traduzioni Francese coup de bec Inglese peck Spagnolo picotazo Italiano beccata Tedesco Schnabelhieb.

bigumàrras, bigumàrru , nm Definizione bigu o boe marinu; genia de lampu chentza tronu Sinonimi e contrari culumarru, igumarras Terminologia scientifica anar, monachus monachus Traduzioni Francese phoque moine de la Méditerranée, éclair Inglese monk seal, lightning Spagnolo foca monje, relámpago sin trueno Italiano foca mònaca, lampo sécco Tedesco Mönchsrobbe, Wetterleuchten.

binatéri , nm Definizione chie faet o contivígiat is binos, prus che àteru in is cantinas Sinonimi e contrari cantineri Etimo srd. Traduzioni Francese marchand de vins Inglese cellarman Spagnolo bodeguero Italiano cantinière Tedesco Kellermeister.

birduléri , nm: birdureri Definizione (f. -a) butegheri chi bendhet is birduras Sinonimi e contrari berdurarju, erbadore, erbajolu, insaladeri Frasi sa birdurera at portau una crobi de gureu de campu, cicória e martutzu a bendi in citari Terminologia scientifica prf Etimo srd. Traduzioni Francese marchand de légumes Inglese greengrocer Spagnolo verdulero Italiano verduràio, erbaiòlo, erbivéndolo Tedesco Gemüsehändler.

bistàcu, bistàculu , nm Definizione mància, genia de maladia a sa pedhe chi si faet moresina a màncias mannitas o pitichedhas Traduzioni Francese éphélide, tache de rousseur Inglese a kind of skin disease, freckle Spagnolo efélide, cloasma Italiano efèlide, cloasma Tedesco Sommersprosse, Ephelide, Chloasma, Leberfleck.

biudàle , agt, nm Definizione de biudos, chi pertocat is fiudos; totu su chi tocat de diritu a is fiudos / sos pannos biudales = sa bestimenta, niedha, chi si ponent sos biudos Etimo srd. Traduzioni Francese de veuf, de veuve, douaire Inglese widowed Spagnolo viudal Italiano vedovile Tedesco zur Witwenschaft gehörig, Witwengeld, Leibgedinge.

bobborichína , nf Definizione sa birilla de su crecu Sinonimi e contrari bobboledha, bobbulichedha, bulluchedha, cocoredha, làdhara Etimo srd. Traduzioni Francese galle du chêne ou noix de galle Inglese oak-gall Spagnolo cecidia, cacarro Italiano galla della quèrcia Tedesco Eichengalle.

bolàdiga , nf, nm: bolàntiga, bulàdiga, bulàdigu Definizione arangixedhu arrúbiu, samucu de cogas, genia de matighedha a linna modhe, frutighedhu toscosu bonu fintzes po meighina Sinonimi e contrari sambinzu Terminologia scientifica mt, Euonymus europeus Etimo ltn. volaticus Traduzioni Francese bonnet de prêtre, bonnet carré Inglese priest cap Spagnolo bonetero Italiano berrétta da prète Tedesco Pfaffenhütchen.

bolluzadòre , nm Definizione chie ponet bolluzu, chie faet naschire tréulu, brigas Sinonimi e contrari imprenidore, insulladori, mintevogu, piliseri, supuzadore, supuzeri, trebuleri Etimo srd. Traduzioni Francese fauteur de troubles Inglese instigator Spagnolo hostigador, instigador Italiano sobillatóre Tedesco Hetzer.

bolluzadúra , nf Definizione su bolluzare Sinonimi e contrari avolotamentu Etimo srd. Traduzioni Francese action de troubler Inglese muddiness Spagnolo enturbiamiento Italiano intorbidaménto Tedesco Trübung.

bonómine , nm Definizione ómine giustu, àbbile, sàbiu, postu a peritziare dannos, addesumare o ispartzire interessos, pònnere paghes: po sa matessi cosa si narat fintzes solu ómine; si narat fintzes a unu calesiògiat ómine po dhu tzerriare, candho no s'ischit ite dhu narant 2. bonómine, e de ue sezis? Etimo srd. Traduzioni Francese médiateur, homme de confiance Inglese peacemaker Spagnolo conciliador Italiano pacière, uòmo di fidùcia Tedesco Versöhner, Vertrauensmann.

bràndha , nf: branna Definizione genia de letu fatu solu de una arretza cun is peis Sinonimi e contrari càtiri Etimo itl. Traduzioni Francese lit de sangle Inglese camp bed Spagnolo catre Italiano branda Tedesco Feldbett.

brandhichèdha , nf Definizione min. de brandha Traduzioni Francese petit lit de sangle Inglese small camp bed Spagnolo catre pequeño Italiano brandina Tedesco kleines Feldbett.

brodaròla , nf Definizione brodighedhu de pagu sustàntzia Etimo itl. Traduzioni Francese eau de vaisselle, lavasse Inglese slops Spagnolo bodrio Italiano brodàglia Tedesco fade Brühe.

brutúra , nf Definizione cosighedha pitica meda, malesa, brutore, cosa chi no est bona o no dhue depet èssere in mesu de àtera cosa o logu Sinonimi e contrari abbunzu 1, abighíngiu, arritzu 1, grisu 1, rena, renza, solla / brutesa, ludrinzu, muga Frasi che zuto una brutura in s'ogru ◊ che li at intradu una brutura in s'ogru ◊ che li at rutu una brutura a su piatu ◊ sa brutura tenechela, si bi ndhe as bidu! Etimo itl. bruttura Traduzioni Francese fétu, grain de poussière Inglese speck Spagnolo pizca, brizna Italiano brùscolo Tedesco Körnchen.

bucicòne, bucicòni , nm: bugicone, burtzigone Definizione manu serrada a púngiu; cropu forte giau a púngiu serrau, ma fintzes cropu, iscutulada bastat chi siat Sinonimi e contrari brussone, ilbrunzigone, pinnegosu, puini, prunzu / colpu, irbatulada Frasi a punzos e a bucicones mi l'ant totu degogliada, chi si ndh'est finas pisciada de sa podha chi li ant dadu (G.Ruzzone)◊ sa pipia dormit a buciconis in pitzus de is piturredhas ◊ disisperau, at cumentzau a si ferri a buciconis a conca e a tzirrichiai is dentis Traduzioni Francese poing (coup de poing) Inglese punch Spagnolo puñetazo Italiano pugno (cólpo di) Tedesco Faustschlag.

bullàncara , nf Definizione su fossighedhu in sa carre chi lassat su pigoni Etimo srd. Traduzioni Francese marque de la variole Inglese pock Spagnolo picadura de viruela Italiano búttero Tedesco Pockennarbe.

«« Cerca di nuovo